]Δεν θα ήταν τιμητικό για τους αρχαίους Έλληνες, αφού ήταν πρωτοπόροι σε πάρα πολλά πράγματα όπως η δημοκρατία, η ιστορία, τα μαθηματικά και οι ολυμπιακοί αγώνες να γνωρίζουμε καλά την γλώσσα μας όχι μόνο εμείς οι Έλληνες αλλά και οι υπόλοιποι λαοί;
Στην αρχαιότητα, τα ελληνικά ήταν μακράν η πιο ευρέως ομιλούμενη lingua franca στον μεσογειακό κόσμο. Τελικά έγινε η επίσημη γλώσσα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας κι εξελίχθηκε στη λεγόμενη Μεσαιωνική Ελληνική. Στη σύγχρονη μορφή της, η ελληνική είναι η επίσημη γλώσσα της Ελλάδας και της Κύπρου και μία από τις είκοσι τέσσερις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ομιλείται από τουλάχιστον 13,5 εκατομμύρια ανθρώπους σήμερα, τόσο στα ελληνικά κράτη όσο και σε πολλές άλλες χώρες, όπου κατοικεί η ελληνική διασπορά.
Η Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας εορτάζεται ετησίως στις 9 Φεβρουαρίου , ημέρα θανάτου του Διονυσίου Σολωμού, του εθνικού ποιητή της Ελλάδας. Η παγκόσμια ημέρα θεσμοθετήθηκε το 2017, με κοινή απόφαση των Υπουργείων Εσωτερικών, Εξωτερικών και της Ελλάδας. Αρχικά υπήρξε ένα σχέδιο νόμου με τίτλο «Καθιέρωση Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνοφωνίας και Ελληνικού Πολιτισμού» με προτεινόμενη μέρα τη 20η Μαΐου, ημέρα γέννησης του Σωκράτη. Τελικά, επελέγη η 9η Φεβρουαρίου, ημέρα μνήμης του Διονυσίου Σολωμού (1798-1857) με Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ της 24ης Απριλίου 2017, αρ. 1384) και με τίτλο «Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας» Για τον εορτασμό της ημέρας, λαμβάνουν χώρα εκδηλώσεις σε εκπαιδευτικά ιδρύματα στην Ελλάδα και πανεπιστημιακά τμήματα ελληνικής γλώσσας σε όλο το κόσμο. Για παράδειγμα την ημέρα αυτή στην πόλη μας την Κοζάνη πραγματοποιούνται εκδηλώσεις στην Κοβεντάρειο βιβλιοθήκη η οποία είναι μια από τις ιστορικότερες των Βαλκανίων.
Γι΄ αυτό το λόγο αποφασίσαμε να αφιερώσουμε αυτή τη μέρα στη σημασία των γλωσσικών ιδιωμάτων και ειδικότερα να αναφερθούμε στο δικό μας γλωσσικό ιδίωμα, το Κοζανίτικο!
Φανταστείτε τα τοπικά ιδιώματα όχι απλώς ως λέξεις, αλλά ως ζωντανές ιστορίες. Είναι σαν να κουβαλούν μέσα τους την ιστορία, τη γεωγραφία και την καθημερινή ζωή των ανθρώπων που τα χρησιμοποιούν. Όταν κάποιος μιλάει σε ένα τοπικό ιδίωμα, δεν λέει απλώς λέξεις, αλλά εκφράζει συναισθήματα και νοήματα που συνδέονται με τις ρίζες του και την ταυτότητά του.
Για παράδειγμα, οι Κοζανίτες έχουν λέξεις όπως «ατσάκστους» και «κουτσουρουγόνατους» που δεν μεταφράζονται εύκολα. Αυτές οι λέξεις δεν δείχνουν μόνο την τοπική προφορά, αλλά και τον τρόπο που οι Κοζανίτες βλέπουν τον κόσμο, αστειεύονται και αυτοσαρκάζονται, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο καθηγητής Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, Κωνσταντίνος Ντίνας ο οποίος έχει καταγωγή από την Κοζάνη.
Όταν χρησιμοποιούμε το τοπικό μας ιδίωμα, νιώθουμε ότι ανήκουμε σε μια ομάδα με κοινή ιστορία και παραδόσεις. Γι” αυτό νιώθουμε οικειότητα και ζεστασιά όταν ακούμε κάποιον να μας μιλάει στη διάλεκτό μας, ειδικά όταν είμαστε μακριά από το σπίτι μας.
Κοζανίτικη Ντοπιολαλιά
Η Κοζάνη όπως και κάθε τόπος έχει την δική της διάλεκτο. Μιας και σε λίγες μέρες έρχεται η αποκριά που είναι το πιο χαρακτηριστικό γνώρισμα της Κοζάνης μπορεί ο κάθε επισκέπτης της πόλης να πάει στους φανούς και να δει τα έθιμα και τις παραδώσεις και μέσα από να ακούσει τους τοπικούς ιδιωματισμούς.
Κάποιοι από αυτούς είναι:
| α ωρε;, μιλάς σοβαρά; α;, δε κατάλαβα |
| τι; ορίστε; αα! (καταφατικό) ναι αβέρτα συνεχώς |
| βάβω η γιαγιά βαΐζω, γέρνω από τη μια πλευρά του σώματός μου βακούφκο κτήμα ή οικόπεδο που ανήκει σε εκκλησίες ή μοναστήρια βαλάντωσα (στο κλάμα), έκλαψα πάρα πολύ |
| γκαβάθκα, τυφλώθηκα |
Γράφουν μαζί οι μαθήτριες Στέλλα Ζήκου Γ1 και η Αναστασία Φασίδου Γ4
https://koukoulia.gr/?page_id=568ές
https://economico.gr/giati-i-elliniki-glossa-einai-i-simantikoteri-ston-kosmo-
