Οι Ολυμπιακοί αγώνες στην αρχαιότητα, ήταν η πιο σημαντική διοργάνωση της αρχαίας Ελλάδας και διεξάγονταν στην Αρχαία Ολυμπία κάθε τέσσερα χρόνια. Στα Ολύμπια έπαιρναν μέρος αθλητές από όλη την Ελλάδα. Τότε οι Αγώνες ήταν μόνο τοπικοί και διεξαγόταν μόνο ένα αγώνισμα, η κούρσα του σταδίου. Σύμφωνα με το μύθο, ο Ιδαίος Ηρακλής ήταν εκείνος που έδωσε το όνομα Ολύμπια στους αγώνες αυτούς. Σύμφωνα με έναν άλλο μύθο, στην τοποθεσία αυτή πάλεψε ο ίδιος ο Δίας με τον Κρόνο για την εξουσία της Γης, ενώ ένας τρίτος μύθος συμπληρώνει ότι μετά την μάχη αυτή, διεξάχθησαν οι πρώτοι Ολυμπιακοί αγώνες προς τιμήν και εορτασμό της έκβασης της μάχης και της νίκης του Ολύμπιου Δία. Στους αγώνες αυτούς πήραν μέρος οι Ολύμπιοι θεοί και μάλιστα ο Απόλλων νίκησε τον Ερμή και τον Άρη στο τρέξιμο και την πυγμαχία αντίστοιχα.

Αρχικά, στους αγώνες έπαιρναν μέρος μόνο κάτοικοι της Ήλιδας, σταδιακά όμως διευρύνθηκε ο κανονισμός, ώστε να επιτρέπεται να συμμετέχουν αθλητές από την Αρκαδία, τη Λακεδαίμονα και τη Μεσσηνία, ακόμα και από όλη την Πελοπόννησο και τα Μέγαρα. Ακολούθησαν οι εκτός Πελοποννήσου πόλεις, αυτές δηλαδή των Αθηνών και της Ιωνίας. Τελευταίος Ολυμπιονίκης ήταν ο Αρμένιος Αρσακιάδης. Από την 37η Ολυμπιάδα (632 π.Χ.) αρχίζουν να παίρνουν μέρος έφηβοι. Ο έφηβος Δαμίσκος από τη Μεσσηνία κερδίζει στην 103η Ολυμπιάδα (368 π.Χ.) τον αγώνα δρόμου σε ηλικία δώδεκα ετών. Όλοι μπορούσαν να βλέπουν τους αγώνες, ελεύθεροι και δούλοι, ακόμα και «βάρβαροι». Απαγορευόταν όμως αυστηρά στις γυναίκες, ίσως γιατί ορισμένοι αθλητές αγωνίζονταν γυμνοί. Όποια, μάλιστα τολμούσε, να παραβεί τη διαταγή αυτή, υπήρχε η ποινή του θανάτου. Σε περίπτωση που ο αριθμός των αγωνιστών σε κάποιο άθλημα ήτανε περιττός, έμενε μετά την κλήρωση των ζευγαριών ένας αθλητής που λεγόταν έφεδρος. Αυτός περίμενε με ακμαίες τις σωματικές του δυνάμεις να συναγωνιστεί με εκείνον που ύστερα από πολλούς αγώνες θα είχε καταβάλει τους άριστους από κάθε ζεύγος αθλητών. Σιγά-σιγά οι Έλληνες αθλητές αποσύρθηκαν και δεν έπαιρναν μέρος στους αγώνες. Έτσι, ο θεσμός των Ολυμπιακών Αγώνων έχασε τη σημασία του. Όταν ο Χριστιανισμός έγινε η επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, οι Ολυμπιακοί θεωρούνταν πια σαν μία παγανιστική γιορτή, και το 393 μ.Χ., ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος απαγόρευσε τη διεξαγωγή τους. Με αυτό τον τρόπο τελείωσε μια περίοδος χιλίων χρόνων κατά την οποία οι Ολυμπιακοί διεξάγονταν τακτικά κάθε τέσσερα χρόνια.

