των μαθητριών Κωσταγιάννη Ζωής, Μπόμπορη Ελπινίκης και Τριανταφυλλίδη Ντανιέλας

Σύμφωνα με το λεξικό του Γ. Μπαμπινιώτη, Ευρωσκεπτικισμός είναι η αντιμετώπιση της Ευρώπης και κυρίως της Ευρωπαϊκής Ένωσης με σκεπτικισμό, δηλαδή με δυσπιστία.

Ο Ευρωσκεπτικισμός είναι μία πολιτική ιδεολογία που εμφανίστηκε σχετικά πρόσφατα στους κόλπους της Ευρώπης. Μία ιδεολογία που εκφράζει αμφιβολία ή αμφισβήτηση προς το θεσμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μία ιδεολογία, η οποία αναλόγως από ποια χώρα και κατά τη διάρκεια ποιας περιόδου εκφράζεται, λαμβάνει διαφορετικές διαστάσεις. Μπορεί να ξεκινήσει από μία απλή δυσπιστία, ως προς την αποτελεσματικότητα της Ένωσης, μέχρι και πρόταση υπέρ της διάλυσής της. Μερικές από τις πιο ισχυρές χώρες της Ευρώπης, που αποτελούν τον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, φαίνεται να αμφισβητούν έντονα τόσο τον θεσμό της Ένωσης, όσο και την ενιαία νομισματική ένωση του Ευρώ. Η Δανία, το Ηνωμένο Βασίλειο καθώς και η Αυστρία είναι χώρες που διακατέχονται έντονα από το αίσθημα του Ευρωσκεπτικισμού.

Πηγή: Pieria, από το άρθρο «EUROSCEPTIC THINKING HAS NOBLE ROOTS: A REPLY TO SIMON WREN-LEWIS» του Ryan Bourne στις 24 Οκτωβρίου 2013

Στη συνέχεια, τους κύριους εκφραστές του Ευρωσκεπτικισμού αποτελούν τα ακροδεξιά, συντηρητικά κόμματα κάθε χώρας. Τα κόμματα αυτά είναι εχθρικά προς τους μετανάστες και κατηγορούν την Ευρωπαϊκή Ένωση για την εξάπλωση και τις βαρύτατες συνέπειες της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Υποστηρίζουν μάλιστα, πως οι συνέπειες αυτές έχουν μεγάλο αντίκτυπο, τόσο στο εσωτερικό της χώρας τους, όσο και στην παγκόσμια οικονομία.

Τα τελευταία χρόνια έχει μειωθεί ραγδαία η εμπιστοσύνη που εξέφραζαν οι Ευρωπαίοι πολίτες απέναντι στην Ένωση. Έτσι, πολλοί ασπάζονται την ιδεολογία των Ευρωσκεπτικιστών και επιθυμούν τη διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Φαίνεται, λοιπόν, πως ο ευρωπαϊσμός δέχεται μία ισχυρή αμφισβήτηση και πολλές αμφιβολίες, τις οποίες δύσκολα θα καταφέρει να κλονίσει.

Ευρωσκεπτικισμός υπάρχει και στη χώρα μας. Με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο δείχνουν οι δημοσκοπήσεις το κλίμα αμφισβήτησης που επικρατεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς τα τέσσερα τελευταία χρόνια μετά την κρίση χρέους στην Ευρωζώνη, οι Ευρωπαίοι πολίτες αμφισβητούν πλέον σε μεγάλο βαθμό τη χρησιμότητα του θεσμού.

Στον Ευρωπαϊκό Νότο, συγκεκριμένα, η δημοτικότητα της Ευρωπαϊκής ηγεσίας βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση, καταγράφοντας τα χαμηλότερα ποσοστά στην Ελλάδα, ειδικά στους νέους: από το 60% το 2009, πριν ξεκινήσει η οικονομική κρίση, έπεσε στο 19% το 2013. Oι νέοι Έλληνες είναι απογοητευμένοι από την πολιτική και απαισιόδοξοι ως προς το εργασιακό τους μέλλον. Η κάμψη είναι εξίσου εντυπωσιακή και για τους νέους της Ισπανίας, της Κύπρου και της Ιταλίας.

