Άρθρο από την Στίγκα Λουάνα
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΗ ΖΑΚΥΝΘΟ
Την παραμονή των Χριστουγέννων, οι Ζακυνθινοί κάνουν νηστεία και το βράδυ γευματίζουν με βραστό μπρόκολο και σέλινο περιχυμένα με λάδι και λεμόνι. Επίσης, στο τραπέζι υπάρχουν τα χριστόψωμα και οι κουραμπιέδες. Τα Χριστόψωμα και την κουλούρα τα ζυμώνουν οι νοικοκυρές από τα χαράματα. Αποβραδίς, αναπιάνουν το προζύμι και στις 4 το πρωί ξεκινούν το ζύμωμα, ψάλλοντας ταυτόχρονα: «Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος». Το βράδυ, η οικογένεια μαζεύεται στο σπίτι για το κόψιμο της κουλούρας. Ο οικογενειάρχης τη σηκώνει από το τραπέζι και ύστερα, κρατώντας την όλοι μαζί, την πηγαίνουν πάνω από το φουρνέλο της κουζίνας. Εκεί, καίνε φύλλα λεμονιάς, κυπαρισσιού, βελανιδιάς και ελιάς, ενώ από πάνω κρατάνε την κουλούρα ψάλλοντας όλοι το τροπάρι: «Η Γέννησίς σου, Χριστέ ο Θεός ημών…». Την ίδια στιγμή ρίχνουν έναν πυροβολισμό, λέγοντας: «Για τον Ηρώδη!». Η κουλούρα συμβολίζει τη φάτνη, το ηύρεμα (το αντίστοιχο ‘φλουρί’) το Θείο Βρέφος, το κρασί και το λάδι συμβολίζουν τα δώρα των μάγων και τέλος, ο πυροβολισμός που ρίχνεται «για τον Ηρώδη» δείχνει την αγανάκτηση για τον διώκτη του Θείου Βρέφους. Στους Ζακυνθινούς πιο πολύ άρεσε η διαδικασία προετοιμασίας της κουλούρας. Το έθιμο αυτό διατηρείται ακόμα και σήμερα.
ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ
Το βράδυ της παραμονής της Πρωτοχρονιάς, μικροί και μεγάλοι έψελναν τα παραδοσιακά κάλαντα, με τον γνωστό επτανησιακό πολυφωνικό τρόπο και με συνοδεία από κιθάρες και μαντολίνα. Επίσης, μεγάλη σημασία για τους Ζακυνθινούς είχε το ποδαρικό. Επέλεγαν συνήθως κάποιο μικρό παιδί, καθώς θεωρούνταν καλότυχα και αγνά, για να τους κάνει το ποδαρικό. Οι οικοδέσποινες είχαν ετοιμάσει το μποναμά -λίγα χρήματα- που έδιναν στα παιδιά ως δώρο για την τύχη που θα τους έφερναν για μία ολόκληρη χρονιά.