Αρχικά, το αγωνιστικό πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων περιελάμβανε μόνο το «στάδιο», τον αγώνα δρόμου, και περιοριζόταν σε μια μόνο ημέρα. Στη 14η Ολυμπιάδα προστέθηκε ο «δίαυλος». Στη 15η Ολυμπιάδα καθιερώθηκε ο «δόλιχος» ενώ οι 18οι Ολυμπιακοί αγώνες διευρύνονται με το «Πένταθλο» και την πάλη. Είκοσι χρόνια αργότερα στην 23η Ολυμπιάδα προστέθηκε η «πυγμή», και αργότερα στην 25η Ολυμπιάδα η αρματοδρομία του τέθριππου (=άρμα που έσερναν τέσσερις ίπποι, τέσσερα άλογα). Τριάντα δύο χρόνια αργότερα, στην 33η Ολυμπιάδα προστέθηκαν οι ιπποδρομίες και το «Παγκράτιο» που συνδυάζε πάλη και πυγμαχία. Παράλληλα υπήρχαν και αγωνίσματα εφήβων, τα οποία όμως περιορίζονταν στον αγώνα δρόμου, το Πένταθλο και την πάλη.

Στην 65η Ολυμπιάδα καθιερώθηκε ο «οπλιτόδρομος»  και στην 66η Ολυμπιάδα ο δρόμος και η πάλη παίδων. Στην 93η Ολυμπιάδα καθιερώθηκε και η αρματοδρομία με ζυγό δύο αλόγων. Για μια μικρή περίοδο (70ή – 71η Ολυμπιάδα) έγινε πειραματικά καθιέρωση αρματοδρομίας με φοράδες και μουλάρια, ενώ στην 99η Ολυμπιάδα διοργανώθηκαν αρματοδρομίες τεσσάρων και αργότερα στην 128η Ολυμπιάδα δύο πουλαριών, και δώδεκα χρόνια αργότερα ιππασία σε πουλάρι.

Τα αγωνίσματα των Ολυμπιακών αγώνων:

1ο Αγώνες δρόμου: οι αθλητές που έπαιρναν μέρος φορούσαν μια μικρή ποδιά, ενώ αργότερα αγωνίζονταν εντελώς γυμνοί, επιδεικνύοντας την επίδοσή τους στο πολεμικό βάδισμα και τρέξιμο.

2ο Πάλη: Στην πάλη διακρίνουμε δύο αγωνίσματα. Στο πρώτο ο αθλητής είχε σκοπό να ρίξει τον αντίπαλο τρεις φορές με τους ώμους στο χώμα, ενώ στο δεύτερο ο αγώνας συνεχιζόταν ακόμα και στο έδαφος, μέχρι που ο νικημένος αναγκαζόταν να παραδεχτεί την ήττα του σηκώνοντας το χέρι.

3ο Πυγμαχία: Η πυγμαχία ήταν βίαιο και συχνά θανατηφόρο αγώνισμα. Τα χέρια ήταν ενισχυμένα με χοντρά δερμάτινα λουριά από τον αγκώνα μέχρι τις γροθιές, ενώ τα δάχτυλα έμεναν ακάλυπτα για να κλείνουν σχηματίζοντας γροθιά. Τα λουριά μπορεί να ήταν ενισχυμένα με μικρούς μολυβένιους σβόλους ή καρφιά. Σε περίπτωση που ο αγώνας κρατούσε πολύ ώρα χωρίς νικητή, οι αγωνιστές έπρεπε να κάνουν την ονομαζόμενη «κλίμακα».

4ο Παγκράτιο: Ήταν συνδυασμός πάλης και πυγμαχίας. Ο νικητής έπρεπε να νικήσει συνδυάζοντας την ευελιξία, αλλά και την δύναμη της γροθιάς, συμβολίζοντας έτσι τον ηρωικό αγώνα του άοπλου πολεμιστή στην μάχη.

5ο Πένταθλο: Η διεξαγωγή του πένταθλου άρχιζε με την ρίψη δίσκου ή με το άλμα, και συνέχιζε με τη ρίψη ακοντίου, τον αγώνα δρόμου και την πάλη. Η προκαταρκτική εξάσκηση που γινότανε στα αθλητικά γυμναστήρια συμπεριελάμβανε τέσσερις κατηγορίες άλματος, το άλμα ύψους (επί τόπου), άλμα ύψους με φόρα, άλμα μήκους και άλμα βάθους.

6ο Αρματοδρομία: Στο ένα άκρο του ιπποδρομίου ήταν κτισμένος ο στρογγυλός βωμός του Ταράξιππου, αφού τα άλογα πάθαιναν απροσδόκητα πανικό όταν περνούσαν από το σημείο αυτό. Οι αρματοδρομίες ξεκινούσαν με τις πρώτες ηλιαχτίδες τα χαράματα και διαρκούσαν μέχρι το απόγευμα.             

Πηγή Πληροφοριών : Βιβλίο Πρώτης Λυκείου                                                                            

Στέλλα Κ.