Από  την  Τόλα  Ελίσα

Όλοι οι αυτοκράτορες του Βυζαντίου, διατηρούσαν στα παλάτια τους νάνους, για να τους διασκεδάζουν στα συμπόσιά τους. Οι «τζουτζέδες» αυτοί -όπως τους έλεγαν- ήταν σχεδόν παντοδύναμοι και μπορούσαν να καταδικάσουν σε θάνατο ή ν’ ανεβάσουν στα ψηλότερα αξιώματα, όποιον ήθελαν: Οι αυτοκράτορες τους είχαν φοβερή αδυναμία και ποτέ δεν τους χαλούσαν το χατίρι, σε καμιά περίπτωση. Τους είχαν, ακόμη, ως μυστικοσυμβούλους και κατάσκοπους. Μόνον όταν έπεφταν σε βαρύ παράπτωμα τρεις φορές, τιμωρούνταν κι αυτοί με μια περίεργη τιμωρία. Τους έβαζαν τα δυο πόδια μέσα στο ίδιο υπόδημα και τους άφηναν να κυκλοφορούν, χοροπηδώντας. Η τιμωρία αυτή κρατούσε από τέσσερις μέχρι έξι μήνες. Στο τέλος, ο νάνος δεν μπορούσε να κρατήσει περισσότερο το αφάνταστο αυτό μαρτύριο και έπεφτε στα πόδια του αυτοκράτορα, για να του ζητήσει έλεος. Έτσι, έμεινε η φράση: «Μου έβαλε ή του έβαλε τα δυο πόδια σ’ ένα παπούτσι».

Εμείς, σήμερα, όταν  χρησιμοποιούμε  τη  φράση  αυτή  εννοούμε ότι υποχρεώνουμε   κάποιον  να  συμμορφωθεί με  μια  κατάσταση, τον τιθασεύουμε,  τον  ελέγχουμε  και  τελικά  τον  κάνουμε  ό,τι  θέλουμε .

Πηγές:

http://gnwrizateoti.blogspot.gr/2011/10/blog-post_5227.html

Γ. Μπαμπινιώτης (2002), «Λεξικό  της  Νέας  Ελληνικής  Γλώσσας», Αθήνα, Κέντρο  Λεξικολογίας