Είναι αναμφισβήτητο το γεγονός ότι οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές και το διαδίκτυο αποτελούν πλέον ένα από τα σπουδαιότερα επιτεύγματα της τεχνολογίας στις μέρες μας. Έχουν φέρει τη δική τους επανάσταση στην ανθρώπινη καθημερινότητα, στην επιστήμη και στην εκπαίδευση. Προσφέρουν απεριόριστες δυνατότητες στη συνεχή προσπάθεια του ανθρώπου να ανακαλύψει, να εξελίξει και να εκμεταλλευτεί περαιτέρω δυνατότητες.

∆υστυχώς όμως για πολλούς, η ύπαρξη του διαδικτύου δεν έχει µόνο θετικά αποτελέσµατα στη ζωή τους, αλλά και κάποιες αρνητικές επιπτώσεις µέσω της ηλεκτρονικής ή ψηφιακής εγκληματικότητας.

Η ανεξέλεγκτη κούρσα της τεχνολογικής προόδου, ο διαρκώς αυξανόμενος αριθμός των χρηστών του Διαδικτύου σε παγκόσμιο επίπεδο και η οικονομική κρίση των τελευταίων ετών με τα συνακόλουθά της αποτελούν ένα εκρηκτικό μείγμα, το οποίο έχει οδηγήσει στην ενίσχυση διαφόρων φαινομένων ψηφιακής εγκληματικότητας. Σύμφωνα με στοιχεία, τα παιδιά στην Ευρώπη από μικρή ηλικία, σε πολλές περιπτώσεις και από προσχολική ηλικία, χρησιμοποιούν το διαδίκτυο καθημερινά για αρκετές ώρες.

Το διαδίκτυο είναι ένας νέος συναρπαστικός κόσμος για τα παιδιά, το οποίο ασκεί έλξη σε αυτά, αφού μπορούν να βρουν παιχνίδια, πληροφορίες για σχολικές εργασίες και διάφορες εφαρμογές και ιστοσελίδες με τις οποίες μπορούν να επικοινωνούν με άλλους χρήστες. Η πλοήγησή τους στο διαδίκτυο χωρίς επιτήρηση κάποιου ενήλικα ολοένα και αυξάνεται, αφού το 49% των παιδιών έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο από το δωμάτιο του, το 33% από το κινητό τους τηλέφωνο τελευταίας τεχνολογίας, το 87% από το σπίτι και το 63% από το σχολείο.

Παρά τα πλεονεκτήματα, το διαδίκτυο μπορεί να κρύβει πολλούς κινδύνους, ειδικά για τα μικρά παιδιά τα οποία λόγω της ανωριμότητας και της αθωότητας τους είναι ίσως πιο ευάλωτα σε τέτοιους κινδύνους.

Η επικοινωνία με άλλους χρήστες μέσω διαδικτύου, παρόλο που βοηθά στην ανάπτυξη και τη δημιουργία σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων, εγκυμονεί πολλούς κινδύνους, ειδικότερα για τους ανήλικους, καθώς ποτέ δεν μπορείς να είσαι σίγουρος ποιος κρύβεται στην άλλη μεριά του υπολογιστή. Άλλοι κίνδυνοι είναι για παράδειγμα η έκθεση των παιδιών σε ανάρμοστο περιεχόμενο, η εμπλοκή τους σε άχρηστα πράγματα για την ηλικία τους και εμπορία παιδιών, τα οποία μπορούν να προέλθουν από την εξαπάτησή τους από αγνώστους. Επίσης τα παιδιά μπορεί να παρέχουν ανεξέλεγκτα τα προσωπικά τους στοιχεία σε αγνώστους. Το φαινόμενο της έκθεσης των παιδιών σε ανάρμοστο διαδικτυακό περιεχόμενο για την ηλικία τους πλήττει τα θεμέλια μιας κοινωνίας και πληγώνει ανεπανόρθωτα τις παιδικές ψυχές με πολλές επιπτώσεις εις βάρος τους, δημιουργώντας την ανάγκη της άμεσης επιστημονικής και κοινωνικής αντίδρασης.

Το ηλεκτρονικό έγκλημα διαπράττεται σε ελάχιστο χρόνο και η ταχύτητα είναι τέτοια που τις περισσότερες φορές δεν το αντιλαμβάνεται ούτε το ίδιο το θύμα. Ο δράστης με τη χρήση ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή ο οποίος είναι συνδεδεμένος στο διαδίκτυο, μπορεί να εισβάλει σε ένα υπολογιστικό σύστημα σε οποιοδήποτε σημείο στον πλανήτη. Επομένως δεν απαιτείται η μετακίνηση του δράστη αφού με το πάτημα ορισμένων πλήκτρων του υπολογιστή διαπράττει το έγκλημα οπουδήποτε και αν βρίσκεται. Το γεγονός αυτό καθιστά πολλές φορές αδύνατο τον προσδιορισμό του τόπου διεξαγωγής του εγκλήματος. Επίσης, ο δράστης συχνά διαγράφει τα ίχνη του ηλεκτρονικού εγκλήματος εμποδίζοντας την εξιχνίαση του.

Όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά έχουν εισάγει νέους νομοθετικούς προβληματισμούς. Για τη διερεύνηση και εξιχνίαση του ηλεκτρονικού εγκλήματος, απαιτείται από τα αρμόδια όργανα των διωκτικών αρχών και από όλα τα εμπλεκόμενα πρόσωπα που ασχολούνται με τη δίωξη του εγκλήματος, να κατέχουν εξειδικευμένες γνώσεις, να ενημερώνονται και να εκπαιδεύονται συνεχώς στις νέες τεχνολογικές εξελίξεις.

(Το παρόν άρθρο αποτελεί εργασία που κατατέθηκε στο πλαίσιο του Εργαστηρίου Δεξιοτήτων)

Άννα Κορομηλά (Α1)