Η Ελλάδα συμπληρώνει 31 χρόνια από την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πορεία από την ένταξη της Ελλάδος το 1981 έως σήμερα σκιάστηκε από διάφορα γεγονότα. Η κακή μακροοικονομική διαχείριση οδήγησε σε τρεις χρεοκοπίες (1985, 1990, 2010) που συνοδεύτηκαν από κοινοτικά δάνεια και όρους τους οποίους οι ελληνικές αρχές δεν σεβάστηκαν. Παρόλα αυτά, η Ελλάδα έχει ωφεληθεί πολλαπλά κατά την περίοδο από την ένταξη στην Ε.Ε. Εφαρμόζει υψηλού επιπέδου προδιαγραφές τις οποίες έχει συναποφασίσει σε πολυάριθμους τομείς. Στα τρόφιμα και τα άλλα προϊόντα που διακινούνται στην εσωτερική αγορά. Στην προστασία του περιβάλλοντος και των καταναλωτών. Στις κοινές προκλήσεις για την ασφάλεια στον τομέα της δημόσιας υγείας. Στις μεταφορές, την ενέργεια και τις τηλεπικοινωνίες. Έχει λάβει πακτωλούς ενισχύσεων για να αναδιαρθρώσει την γεωργία και την αλιεία της, για να κατασκευάσει χιλιάδες μικρά και μεγάλα έργα που συμβάλουν στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας, στην βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων της και στην προστασία του περιβάλλοντος.

Επομένως, διαπιστώνουμε ότι η Ελλάδα, έπειτα από την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έχει δεχτεί πολλές αλλαγές, τόσο στον τρόπο σκέψης των Ελλήνων, όσο και στην εξωτερική και εσωτερική πολιτική, αλλά  και σε υλικό επίπεδο.

Αυτό που προκαλεί ωστόσο μεγάλο ενδιαφέρον, είναι το γεγονός ότι η κάθε χώρα του κόσμου θα ήθελε να ενταχθεί στη μεγάλη «οικογένεια» της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι λόγοι είναι πολλοί, εκ των οποίων οι εξής κυριότεροι: καλές σχέσεις με τις γειτονικές χώρες, εμπόριο, εύκολη μετακίνηση των πολιτών. Οι νέοι έχουν την ευκαιρία να φοιτήσουν στο εξωτερικό με ισότιμη αναγνώριση των ακαδημαϊκών τίτλων.

Θα άξιζε επιπροσθέτως, να θυμηθούμε τις προοπτικές με τις οποίες δημιουργήθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση:

• Ενίσχυση και σύγκλιση των οικονομιών των κρατών μελών.
• Λειτουργία μιας οικονομικής και νομισματικής ένωσης, η οποία συμπεριλαμβάνει ένα ενιαίο και σταθερό νόμισμα, το ευρώ.
• Ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς.
• Περιφερειακή συνοχή.
• Προστασία του περιβάλλοντος.
• Δημιουργία μιας κοινής ιθαγένειας για όλους τους Ευρωπαϊκούς πολίτες.
• Ενίσχυση της Ευρωπαϊκής ταυτότητας.

Παρόλα αυτά, η παγκόσμια οικονομική κρίση «χτύπησε» και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ύφεση του 2008 είναι το αποτέλεσμα που προκλήθηκε από τη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση του 2007 σε τομείς της πραγματικής οικονομίας της διεθνούς κοινότητας. Η πιστωτική κρίση από την έλλειψη ρευστότητας έγινε εμφανής στους χρηματιστηριακούς δείκτες των ανεπτυγμένων χωρών, ενώ πολλά χρηματιστήρια παρέμειναν κλειστά λόγω των μεγάλων απωλειών από τις πωλήσεις των επενδυτών. Όλα αυτά προκάλεσαν αναθεωρήσεις όλων των κρατικών προϋπολογισμών σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στην Ελλάδα, το τελευταίο «σφίξιμο της ζώνης» έρχεται με την απόφαση και των άλλων Ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, ότι υπάρχει πολιτική αναγκαιότητα η Ευρώπη να συνδράμει τη χώρα μας στη βελτίωση της οικονομικής ρευστότητας. Παρά τις προβλέψεις, κανείς δε γνωρίζει πόσο θα μειωθεί τελικά το Ελληνικό έλλειμμα. Οι επενδυτές φαίνεται να πιστεύουν πως εάν η Ελλάδα μπορέσει να «αντέξει» για τουλάχιστον μία διετία, γρήγορα θα βρει τον τρόπο να εξυπηρετήσει ευκολότερα το χρέος της.

Μένει να διαπιστωθεί…