Γεώργιος Παπανικολάου
Ο Έλληνας επιστήμονας που έσωσε εκατομμύρια ζωές
από την Χ. Ν.
Ο Γεώργιος Παπανικολάου ήταν Έλληνας ιατρός και ερευνητής, γνωστός για την ανακάλυψη του τεστ ΠΑΠ, που χρησιμοποιείται για την πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
O Γεώργιος Παπανικολάου (Κύμη Ευβοίας, 13 Μαΐου 1883 – Μαϊάμι, Η.Π.Α., 19 Φεβρουαρίου 1962) ήταν διάσημος Έλληνας ιατρός, βιολόγος και ερευνητής. Ήταν πρωτοπόρος στην κυτταροπαθολογία, και για τον πρώιμο εντοπισμό του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Είναι περισσότερο γνωστός ως ο άνθρωπος που ανακάλυψε την πρωτοποριακή κυτταροδιαγνωστική μέθοδο, γνωστή ως Τεστ ΠΑΠ, που χάρισε ζωή στις γυναίκες όλου του κόσμου, όπως αναφέρει αναμνηστική πλάκα στο Ερευνητικό Καρκινολογικό Ινστιτούτο «Γ. Παπανικολάου».
(η φωτογτραφία έχει επεξεργαστεί με τη χρήση Τεχνιτής Νοημοσύνης)
Δημοσιογράφος: Πώς ανακαλύψατε το Τεστ Παπανικολάου; Τι ήταν αυτό που σας έκανε να πιστέψετε ότι κύτταρα από τον τράχηλο θα μπορούσαν να αποκαλύπτουν πρώιμα σημάδια καρκίνου;
«Πίστευα βαθιά ότι ο καρκίνος δεν εμφανίζεται ξαφνικά. Τα κύτταρα αλλάζουν, προειδοποιούν, “φωνάζουν”. Η ιδέα ότι μπορούσαμε να τα συλλέξουμε και να τα παρατηρήσουμε στο μικροσκόπιο ήταν για μένα μια λογική, αλλά τότε επαναστατική σκέψη.»
Ποια στιγμή ήταν αυτή που καταλάβατε ότι η μέθοδος σας μπορούσε πραγματικά να σώσει ζωές;
«Θυμάμαι ακόμη τη μέρα που είδα τα πρώτα καθαρά καρκινικά κύτταρα σε ένα δείγμα. Ήταν μια στιγμή ανάμεικτη: ενθουσιασμός, λύπη και ελπίδα μαζί. Είδα για πρώτη φορά στην ιστορία μια ασθένεια πριν γίνει θανατηφόρα. Ήξερα πως αυτό θα μπορούσε να αλλάξει την ιατρική.»
Ποια ήταν τα μεγαλύτερα εμπόδια που αντιμετωπίσατε;
«Η δυσπιστία. Η επιστημονική κοινότητα δεν πίστευε εύκολα ότι μια τόσο απλή εξέταση μπορούσε να αντιμετωπίσει έναν τόσο τρομακτικό εχθρό. Πέρασαν χρόνια μέχρι να πείσω συναδέλφους, πανεπιστήμια και ιατρικές σχολές. Χρειάστηκε αντοχή και υπομονή.»
Υπήρξε κάποιο πρόσωπο του οποίου η συμβολή στο έργο σας ήταν σημαντική;
«Η σύζυγος μου η Μαρία ήταν το θεμέλιο της ζωής και της έρευνάς μου. Προσφερόταν πρώτη για κάθε λήψη δείγματος και δούλευε στο πλευρό μου ατελείωτες ώρες. Χωρίς εκείνη, η ανακάλυψη δεν θα ήταν δυνατή. Το επίτευγμα είναι και δικό της.»
Πότε αρχίσατε η ανακάλυψη σας να έχει αποδοχή από τον κόσμο και την επιστημονική κοινότητα;
«Μετά τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων μου και τα πρώτα προγράμματα προληπτικού ελέγχου, ο κόσμος άρχισε να αντιλαμβάνεται την αξία. Όταν είδα τους δείκτες θνησιμότητας να μειώνονται, κατάλαβα πως το έργο είχε δικαιωθεί.»
Πιστεύετε ότι η κοινωνία της εποχής ήταν έτοιμη να αποδεχθεί την πρόληψη;
«Θα έλεγα όχι. Τότε, οι άνθρωποι πήγαιναν στον γιατρό μόνο όταν πονούσαν. Η ιδέα ότι μπορείς να “νικήσεις” μια ασθένεια πριν εμφανιστεί ήταν σχεδόν ξένη. Αλλά η επιστήμη έπρεπε να δείξει τον δρόμο.»
Πώς νιώθετε γνωρίζοντας ότι η εξέτασή σας έχει σώσει εκατομμύρια γυναίκες;
«Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ανταμοιβή για έναν επιστήμονα από το να γνωρίζει ότι η δουλειά του χαρίζει χρόνια ζωής. Αν το Τεστ Παπανικολάου έσωσε έστω μία γυναίκα, τότε άξιζε όλη η προσπάθεια. Το ότι έχει σώσει εκατομμύρια… είναι κάτι που ακόμη με συγκινεί βαθιά.»
