Χριστουγεννιάτικα έθιμα

Χριστουγεννιάτικα έθιμα

Χριστουγεννιάτικα έθιμα του Γλινάδου Νάξου
Μάθαμε τα χριστουγεννιάτικα έθιμα που είχε το χωριό μας, το Γλινάδο της Νάξου από τον παππού μας που είναι γεννημένος το 1944. Μας διηγήθηκε πώς προετοιμάζονταν για τη μεγάλη γιορτή οι Γλιναδιώτες, όπως θυμάται έως τις αρχές της δεκαετίας του ΄70, όπου έμενε μόνιμα στο νησί.
Η προετοιμασία ξεκινούσε 40 μέρες πριν τα Χριστούγεννα με την έναρξη της νηστείας. Περίπου μια εβδομάδα πριν τα Χριστούγεννα οι νοικοκυρές μαζί με τις κόρες τους ετοίμαζαν το σπίτι. Έπρεπε να είναι πεντακάθαρο για τη μεγάλη γιορτή. Άσπριζαν λοιπόν το εσωτερικό του σπιτιού τους και τις αυλές με ασβέστη. Στη συνέχεια, το στολίζανε με υφαντά και κεντήματα που είχαν δημιουργήσει οι ίδιες οι μανάδες, οι κόρες και οι γιαγιάδες. Όσο πλησίαζε η παραμονή των Χριστουγέννων φρόντιζαν και την παρασκευή των χειροποίητων γλυκών, δηλαδή τα μελομακάρονα και τους κουραμπιέδες. Τότε επίσης ζύμωναν οι μανάδες τα Χριστόψωμα, που τα έψηναν στον φούρνο της αυλής τους.
Ένα πολύ ιδιαίτερο και τοπικό έθιμο της παραμονής των Χριστουγέννων ήταν το ‘’σφάξιμο του χοίρου‘’, όπως ακριβώς λεγόταν. Μαζεύονταν σε ομάδες τα αδέρφια, οι συγγενείς και οι φίλοι μιας οικογένειας και έσφαζαν το γουρούνι, το οποίο ζώο φρόντιζαν να το έχουν αγοράσει από την αρχή του έτους, ώστε να το εκτρέφουν καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου στις μάντρες του σπιτιού τους για τον σκοπό αυτό.
Ξημερώματα της μέρας των Χριστουγέννων, συνήθως στις 4, ηχούσε χαρμόσυνα η καμπάνα της εκκλησιάς, που καλούσε τους χωριανούς στη χριστουγεννιάτικη Θεία Λειτουργία. Τα παιδιά συνήθιζαν να φοράνε τότε πρωτοφόρετα ρούχα, για να πάνε να κοινωνήσουν. Μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας, οι ίδιες παρέες πήγαιναν στα σπίτια που βρίσκονταν την παραμονή, για να τεμαχίσουν το κρέας. Τότε, οι νοικοκυρές άρχιζαν να φτιάχνουν τους πρώτους μεζέδες και οι παρέες να πίνουν κρασάκι τρώγοντας παράλληλα το κρέας. Στο Γλινάδο δεν έψηναν στα κάρβουνα το χοιρινό, αλλά το μαγείρευαν ή το τηγάνιζαν. Αφού το έκοβαν σε μερίδες, στη συνέχεια, το τοποθετούσαν σε ξύλινα δοχεία και το κάλυπταν με αλάτι (το αλάτι είχε την ιδιότητα να συντηρεί το προϊόν χωρίς να χαλάσει), έτσι ώστε να έχουν το υπόλοιπο απόθεμα για όλο τον χρόνο. Ψυγεία τότε δεν υπήρχαν.
Μόλις τελείωναν το κόψιμο του, συνέχιζαν οι παρέες το γλέντι. Τότε οι διασκεδάσεις είχαν άλλη διάσταση. Οι παρέες πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι, για να πουν τις ευχές για ‘’Χρόνια Πολλά’’ και νωρίς φρόντιζαν να επισκεφτούν τα σπίτια που είχαν εορτάζοντες. Το όνομα ΜΑΝΟΛΗΣ ήταν πολύ συχνό στο χωριό μας και γιόρταζε την ημέρα των Χριστουγέννων. Το γλέντι κρατούσε δύο, πολλές φορές και τρεις μέρες. Τα τραγούδια που ακούγονταν ήταν τραγούδια της εποχής εκείνης και τα κάλαντα. Τότε δεν υπήρχαν μαγνητόφωνα για μουσική. Οι άνθρωποι γλεντούσαν και χόρευαν κρατώντας τον ρυθμό με παλαμάκια. Τα μουσικά όργανα που υπήρχαν την εποχή εκείνη ήταν η τσαμπούνα και το τουμπάκι. Τσαμπούνα στο χωριό μας έπαιζε ο Μανόλης ο Βενιέρης ή τσαμπουνάτορας.
Τα παιδιά το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, αλλά και ανήμερα το βράδυ των Χριστουγέννων έλεγαν τα κάλαντα από σπίτι σε σπίτι. Το δώρο που έπαιρναν ήταν γλυκά των ημερών και ελάχιστες φορές χρήματα. Τα νεότερα χρόνια λάμβαναν χρήματα, ως καλιστρίνα.
Έτσι γιόρταζαν τα Χριστούγεννα στο χωριό μας παλαιότερα. Ίσως λίγο φτωχικά σε σχέση με τη σημερινή εποχή μας, χωρίς αμφιβολία, όμως πιο πλούσια σε συναισθήματα, ψυχαγωγία και σίγουρα αναμνήσεις…

Οι μαθήτριες της Α΄ Γυμνασίου
Βενιέρη Σταματία
Ζαχαράτου Βασιλική

Σχολιάστε

Top