«Ιωάννης Καποδίστριας. Ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας»
της Ζ.Μ.
Πού και πότε γεννηθήκατε;
«Γεννήθηκα στις 11 Απριλίου 1776 στο Κορφοβούνι Αιτωλοακαρνανίας, στην τότε Ενετοκρατούμενη Ελλάδα, που σήμερα ανήκει στην Ελλάδα. Η οικογένειά μου ήταν ευκατάστατη και είχε έντονη παρουσία στα δημόσια πράγματα της εποχής.»
Τι σας ώθησε για να μεταβείτε στην Ρωσία;
«Αυτό που με ώθησε να πάω στη Ρωσία ήταν ένας συνδυασμός ιστορικών συνθηκών και προσωπικών μου φιλοδοξιών να προσφέρω ουσιαστικό έργο. Οι βασικοί λόγοι ήταν οι περιορισμοί την Επτάνησο Πολιτεία, η ευκαιρίες που μου προσέφερε η Ρωσία για διεθνή δράση και η επιθυμία μου να βοηθήσω την Ελλάδα. Ειδικότερα, ως αξιωματούχος στα Επτάνησα, έβλεπα ότι οι πολιτικές συνθήκες δεν μου επέτρεπαν να εργαστώ αποτελεσματικά για το κοινό καλό. Η κατάσταση ήταν ασταθής και συχνά εξαρτημένη από τις μεγάλες δυνάμεις. Επιπρόσθετα, ο Ρώσος ναύαρχος Θεόδωρος Ουσακώφ και άλλοι Ρώσοι αξιωματούχοι αναγνώρισαν την ικανότητά μου στις διαπραγματεύσεις και με πρότειναν για υπηρεσία στη ρωσική διπλωματία. Τέλος, πίστευα ότι μέσα από τη ρωσική διπλωματία θα μπορούσα να προωθήσω καλύτερα τα ελληνικά συμφέροντα και, μακροπρόθεσμα, να συμβάλω στην υπόθεση της απελευθέρωσης.»
Ποια έργα πραγματοποιήσατε για την ελεύθερη Ελλάδα;
«Στο πεδίο της πολιτικής οργάνωσης, προσπάθησα να δημιουργήσω σαφής διοικητικές δομές και θεσμούς γιατί ήθελα η Ελλάδα να μην είναι ένα χαοτικό σύνολο τοπικών αρχόντων. Εισήγαγα νομοθεσία και κώδικες για την προστασία των πολιτών και την τήρηση της τάξης. Για την εκπαίδευση ίδρυσα σχολεία και προσπάθησα να ενισχύσω την παιδεία διότι θεωρώ ότι η ελευθερία χωρίς γνώση είναι κενή. Επίσης, Προσπάθησα να δημιουργήσω οικονομική σταθερότητα, με φορολογικό σύστημα που να είναι δίκαιο και να μειώνει τη διαφθορά. Οργανώσαμε γεωργικά προγράμματα και εμπορικές δομές για να ανακάμψει η χώρα μετά τον πόλεμο. Τέλος, προσπάθησα να ενισχύσω τον στρατό και τη χωροφυλακή , ώστε να προστατεύεται η ελευθερία που οι Έλληνες είχαν κερδίσει με αίμα. Προώθησα την ειρήνη ανάμεσα σε φατρίες και τοπικούς ηγέτες, γιατί ήξερα ότι η ελευθερία κινδυνεύει αν οι Έλληνες αλληλοσπαράσσονται. Συνοπτικά, στόχος μου ήταν να δημιουργήσω μια Ελλάδα σύγχρονη, οργανωμένη και αυτοδύναμη, όπου η ελευθερία δεν θα ήταν μόνο λόγια, αλλά τρόπος ζωής.»
Γιατί είχατε αρνηθεί την ηγεσία την Φιλικής Εταιρίας;
«Αν και υποστήριζα τον αγώνα για την ανεξαρτησία, δεν πίστευα ότι η μυστικότητα και οι επαναστατικές πρακτικές από μόνες τους θα μπορούσαν να φέρουν σταθερό κράτος. Η Ελλάδα χρειαζόταν οργάνωση, νόμους και στρατηγικό σχέδιο, όχι μόνο επαναστατικό ενθουσιασμό. Η Φιλική Εταιρεία είχε εσωτερικές εντάσεις και φατρίες. Η ανάληψη της ηγεσίας θα με έβαζε σε συγκρούσεις που θα μπορούσαν να διασπάσουν την προσπάθεια για ανεξαρτησία. Πίστευα ότι μπορούσα να προσφέρω πολύ περισσότερα ως διπλωμάτης και οργανωτής, προωθώντας τη διεθνή αναγνώριση και υποστήριξη για την Ελλάδα. Η ηγεσία στη Φιλική Εταιρεία θα με κρατούσε δεσμευμένο σε πρακτικές που δεν θα έδιναν στον ελληνικό λαό μια βιώσιμη, ελεύθερη χώρα. Με λίγα λόγια, προτίμησα να υπηρετήσω την Ελλάδα από θέσεις που θα είχαν μεγαλύτερη σταθερή επίδραση, παρά να ηγηθώ μιας μυστικής επαναστατικής οργάνωσης που, αν και ηρωική, θα μπορούσε να οδηγήσει σε ασταθή αποτελέσματα.»
Πώς και πότε πεθάνατε;
«Δολοφονήθηκα το πρωί, έξω από την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο, όπου πήγαινα κάθε Κυριακή για λειτουργία. Με σκότωσαν οι Γεώργιος και Κωνσταντίνος Μαυρομιχάλης. Η οικογένεια Μαυρομιχάλη είχε ισχυρή πολιτική δύναμη στη Μάνη και διαφωνούσε έντονα με τη συγκεντρωτική πολιτική που ακολουθούσα. Η σύλληψη του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη (αδελφού τους) αποτέλεσε τον άμεσο λόγο για την επίθεση.»
Γιατί συνέβη αυτό;
«Ήταν μια εποχή μεγάλων εντάσεων: Προσπαθούσα να χτίσω κεντρικό κράτος. Πολλοί τοπικοί άρχοντες δεν δέχονταν να χάσουν την εξουσία τους. Οι ξένες δυνάμεις είχαν επίσης συμφέροντα στο νεοσύστατο κράτος. Ο θάνατός μου άφησε την Ελλάδα χωρίς ηγεσία και οδήγησε σε πολιτική κρίση. Αν θέλεις, μπορώ να σου πω και τι συνέβη αμέσως μετά τον θάνατό μου ή ποιες μεταρρυθμίσεις έμειναν ημιτελείς.»
