των Δημήτριου Καρακά & Αχιλλέα Μοσχογιάννη
Το παρακάτω άρθρο έρευνας, δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του Ομίλου Φωτογραφίας, στο 1ο Πρότυπο ΓΕΛ «Μανόλης Ανδρόνικος», υπό την καθοδήγηση του κ. Θωμά Ζήκου.
H επιθυμία μας να φωτογραφίζουμε αποτελεί κάτι βαθιά ανθρώπινο: την ανάγκη να διατηρήσουμε αναμνήσεις, να μοιραστούμε οπτικές γωνίες και να ανακαλύψουμε την ομορφιά στο συνηθισμένο. Αλλά, γιατί νιώθουμε την παρόρμηση να φωτογραφίζουμε; Είναι μια προσπάθεια να κατανοήσουμε τον κόσμο, ένας τρόπος να συνδεθούμε με άλλους ανθρώπους ή μια απεγνωσμένη προσπάθεια για την αιώνια διατήρηση μοναδικών στιγμών μέσω αποτυπωμένων εικόνων; Το άρθρο αυτό εξερευνά τα κίνητρα πίσω από την αγάπη μας για τη φωτογραφία, εμβαθύνοντας στις συναισθηματικές, καλλιτεχνικές και πολιτισμικές διαστάσεις της.
Ένας από τους βασικότερους λόγους για τους οποίους επιλέγουμε να ασχοληθούμε με την τέχνη της φωτογραφίας, είναι η ακριβής, και αναλλοίωτη από τον χρόνο, αποτύπωση ενός σημαντικού γεγονότος ή μιας προσωπικής μας στιγμής. Μέσω της φωτογραφίας επιτυγχάνεται μια αίσθηση τελειότητας, υποκειμενική και όχι αντικειμενική, καθώς ο φωτογράφος μετατρέπεται, στιγμιαία, σε έναν μοναδικό καλλιτέχνη ο οποίος δημιουργεί και διαμορφώνει το έργο του μέσα από τα δικά του μάτια, μέσα από τις δικές του προτιμήσεις. Αυτό, σε συνδυασμό με τη δημιουργία μιας αμετάβλητης στον χρόνο στιγμής-ανάμνησης, καθιστά τη φωτογραφία έναν υπέρτατο τρόπο έκφρασης.
Εκτός από την αποτύπωση των αναμνήσεων, η φωτογραφία μας επιτρέπει να διαμορφώνουμε προσωπικές αφηγήσεις. Κάθε φωτογραφία έχει τη δυνατότητα να αφηγηθεί μια μοναδική ιστορία, είτε πρόκειται για μια καθημερινή στιγμή είτε για μια σημαντική εμπειρία. Μέσα από τις επιλογές μας στο τι καταγράφουμε, ορίζουμε την ταυτότητα μας και τις αξίες μας δημιουργώντας μια οπτική αυτοβιογραφία.
Πολλοί φωτογράφοι δηλώνουν πως, παρόλο που δεν το είχαν σκεφτεί σε βάθος, το πραγματικό αίτιο πηγάζει από μια εμπειρία που είχαν ως νέοι. Αυτή θα μπορούσε να είναι μια ιδιαίτερη σύνδεση με την ομορφιά της φύσης ή η ανάγκη για ένα σημείο συναισθηματικής σταθερότητας καθώς αναπτύσσονταν, ακόμα και η αγάπη προς συγγενείς, φίλους ή κατοικίδια. Ορατή η επιθυμία να μην ξεχαστούν τα παραπάνω υπό τις όποιες πιθανές συνθήκες. Τέλος, κάποιοι φωτογράφοι δηλώνουν πως το κίνητρο αφορά σε μια βαθύτατη ανάγκη να μεταδώσουν τα συναισθήματα και στον υπόλοιπο κόσμο. Ίσως κυριαρχούν τα θετικά συναισθήματα στο σύγχρονο κοινωνικό πλαίσιο, όμως δεν λείπουν και όσα αποτυπώνουν τις δυσάρεστες ανθρώπινες πτυχές, όπως οι πολεμικές συρράξεις ή άλλες δυσκολίες.
Σε κάθε περίπτωση, η φωτογραφία αποτελεί μια δήλωση συναισθημάτων και καταστάσεων, μια έκφραση απόγνωσης, πόνου, λύπης, συγκίνησης. Είτε πρόκειται για τη διατήρηση των αναμνήσεων, τη δημιουργία προσωπικών αφηγήσεων ή την εξερεύνηση του κόσμου γύρω μας, η φωτογραφία είναι ένα εργαλείο που όχι μόνο αποτυπώνει εικόνες αλλά διαμορφώνει τις προσωπικές και κοινωνικές αντιλήψεις όσων έρθουν σε επαφή με αυτές.
Πηγές
Clark, G. (1997). The Photograph. New York: Oxford University Press.
Pedersen, J. (2024). Why Do You Photograph. John Pedersen Photography. Διαθέσιμο εδώ (προσπέλαση 21/11/2024).
Scruton, R. (1981). Photography and Representation, Critical Inquiry, 7 (3), pp. 577-603.
