του Σωκράτη Μαυρομάτη
Αν και ο αθλητισμός είναι γνωστός για την ψυχαγωγία που προσφέρει στους θεατές, ορισμένες φορές οι πράξεις των αθλητών μειώνουν την εκτίμηση των φιλάθλων και την αξία της νίκης. Τέτοιες πράξεις περιλαμβάνουν τον τζόγο, το κάπνισμα, την βία και, φυσικά την χρήση ουσιών για την βελτίωση των επιδόσεών του.
Στον χώρο του αθλητισμού, ένα από τα σημαντικότερα και πιο συζητημένα προβλήματα είναι το doping, το οποίο αφορά στην παράνομη χρήση ουσιών για βελτιωμένες αθλητικές επιδόσεις. Παρότι είναι ένα φαινόμενο που αυξάνεται συνεχώς τις τελευταίες δεκαετίες, έχει αποδειχθεί ότι υπάρχει από τον 3ο αι. π.Χ., τόσο οι Έλληνες αθλητές όσο και Ρωμαίοι μονομάχοι κατανάλωναν διεγερτικές ουσίες για την καταπολέμηση της κόπωσης. Το πρώτο επίσημο περιστατικό σε Ολυμπιακούς αγώνες βρέθηκε το 1904 στο Σεντ Λούις, όπου ο μαραθωνοδρόμος νικητής Τόμας Χικς κατέρρευσε μετά τον τερματισμό λόγω λήψης κονιάκ και στρυχνίνης, ενώ μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο φαινόμενο του doping άρχισε να παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις
Το κύριο αίτιο εμφάνισης και εξάπλωσης του φαινομένου είναι η έμφυτη επιθυμία του ανθρώπου να επικρατεί πάση θυσία, σε συνδυασμό με την πρόσφατη ένταση του ανταγωνισμού. Ακόμη, σημαντικό ρόλο κατέχει η αύξηση τόσο των αγώνων όσο και του βαθμού δυσκολίας τους τα τελευταία χρόνια. Οι αθλητές έρχονται αντιμέτωποι με τραυματισμούς και υπερκόπωση, που τους ωθούν στην κατανάλωση ουσιών για να παραμείνουν στο υψηλό επίπεδο που βρίσκονται. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αύξησης αγώνων παρουσιάζεται στο ποδόσφαιρο, όπου εκτός από τα εγχώρια πρωταθλήματα και κύπελλα, υπάρχουν διασυλλογικές οργανώσεις σε κάθε ήπειρο (Champions League, Copa Libertadores) και εθνικές υποχρεώσεις (EURO, CONCACAF, Mundial). Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι έχει παρατηρηθεί από την WADA (World Anti-Doping Agency) αύξηση των περιστατικών στον χώρο του ποδοσφαίρου.
Παρόλα αυτά, γίνονται συνεχώς προσπάθειες από τη WADA για να αντιμετωπιστεί αυτό το κοινωνικό και ηθικό αυτό πρόβλημα που αμαυρώνει τον αθλητισμό. Συγκεκριμένα, ο Ολυμπιακός Καταστατικός Χάρτης προβλέπει την έκδοση ιατρικού κώδικα πριν τους αγώνες για την πρόληψη, τον έλεγχο και την καταστολή του doping. Tο 2003 εκδόθηκε και ο Παγκόσμιος Κώδικας Anti-doping, ο οποίος προβλέπει αυστηρές ποινές για τους αθλητές που θα βρεθούν θετικοί κατά την διάρκεια των ελέγχων. Η επιστροφή του αθλητή στις «παλιές καλές συνήθειες» είναι σήμερα μια επιτακτική ανάγκη. Ίσως η επιστροφή του ήθους και του σκοπού της άθλησης πρέπει να ξεκινήσει από την αναθεώρηση των κινήτρων, σκοπών και στόχων των διαφόρων αθλητικών οργανισμών και σωματείων, που έχουν τόσο πολύ εμπορευματοποιήσει την έννοια της άθλησης και, τελικά, την έχουν εκτροχιάσει από την αρχική της αγνή και ωφέλιμη ταυτότητα του «ευ αγωνίζεσθαι».
Βιβλιογραφία:
Μαυρομάτης, Α. (2006). Αθλητικά Εγκλήματα. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Σάκκουλα.
