Ένα από τα κυρίαρχα θέματα που επί μακρόν απασχόλησαν την Ευρωπαϊκή και Παγκόσμια Κοινή Γνώμη σε σχέση με το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου που διεξάγεται αυτές τις μέρες στο Κατάρ, ήταν οι συνθήκες εργασίας τις οποίες αντιμετώπισαν χιλιάδες εργαζόμενοι που προσκλήθηκαν στη χώρα για να εργαστούν στα μεγάλα έργα υποδομής που απαιτούνταν για να υλοποιηθεί η διοργάνωση. Οι καταγγελίες και τα συνεχή δημοσιεύματα του διεθνούς τύπου για ανύπαρκτα μέτρα ασφαλείας , οι συνεχείς τραυματισμοί αλλά και θάνατοι στους χώρους των εργοταξίων συνόδευσαν όλη την περίοδο της προετοιμασίας της διοργάνωσης.
Η απόφαση να γίνει το World Cup στο Κατάρ πάρθηκε τον Απρίλιο του 2010 και ανακοινώθηκε στις 2 Δεκεμβρίου του ίδιου χρόνου από τον πρόεδρο της FIFA. Η χώρα αυτή επιλέχθηκε γιατί μετά από 92 χρόνια που γίνεται το πρωτάθλημα, ποτέ δεν είχε την ευκαιρία να το διοργανώσει μια χώρα της Αραβικής Χερσονήσου. Αμέσως μετά την ανακοίνωση δεκάδες χιλιάδες εργάτες-μετανάστες, κυρίως από την Αφρική και την Ασία, που τους είχαν προσεγγίσει γραφεία ευρέσεως εργασίας, υποσχόμενα ασφαλή και καλοπληρωμένη εργασία, πήγαν στο Κατάρ, θέλοντας να υποστηρίξουν τις οικογένειές τους. Πριν καν φτάσουν, πολλοί είχαν πληρώσει μέχρι και 4000 δολάρια στα γραφεία αυτά για τη μεταφορά τους στο Κατάρ. Μέσα στα επόμενα 12 χρόνια κατάφεραν να χτίσουν οχτώ καινούργια στάδια, να επεκτείνουν το αεροδρόμιο, να φτιάξουν καινούργιο μετρό, δρόμους και εκατοντάδες καινούργια ξενοδοχεία, που όλα μαζί κόστισαν πολλές ανθρώπινες ζωές…
Το Κατάρ είναι μία από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου και έτσι ξόδεψε πολλά δισεκατομμύρια δολάρια για να χτίσει τις απαραίτητες υποδομές. Οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για 229 δισεκατομμύρια! Παρά τον πακτωλό των χρημάτων που ξοδεύτηκαν, δυστυχώς το επίπεδο διαβίωσης του εργατικού δυναμικού ήταν εξαιρετικά χαμηλό και οι συνθήκες εργασίας πολύ άσχημες… Οι εργαζόμενοι διέμεναν στοιβαγμένοι πολλοί μαζί σε μικρούς χώρους, χωρίς τις κατάλληλες υποδομές, ενώ οι μηνιαίες αποδοχές τους δεν ξεπερνούσαν τα 220-270 δολάρια… Σημειωτέο, πολλές φορές δεν πληρώνονταν εγκαίρως ή και καθόλου… Η κυβέρνηση του Κατάρ χρησιμοποίησε ένα σύστημα που ονομάζεται «Καφάλα» (Kafala). Με αυτό το σύστημα, που είναι πολύ διαδεδομένο στις χώρες της Ανατολής, μπορούν να ελέγχουν σχεδόν κάθε κίνηση των εργατών. Δηλαδή τους απαγορεύουν να αλλάζουν εργασιακό περιβάλλον, ενώ γι’ αυτόν τον λόγο κατάσχουν με τη βία το διαβατήριο, ώστε να μην μπορούν να φύγουν από τη χώρα. Επιπλέον, τους υποχρεώνουν να εργάζονται μέχρι και 14 ώρες την ημέρα με πολύ μικρό διάλειμμα για φαγητό και χωρίς επαρκή ανάπαυση. Με αυτή την πρακτική εργασίας, οι εργάτες μετανάστες αποτελούν συχνά το 80-90 % του πληθυσμού του Κατάρ. Το γεγονός ότι το Κατάρ είναι μία από τις πιο ζεστές χώρες του κόσμου, με θερμοκρασίες που το καλοκαίρι ανεβαίνουν έως και τους 50 βαθμούς, κάνει αυτές τις συνθήκες εργασίας απάνθρωπες έως και εγκληματικές!
Όλη αυτή η κακομεταχείριση είχε το αποτέλεσμα μέσα στα δέκα χρόνια που μεσολάβησαν από το 2010 έως το 2020 να σημειωθούν 6500 θάνατοι. Η κυβέρνηση του Κατάρ προσπάθησε να δικαιολογήσει τους θανάτους, υποστηρίζοντας ότι αυτοί προήλθαν από φυσικά αίτια, όπως αρρώστιες, κάτι που δεν ισχύει, αφού οι περισσότεροι εργάτες πέθαναν από καρδιακά και αναπνευστικά προβλήματα, λόγω των πολλών ωρών εργασίας σε ακραίες συνθήκες. Μάλιστα, πολλοί από τους εργάτες αυτοκτόνησαν, γιατί δεν άντεξαν τις απάνθρωπες αυτές συνθήκες!
Η κυβέρνηση του Κατάρ το 2016, με επίσημη τοποθέτησή της υποσχέθηκε τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας. Παρά τις κάποιες μαρτυρίες ότι αυτές βελτιώθηκαν, νέες καμπάνιες από τις οργανώσεις που υπερασπίζονται τα δικαιώματα των εργαζομένων συνέχισαν να καταγγέλλουν ότι οι υποσχέσεις της κυβέρνησης του Κατάρ παρέμειναν κενό γράμμα…
Μετά από όλα αυτά τα χρόνια, το θέμα παραμένει ανοιχτό. Μερικοί ισχυρίζονται ότι θα κλείσει μετά το πέρας του τελικού του Μουντιάλ. Τα γεγονότα όμως που συνδέονται με τις συνθήκες εργασίας και τα περιστατικά τόσων θανάτων, παραμένουν, καθώς και ο πόνος των οικογενειών που έχασαν κάποιον δικό τους… Ίσως η δημοσιότητα που πήρε το θέμα, γίνει αφορμή, ώστε ποτέ πια μια παγκόσμια αθλητική διοργάνωση να μην ξανασυνδεθεί με παρόμοιες καταστάσεις!
Άννα Καρβουνοπούλου, (Γ2΄)
