«Άλλη μια μέρα κλείνω το ξυπνητήρι που χτυπάει. Οι γονείς έχουν ήδη φύγει για τη δουλειά. Σκέφτομαι ότι πρέπει να πάω σχολείο. Ψάχνω το κινητό μου τηλέφωνο. Πριν σηκωθώ από το κρεβάτι θέλω να δω τα story των φίλων μου και να τα σχολιάσω…» Μήπως αναγνωρίζεις τον εαυτό σου στην παραπάνω περιγραφή; Μεταξύ των «σταθερών» του ημερήσιου προγράμματος ενός μαθητή Γυμνασίου, όπως το σχολείο, το μεσημεριανό φαγητό, η μελέτη, οι αθλητικές δραστηριότητες, κλπ, συνυπολογίζεται η χρήση των social media και γενικότερα των υπηρεσιών του Internet. Χωρίς αμφιβολία, η κοινωνική πραγματικότητα δείχνει ότι οι έφηβοι ζουν και δρουν χρησιμοποιώντας το Internet. Η διαπίστωση αυτή μπορεί να ακούγεται αδιάφορη στα αυτιά ενός εφήβου που μεγαλώνει με το Διαδίκτυο αλλά η ενημέρωση για τις συνέπειες στην προσωπική τους ζωή παραμένει χρήσιμη.
Από το πρώτο λεπτό που ξεκινάμε τη χρήση του Διαδικτύου με το κινητό ή τον υπολογιστή αφήνουμε «σημάδια» τα οποία μαρτυρούν προσωπικά μας δεδομένα. Αυτά τα σημάδια αποτελούν το ψηφιακό μας αποτύπωμα. Για παράδειγμα τέτοια σημάδια φανερώνουν αν έχουμε συνδεθεί από κινητό ή υπολογιστή, την IP του υπολογιστή μας, ακόμη και τη τοποθεσία που βρισκόμαστε. Οι ιστοσελίδες που επισκεπτόμαστε συλλέγουν πληροφορίες με τις προτιμήσεις και τα ενδιαφέροντα μας. Επίσης, με δική μας πρωτοβουλία ανακοινώνουμε στα social media με τις αναρτήσεις μας, με ποιους μιλάμε και δίνουμε τη δυνατότητα σε γνωστούς και αγνώστους με ένα screenshot να κρατούν αρχεία των προσωπικών μας συνομιλιών. Ίσως κάποιος αναρωτηθεί τι αρνητικό κρύβουν για τους έφηβους χρήστες οι παραπάνω δραστηριότητες και γιατί θα πρέπει να ενδιαφέρονται για το ψηφιακό τους αποτύπωμα.
Το ψηφιακό μας αποτύπωμα έχει σχέση με τη διαδικτυακή μας φήμη, δηλαδή με τη γνώμη που σχηματίζει κάποιος για την προσωπικότητα μας από τις δραστηριότητες μας στο Internet. Όσο περισσότερες είναι αυτές οι δραστηριότητες και όσο περισσότεροι τις παρακολουθούν, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να δημιουργηθεί άθελα μας αρνητική διαδικτυακή φήμη με επιζήμιες συνέπειες στη μεταγενέστερη ζωή μας. Ένα επιπόλαιο σχόλιο ή μια φωτογραφία με προσωπικές μας στιγμές μπορεί να οδηγήσει οποιονδήποτε να σχηματίσει θετική ή αρνητική άποψη για εμάς και να τα χρησιμοποιήσει για τη λήψη αποφάσεων που μας αφορούν. Μελέτες δείχνουν ότι 79% των εργοδοτών στις ΗΠΑ και 59% στη Γερμανία χρησιμοποιούν δημόσια διαθέσιμες πληροφορίες για την εξέταση υποψήφιων εργαζόμενων και 70% των εργοδοτών στις ΗΠΑ έχει απορρίψει υποψήφιο εξαιτίας της αρνητικής διαδικτυακής του φήμης.
Αδιαμφισβήτητα η επίδραση της τεχνολογίας στην καθημερινότητα της πλειοψηφίας των εφήβων είναι καθοριστική για το μέλλον τους. Ας προσπαθήσουμε να σκεφτόμαστε πως αυτό που δημοσιεύουμε μπορεί να επηρεάσει τη ψηφιακή μας εικόνα. Ας επιδιώξουμε δραστηριότητες που ενισχύουν το θετικό ψηφιακό μας αποτύπωμα, όπως να γράψουμε ένα άρθρο για το σχολικό περιοδικό Γυμνασιογραφήματα.
Κιλισμανή Μαριάνθη
