του Στέλιου Παυλίδη
Ο προφορικός και ο γραπτός λόγος αποτελούν δύο βασικούς τρόπους επικοινωνίας, καθένας με τα δικά του πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Η επιλογή μεταξύ τους εξαρτάται από το πλαίσιο, τον σκοπό της επικοινωνίας και τις ανάγκες του αποδέκτη.
Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα του προφορικού λόγου είναι η αμεσότητα. Μέσω της προφορικής επικοινωνίας, οι άνθρωποι μπορούν να ανταλλάσσουν πληροφορίες γρήγορα και αποτελεσματικά. Επιπλέον, η προφορική επικοινωνία συνοδεύεται από τονικότητα, εκφράσεις του προσώπου και χειρονομίες, στοιχεία που βοηθούν στην καλύτερη κατανόηση του μηνύματος. Επίσης, παρέχει τη δυνατότητα άμεσης διόρθωσης ή διευκρίνισης σε περίπτωση παρερμηνείας. Ωστόσο, ο προφορικός λόγος έχει και μειονεκτήματα. Είναι εφήμερος, καθώς οι πληροφορίες που μεταδίδονται προφορικά συχνά ξεχνιούνται ή διαστρεβλώνονται με την πάροδο του χρόνου. Επίσης, η έλλειψη δομής μπορεί να οδηγήσει σε ασάφεια και παρεξηγήσεις, ειδικά σε πολύπλοκες συζητήσεις.
Από την άλλη πλευρά, ο γραπτός λόγος χαρακτηρίζεται από τη σταθερότητα και τη διαχρονικότητα. Ένα γραπτό κείμενο μπορεί να διατηρηθεί, να διαβαστεί ξανά και να χρησιμοποιηθεί ως αναφορά στο μέλλον. Επιπλέον, προσφέρει τη δυνατότητα επεξεργασίας και βελτίωσης πριν από τη δημοσίευση ή την αποστολή του, διασφαλίζοντας έτσι μεγαλύτερη σαφήνεια και συνοχή. Παρά τα πλεονεκτήματά του, ο γραπτός λόγος έχει και αδυναμίες. Η διαδικασία συγγραφής απαιτεί περισσότερο χρόνο και προσπάθεια σε σύγκριση με την προφορική επικοινωνία. Επιπλέον, η απουσία γλωσσικών στοιχείων, όπως ο τόνος της φωνής ή η γλώσσα του σώματος, μπορεί να δυσχεράνει την ακριβή μετάδοση συναισθημάτων ή προθέσεων, οδηγώντας σε πιθανές παρερμηνείες.
Συμπερασματικά, τόσο ο προφορικός όσο και ο γραπτός λόγος έχουν σημαντικό ρόλο στην καθημερινή επικοινωνία. Η επιλογή μεταξύ των δύο εξαρτάται από το πλαίσιο και τον σκοπό της επικοινωνίας. Ο προφορικός λόγος είναι ιδανικός για άμεση αλληλεπίδραση και εκφραστικότητα, ενώ ο γραπτός λόγος εξασφαλίζει ακρίβεια, σαφήνεια και διαχρονικότητα.
