Από τη Γεώργα Ανδριάνα

Η λέξη «μοίρα» προέρχεται από το αρχαιοελληνικό ρήμα «μείρομαι», που έχει τις σημασίες «μοιράζω, χωρίζω, μετέχω σε κάτι». Πρόκειται για λέξη πολύσημη, έχει δηλαδή περισσότερες από μία σημασίες. Στο στρατό χρησιμοποιείται για να δηλώσει διάφορες μονάδες των ενόπλων δυνάμεων (π.χ. ~ πυροβολικού, ναυτική ~, ~ αεροπλάνων), στη νομική επιστήμη σημαίνει «μερίδιο από κληρονομιά» (π.χ. ίση ~, νόμιμη ~), στα μαθηματικά δηλώνει τη μονάδα μέτρησης τόξων και γωνιών (π.χ. τόξο / γωνία τριάντα μοιρών, «η περιφέρεια του κύκλου χωρίζεται σε τριακόσιες εξήντα μοίρες»).

Ιδιαίτερο, ωστόσο, ενδιαφέρον παρουσιάζει η μεταφορική σημασία της λέξης «μοίρα». Σύμφωνα με την ετυμολογική της προέλευση και την αρχαία σημασία της, το ουσιαστικό «μοίρα» δηλώνει «το κομμάτι που ανήκει στον καθένα», το μερίδιο του καθενός στη ζωή, που είναι προδιαγεγραμμένο από ανώτερες δυνάμεις και είναι αδύνατον να αποτραπεί.

Κατά την αρχαία ελληνική μυθολογία οι μοίρες, οι ανώτερες αυτές δυνάμεις, παρακολουθούν τον άνθρωπο από την ώρα της γέννησής του μέχρι το θάνατό του. Είναι τρεις, κόρες του Δία και της Θέμιδας ή του Ερέβους και της Νύχτας.

Η Κλωθώ κλώθει και καθορίζει το μήκος του νήματος της ζωής του ανθρώπου (το χρόνο που θα ζήσει), η Λάχεσις ορίζει τον κλήρο, το μερίδιο της ζωής που τυχαίνει (λαχαίνει) σε κάθε άνθρωπο και η Άτροπος δεν επιτρέπει καμία απολύτως μεταβολή στην τύχη του ανθρώπου που καθορίζουν οι άλλες δύο μοίρες.

Στη λαϊκή παράδοση οι μοίρες είναι τρεις αδελφές, γριές και αθάνατες, με δύστροπο χαρακτήρα, οι οποίες συνήθως κρατούν ένα μεγάλο βιβλίο όπου γράφουν την τύχη του κάθε ανθρώπου. Εμφανίζονται νύχτα στο δωμάτιο της λεχώνας, τρεις, πέντε ή επτά ημέρες μετά τη γέννηση του μωρού, για να το «μοιράνουν», να καθορίσουν δηλαδή το μέλλον και το πεπρωμένο  του.

Διάβασε εδώ το λαϊκό παραμύθι  «Να σου πω για τις μοίρες;»

ΠΗΓΕΣ

1. Μπαμπινιώτης, Γ. (1998). Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας, Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.

2. Τσοτάκου-Καρβέλη, Αικ. (2007). Λεξικό της ελληνικής μυθολογίας, εκδ. Σοκόλη.

3.https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/library/browse.html?text_id=2&page=5#m1

4.https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/history/epos/page_073.html