του Αστέριου Μηλιώτη
Σκεφτήκατε ποτέ αν τα ρομπότ θα πρέπει να έχουν δικαιώματα; Μάλλον όχι. Είναι όμως ένα φλέγον ζήτημα στους τομείς της ηθικής, της νομικής και της φιλοσοφίας, ειδικά σε χώρες που εμφανίζουν την μεγαλύτερη ανάπτυξη στα ρομπότ και πιο συγκεκριμένα στην Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ). Πως όμως είναι δυνατόν να δοθούν δικαιώματα σε κάτι που είναι άβιο ον, χωρίς συνείδηση; Τα επιχειρήματα, λοιπόν, της ολοένα και αυξανόμενης παράταξης των υποστηρικτών των δικαιωμάτων των ρομπότ είναι αρχικά πως τα ρομπότ, λόγω της ραγδαίας ανάπτυξης των τεχνολογιών και της τεχνητής νοημοσύνης, έχουν αρχίσει να αποκτούν συναισθήματα, αντίληψη και αυτογνωσία, άρα δικαιούνται και δικαιώματα για να προστατευτούν οι αξίες αυτές.
Επιπρόσθετα, με την απονομή δικαιωμάτων στα ρομπότ αποτρέπουμε τους ανθρώπους από το να χρησιμοποιούν λανθασμένα ή να εκμεταλλεύονται τα ρομπότ. Τι μας εμποδίζει, λοιπόν, από το να δεχτούμε αυτά τα δικαιώματα; Πρώτα απ’ όλα, η αναγνώριση δικαιωμάτων στα ρομπότ θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στο νομικό σύστημα. Είναι αδύνατο να αντιμετωπιστεί ένα ρομπότ ως ζωντανό ον με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζεται ένας άνθρωπος, κάτι που θα απαιτούσε σημαντικές αλλαγές σε πολλούς νόμους και νομικές διαδικασίες. Επιπλέον, τα ρομπότ αποτελούν δημιουργήματα των ανθρώπων και θεωρούνται ιδιοκτησία τους. Η παραχώρηση δικαιωμάτων σε αυτά θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρές συγκρούσεις, καθώς θα έθετε σε αντιπαράθεση την έννοια της ιδιοκτησίας με αυτήν της αυτονομίας. Τέλος, είναι γεγονός πως η παροχή δικαιωμάτων στα ρομπότ και η αναγνώριση τους ως ενσυνείδητων όντων θα δημιουργούσε συγκρούσεις, αφού πολλές θρησκείες στρέφονται κατά αυτής της άποψης, αφού ισχύει γενικά ο Θεός είναι ο μόνος δημιουργός της ζωής και ο άνθρωπος δεν μπορεί να δημιουργήσει κάτι ενάντια στη θέληση του Θεού του.
Συμπεραίνουμε δηλαδή πως η παροχή δικαιωμάτων σε ρομπότ, αν και καλή ως ιδέα, ίσως τελικά αποφέρει διάφορες δυσκολίες στην καθημερινότητα και σε πολλά συστήματα που για χρόνια δεν χρήζουν αλλαγών. Βέβαια στο μέλλον, λόγω της ραγδαίας ανάπτυξης της τεχνολογίας σίγουρα θα δημιουργηθούν ερωτήσεις που θα είναι ανάγκη να απαντηθούν όπως είναι για παράδειγμα: Θα πρέπει ποτέ να παραχωρηθούν στα ρομπότ δικαιώματα ψήφου ή υπηκοότητα εάν αποκτήσουν συνείδηση; Τα δικαιώματα των ρομπότ μπορεί να ακούγονται ως εικασίες, σήμερα, αλλά καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται, αυτά τα ερωτήματα θα γίνονται όλο και πιο επίκαιρα. Ποια είναι η άποψή σας;
