Ζώντας με έναν έφηβο

Η  εφηβεία είναι ένα μεταβατικό στάδιο στην ζωή όλων των ανθρώπων, όπου τα άτομα από παιδιά γίνονται ενήλικες. Συγκεκριμένα, αναπτύσσονται σωματικά και βιώνουν μια σειρά συμπεριφορικών και συναισθηματικών  αλλαγών. Θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κανείς την εφηβεία ως ένα μεγάλο «άλμα» που συνδέεται με πολλές προκλήσεις. Οι υποχρεώσεις, οι συνήθειες και οι απαιτήσεις των εφήβων αλλάζουν. Η εφηβεία επηρεάζει τόσο την ζωη των παιδιών όσο και των γονιών .

Ο έφηβος βλέπει αλλαγές στο σώμα του – βιολογικές αλλά και συναισθηματικές. Αρχικά οι έφηβοι δηλαδή τα παιδία ηλικίας 13-18 ετών παρατηρούν αλλαγές στην εξωτερική τους εμφάνιση, όπως η αύξηση ύψους, η αλλαγή στη φωνή των αγοριών  και οι ορμονικές μεταβολές. Οι ορμονικές μεταβολές  αλλά και οι αλλαγές στην εξωτερική εμφάνιση των νέων δημιουργούν και συναισθηματικές αλλαγές. Οι έφηβοι συχνά αλλάζουν απότομα την διάθεσή τους, απροσδόκητα και χωρίς καμία φανερή αιτία. Αυτό συχνά συμβαίνει, γιατί οι νέοι δεν γνωρίζουν να διαχειρίζονται με σωστό τρόπο τα συναισθήματά τους αλλά και δεν μπορούν να τα εκφράσουν. Πολλές φορές αυτό οδηγεί σε συναισθηματικές μεταβολές. Γι” αυτό οι άνθρωποι που ζουν μαζί με τους εφήβους οφείλουν να τους αφήνουν κάποια όρια για τα συναισθηματικάα ξεσπσματά.

Μια μεγάλη παράμετρος της εφηβείας είναι η ανεξαρτητοποίηση. Ο έφηβος μέσα από τις διαδικασίες ανάπτυξης του πρέπει να καταφέρει να γίνει ανεξάρτητος κάτι που συχνά φαίνεται δύσκολο και στον έφηβο και στον γονιό. Πολλές φορές οι γονείς δεν μπορουν να έρθουν στη θέση του νέου γι΄ αυτό του συμπεριφέρονται σαν να είναι παιδί. Ο έφηβος από την αλλή θέλει να ανεξαρτητοποιηθεί και να του δίνονται ορισμένες και πολλές φορές αρκετές ελευθερίες. Αυτές οι ελευθερίες, βέβαια, συνδυάζονται με την ανάληψη κάποιων ευθυνών τις οποίες ο έφηβος πολλές φορές φοβάται, αποφεύγει και τότε προτιμά να λειτουργήσει ξανά σαν παιδί. Θα πρέπει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι η ανάληψη ευθύνης συνδέεται άμεσα με την εμπιστοσύνη που ο έφηβος περιμένει να δείξουν οι γονείς αλλά και με την διαδικασία της ωρίμανσης. Επιπλέον, μέσω των ευθυνών και των ελευθεριών που επιζητά, ανακαλύπτει τα όριά του και τις αντοχές του, όπως και οι γονείς.

‘Ενα επίσης μεγάλο κεφάλαιο που αποτελεί πρόκληση είναι αυτό της σεξουαλικότητας και των σχέσεων. Ο έφηβος καθορίζει τις επιλογές του μέσω κάποιων αναγκών, όπως αυτή της δημιουργίας μιας σχέσης . Συχνά οι έφηβοι προχωρούν στην εξεύρεση συντρόφων και δημιουργούν τις πρώτες τους σχέσεις. Αυτό κάνει τους γονείς οργισμένους, λυπημένους, απελπισμένους και συντετριμμένους, αφού πολλές φορές τα παιδιά τους καταφεύγουν σε κακές συνήθειες για να γίνουν αρεστά. Ο έφηβος προσβλέπει σε μια σχέση για να ικανοποιήσει τις συναισθηματικές του ανάγκες. Κατ’ επέκταση, οι σχέσεις διαδραματίζουν ένα μεγάλο ρόλο στη ζωή των εφήβων, γι” αυτό είναι και ιδιαίτερα σημαντικές.

Η εκπαίδευση είναι μια άλλη μεγάλη πρόκληση στην περίοδο της εφηβείας. Οι μαθητές έχουν τεράστιο φόρτο εργασίας να διαχειριστούν, ενώ ταυτόχρονα μπαίνουν και στο προεπαγγελματικό στάδιο της ζωής τους. Οι έφηβοι πρέπει να αισθάνονται την στήριξη των γονιών τους και η αλληλεπίδραση στο σπίτι να είναι υπαρκτή, ώστε να υπάρχουν συζητήσεις που θα διευρύνουν τους πνευματικούς ορίζοντες του μαθητή. Η προσοχή των γονιών συχνά εστιάζεται στο διάβασμα, στην αποστήθιση, στη σχολική επίδοση και στην επίτευξη των επαγγελματιών στόχων, όπως τους φαντάζονται εκείνοι, και όχι στην πραγματοποίηση των ονείρων των παιδιών. Αυτό εμπεριέχει τον κίνδυνο να αγνοούνται οι άλλες ανάγκες του έφηβου, με αποτέλεσμα ο έφηβος να νιώθει ότι δεν γίνεται κατανοητός και να απομακρύνεται. Τέλος, εκείνα που αποζητά ένας έφηβος είναι η προσοχή των γονιών του, η αποδοχή και η αποδοχή της διαφορετικότητας σε κάποιες περιπτώσεις και, φυσικά, η κατανόηση.

Συνοψίζοντας, η εφηβεία είναι μια ιδιαίτερη και ξεχωριστή εμπειρία αλλά και ένα μεγάλο μεταβατικό στάδιο με το οποίο έρχονται αντιμέτωποι όλοι οι άνθρωποι. Αυτό οδηγεί στο συμπάρασμα ότι εφόσον και οι γονείς έχουν περάσει από την εφηβεία μπορούν να αντιληφθούν τα παιδιά τους. Η εφηβεία είναι μια ευκαιρία να δημιουργηθεί μια ώριμη και ισότιμη σχέση ανάμεσα στους γονείς και τα παιδιά. Οι έφηβοι έρχονται σε επαφή με πρωτόγνωρες εμπειρίες που τους δημιουργούν πληθώρα συναισθημάτων. Το συναίσθημα που τους κυριεύει είναι το άγχος που φέρνει μια σειρά δυσάρεστων συνεπειών, όπως οι εξάρσεις θυμού που επηρεάζουν την καθημερινότητα τόσο των εφήβων και των γονιών σε διάφορα επίπεδα. Οι έφηβοι κατά την διάρκεια αυτής της μεταβατικής εμπειρίας δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν την καινούργια πρόκληση με την οποία έχουν έρθει αντιμέτωποι.