Στην περιοχή των Ιωαννίνων, τα Χριστουγεννιάτικα έθιμα έχουν βαθιές ρίζες στην παράδοση και συνδυάζουν το θρησκευτικό συναίσθημα με τη γιορτινή ατμόσφαιρα. Ορισμένα από τα πιο χαρακτηριστικά έθιμα της περιοχής περιλαμβάνουν:
• Τα Κάλαντα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς: Όπως σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, τα παιδιά στις πόλεις και τα χωριά των Ιωαννίνων τραγουδούν τα Χριστουγεννιάτικα κάλαντα την παραμονή των Χριστουγέννων και την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Συχνά οι μικροί καλλιτέχνες συνοδεύονται από μουσικά όργανα, όπως το τρίγωνο και το τύμπανο.
• Το Κάψιμο του «Μπάμπουρα»: Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά έθιμα των Ιωαννίνων είναι ο «μπάμπουρας», που γίνεται την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Ο «μπάμπουρας» είναι μια μεγάλη ξύλινη κατασκευή, συνήθως φορτωμένη με ξύλα και κλαδιά, που καίγεται σε ανοιχτό χώρο (συνήθως στην πλατεία ή σε αυλές). Πρόκειται για μια πανηγυρική στιγμή που συνδυάζει το γιορτινό κλίμα με τις παραδοσιακές φωτιές και τον χορό γύρω από αυτές.
• Το Χριστουγεννιάτικο Τραπέζι: Στην περιοχή των Ιωαννίνων, το γιορτινό τραπέζι είναι πλούσιο και γεμάτο παραδοσιακές γεύσεις. Το χοιρινό κρέας και οι πίτες (όπως η πίτα με φέτα ή η κοτόπιτα) είναι συνηθισμένα φαγητά, ενώ τα γλυκά δεν λείπουν από το τραπέζι. Τα μελομακάρονα, οι κουραμπιέδες και το παραδοσιακό γλυκό «μπαστουνάκι» (ή «ταχίνι») είναι αγαπημένα εδέσματα.
• Η «Πρωτοχρονιάτικη Βασιλόπιτα»: Όπως και σε πολλές άλλες περιοχές της Ελλάδας, έτσι και στα Ιωάννινα κόβουν την Πρωτοχρονιά τη βασιλόπιτα. Στο εσωτερικό της κρύβεται ένα φλουρί, και όποιος το βρει θεωρείται τυχερός για τη νέα χρονιά.
• Στολισμός και Φωταγωγήσεις: Στα Ιωάννινα, η πόλη στολίζεται με χριστουγεννιάτικα φωτάκια και διακοσμήσεις, ενώ ιδιαίτερη φροντίδα δίνεται στον στολισμό των δημόσιων χώρων, όπως η κεντρική πλατεία και οι παραλίες της λίμνης Παμβώτιδας. Οι ντόπιοι αγαπούν να περπατούν στις φωτισμένες γειτονιές και να απολαμβάνουν τη γιορτινή ατμόσφαιρα.
• Η Παράδοση της Χριστουγεννιάτικης Φάτνης: Αν και η φάτνη είναι πιο συνηθισμένη σε άλλες περιοχές, στην Ήπειρο και ειδικότερα στα Ιωάννινα υπάρχει η παράδοση να δημιουργούνται μικρές φάτνες στα σπίτια και τις εκκλησίες. Εδώ αναπαριστώνται οι σκηνές από τη γέννηση του Χριστού με στόχο να φέρουν την ευλογία και την ηρεμία στα σπίτια.
• Ο Κόσμος των Μύθων και των Παραδόσεων: Η περιοχή των Ιωαννίνων, με τις πλούσιες παραδόσεις και την ιδιαίτερη λαογραφία, συνδέει τα Χριστούγεννα με το μύθο και τις ιστορίες. Έτσι, οι ιστορίες για τα καλικαντζάρια, τα μυθικά πλάσματα που κατεβαίνουν από τον Κάτω Κόσμο κατά την περίοδο των Χριστουγέννων, παραμένουν ζωντανές στις διηγήσεις των ηλικιωμένων και στο παιδικό παιχνίδι.
Αυτά τα έθιμα, σε συνδυασμό με την έντονη παράδοση της φιλοξενίας και της ζεστασιάς των Ιωαννίνων, δημιουργούν μια ιδιαίτερα γιορτινή ατμόσφαιρα κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.
Δεσποτέλλη Χριστίνα ( μαθήτρια Α1 )
