Ο Κωστής Παλαμάς αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες πνευματικές φυσιογνωμίες της νεώτερης Ελλάδας και έναν από τους μεγαλύτερους ποιητές του Ελληνισμού. Γεννήθηκε το 1859 και καταγόταν από το Μεσολόγγι από οικογένεια λογίων. Από νεαρή ηλικία στράφηκε προς την λογοτεχνία. Ήδη το 1875 , σε ηλικία 16 ετών, δημοσίευσε στίχους και συμμετείχε σε ποιητικούς διαγωνισμούς, ενώ η πρώτη του ποιητική συλλογή, «Τα τραγούδια της πατρίδας μου», δημοσιεύτηκε το 1886.
Ο Παλαμάς ήταν ένας από τους πολυγραφότερους Έλληνες λογοτέχνες και πνευματικούς ανθρώπους. Το τεράστιο ποιητικό του έργο υμνεί την ιστορία, τον Ελληνισμό και τον οραματισμό της «μεγάλης ιδέας» για την πατρίδα, αλλά παράλληλα ασχολείται με τον άνθρωπο και τα συναισθήματά του. Δημοσίευσε συνολικά σαράντα ποιητικές συλλογές, από τις οποίες οι σημαντικότερες είναι : Ίαμβοι και Ανάπαιστοι , Ασάλευτη Ζωή , Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου , Η Φλογέρα του Βασιλιά. Συνέγραψε θεατρικά έργα, κριτικά και ιστορικά δοκίμια, συγκριτικές μελέτες και βιβλιοκριτικές.
Σημαντική ήταν η συνεισφορά του στην εξέλιξη και ανανέωση της νεοελληνικής ποίησης. Αποτέλεσε κεντρική μορφή της λογοτεχνικής γενιάς του 1880, της αποκαλούμενης Νέας Αθηναϊκής (ή Παλαμικής) σχολής.
Βραβεύτηκε σε ποιητικούς διαγωνισμούς και τιμήθηκε με : το Κρατικό Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών, το παράσημο της «Λεγεώνας τής Τιμής» από την Γαλλική κυβέρνηση, το γερμανικό λογοτεχνικό βραβείο Goethe, το Οικονόμειο Βραβείο της Ελληνικής Κοινότητας Τεργέστης, το μετάλλιο «Del la plaque del l᾿ Ordre de la Republique» από την Ισπανική κυβέρνηση, το Μετάλλιο της Αμβροσιανής Βιβλιοθήκης του Μιλάνου. Το 1936 για τα πενήντα χρόνια της δημιουργίας του ο βασιλιάς Γεώργιος Β΄ του απένειμε το Παράσημο του Φοίνικος.
Το 1896 αναβίωσαν για πρώτη φορά στην Αθήνα οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες. Με αφορμή την τέλεσή τους ανατέθηκε, ένα χρόνο πριν, στον Κωστή Παλαμά να γράψει τον ύμνο των Ολυμπιακών Αγώνων, ο οποίος μελοποιήθηκε από τον Κερκυραίο συνθέτη Σπυρίδωνα Σαμάρα. Από την Oλυμπιάδα του Τόκιο, το 1952, καθιερώθηκε ως ο επίσημος ύμνος των Αγώνων και ακούγεται στην ελληνική γλώσσα σε κάθε Ολυμπιάδα.
Από το 1897 ως το 1929 διετέλεσε γενικός γραμματέας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Υπήρξε ένα από τα πρώτα μέλη της Ακαδημίας Αθηνών και το 1930 εκλέχτηκε πρόεδρός της.
Η κηδεία του έμεινε μνημειώδης στα χρονικά της πατρίδας μας. Χιλιάδες λαός πλημμύρισε το Α´ Νεκροταφείο Αθηνών και συνόδευσε τον μεγάλο μας ποιητή μέχρι την τελευταία του κατοικία, ψάλλοντας τον Εθνικό Ύμνο και κραυγάζοντας :Ζήτω η Ελευθερία., μπροστά στα μάτια των έκπληκτων Γερμανών κατακτητών.
Λίγο νωρίτερα ο ποιητής Άγγελος Σικελιανός είχε απαγγείλει το περίφημο νεκρώσιμο ποίημα που συνέθεσε προς τιμή του Κωστή Παλαμά:
Ηχήστε οι σάλπιγγες……. καμπάνες βροντερές,
Δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα……..
Βογκήστε τύμπανα πολέμου ……….. οι φοβερές σημαίες
ξεδιπλωθείτε στον αέρα!
Σ’αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα……
Θεοδώρα Διαμαντή
