Παπαζιώγα Δέσποινα
Σημείο τριβής και σοβαρών εντάσεων μεταξύ της Ελλάδας και της γείτονος χώρας της Τουρκίας αποτελεί το ζήτημα της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας. Γνωρίζουμε, όμως, σε τι αναφέρεται η υφαλοκρηπίδα; ποια δικαιώματα απορρέουν από την ύπαρξή της;
Σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (1982), υφαλοκρηπίδα είναι ο βυθός της θάλασσας σε απόσταση 200 ναυτικών μιλίων από την ακτή, στον οποίο, το παράκτιο κράτος και μόνο αυτό, έχει δικαίωμα έρευνας και εξόρυξης πετρελαίου, φυσικού αερίου κ.α. Κάθε κράτος έχει υφαλοκρηπίδα, ανεξάρτητα αν το έχει κατοχυρώσει στα γειτνιάζοντα κράτη. Αν η απόσταση των ακτών δύο χωρών είναι μικρότερη των 400 ναυτικών μιλίων, τότε έγκειται στα ενδιαφερόμενα κράτη να καταλήξουν σε συμφωνία μεταξύ τους. Στην προκειμένη περίπτωση, ενώ η Ελλάδα υποστηρίζει την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας βάση της αρχής της μέσης γραμμής, δηλαδή στη μέση απόσταση των δύο χωρών, η Τουρκία ισχυρίζεται ότι τα νησιά του Αιγαίου δεν έχουν υφαλοκρηπίδα. Τα νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο (Σύμβαση της Γενεύης 1958, Σύμβαση 1982 Η.Ε. για το Δίκαιο της θάλασσας, και Απόφαση Διεθνούς Δικαστηρίου για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας της Βόρειας Θάλασσας 1982).
Οι τουρκικές διεκδικήσεις ξεκίνησαν το 1973, όταν η ελληνική πλευρά αποκάλυψε την ύπαρξη κοιτασμάτων πετρελαίου στο Αιγαίο και δήλωσε την εξόρυξή τους. Η Τουρκία προέβη σε έρευνες σε υποθαλάσσιες περιοχές κοντά σε ελληνικά νησιά, καταπατώντας την υφαλοκρηπίδα τους. Η Ελλάδα προσέφυγε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, όπου και δικαιώθηκε. Παρά το γεγονός ότι η Τουρκία δεν έχει υπογράψει ούτε τη Διεθνή Συνθήκη για την Υφαλοκρηπίδα του 1958, τα άρθρα της Συνθήκης ισχύουν για όλα τα κράτη.
Επομένως, είναι τεκμηριωμένη η ασυμφωνία των συνεχών ερευνών, εντός των ορίων της υφαλοκρηπίδας, από το διεθνές δίκαιο. Ο σεβασμός των διεθνών κανόνων δικαίου, δεν θα έπρεπε να αποτελεί την “πυξίδα” του διαλόγου και την βάση για τη δημιουργία “υγιούς γειτνίασης”;
Βιβλιογραφία
Ζητήματα Ελληνοτουρκικών Σχέσεων – Ελληνική Δημοκρατία – Υπουργείο Εξωτερικών (mfa.gr) (ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ)
Το λεξικό του Αιγαίου: Τι σημαίνουν ΑΟΖ, υφαλοκρηπίδα, χωρικά ύδατα, NAVTEX
Πηγή: iefimerida.gr – https://www.iefimerida.gr/ellada/lexiko-aigaioy-aoz-yfalokripida-horika-ydata-navtex
https://www.iefimerida.gr/ellada/lexiko-aigaioy-aoz-yfalokripida-horika-ydata-navtex (24/7/2020)
