Γράφει ο Γιάννης Καλλιγέρης,

Οι χοροί της Κρήτης είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της κρητικής παράδοσης και διατηρούνται εδώ και αρκετούς αιώνες. Στην Κρήτη, κάθε νομός έχει και τους δικούς του χορούς. Η περιήγησή μας θα αφορά όλους τους χορούς της Κρήτης ξεκινώντας από τη δυτική πλευρά του νησιού και συνεχίζοντας προς τα ανατολικά του. Το σημερινό άρθρο αποτελεί το πρώτο μέρος της σειράς »Οι χοροί της Κρήτης» στο οποίο θα αναφερθούμε στους χορούς των Χανίων.

Στα Χανιά οι δύο πιο βασικοί χοροί είναι ο Συρτός και το Πεντοζάλι αλλά υπάρχουν και άλλοι χοροί όπως η Ρουματιανή (Ρουμαθιανή) ή Γιτσικιά Σούστα.

Ο Συρτός

Συρτός

Η ιστορία του συρτού έχει τις ρίζες της στην άλωση της Πόλης. Από τότε χάθηκε και επανεμφανίστηκε τους τελευταίους αιώνες σε ένα γλέντι στης Λουσακιές Κισσάμου. Σήμερα ο ο συρτός χορεύεται πιο πολύ σε γλέντια και λέγεται ότι πήρε το όνομά του γιατί στην παρέα που χορεύει ο ένας σέρνει τον άλλο. Ο χορός αυτός υπάρχει σε όλη την Κρήτη αλλά ο τρόπος που χορεύεται διαφέρει από νομό σε νόμο.

Ο συρτός έχει 11 βήματα και χορεύεται σε πολλές παραλλαγές, από τις οποίες ξεχωρίζουν:

• Ο Χανιώτικος συρτός ή Χανιώτης
• Ο Κολυμαριανός
• Η Αυγή
• Ο Γραμπουσιανός
• Ο Λουσακιανός

Το Πεντοζάλι

Πεντοζάλι

Το πεντοζάλι εμφανίστηκε γύρω στην επανάσταση του Δασκαλογιάννη το 1770. Η λέξη »πεντοζάλι» είναι σύνθετη, δηλαδή το πέμπτο ζάλο, δηλαδή στην πέμπτη προσπάθεια τον Ελλήνων κατά τον Οθωμανών και το χόρεψαν δώδεκα καπετάνιοι, για αυτό έχει και οι δώδεκα γυρίσματα – 1 γύρισμα ανά οπλαρχηγό.

Ο χορός αυτός αποτελείται από δέκα βήματα (πανκρήτια) και ο συνθέτης της μουσικής του χορού είναι ο γνωστός μουσικοσυνθέτης Στεφανής Τριανταφυλλάκης (Κιορός).

Η Ρουματιανή (Ρουμαθιανή) ή Γιτσικιά Σούστα

Ρουματιανή (Ρουμαθιανή) ή Γιτσικιά Σούστα

Τα παλαιά χρόνια αυτός ο χορός χορευόταν ζευγαρωτά. Στη συνέχεια άρχισε να εξαφανίζεται αλλά διατηρήθηκε στη περιοχή »Παλαιά Ρούματα» – εξού και το όνομα του »Ρουματιανή (Ρουμαθιανή) ή Γιτσικιά Σούστα». Χορεύεται μόνο από άντρες σε μισοφέγγαρο γιατί όλοι επαναλαμβάνουν τα βήματα που κάνει ο πρώτος στο χορευτής. Τα βήματα του είναι τριάρια μπρος πίσω και υπάρχουν και αρκετές φιγούρες. Λέγεται και Γιτσικιά Σούστα γιατί στο τρίτο βήμα το πόδι του χορευτή πάει με δύναμη πίσω όπως κάνει η τσίνα ή αίγα, δηλαδή η κατσίκα.

Παρακάτω μπορείτε να δείτε βίντεο από τους τρεις χορούς.

Χανιώτικος συρτός ή Χανιώτης

Πεντοζάλι

Ρουματιανή (Ρουμαθιανή) ή Γιτσικιά Σούστα