Της μαθήτριας της Γ Λυκείου, Δάνιου Άννας
Η δημοκρατία θεωρείται σήμερα ως το πλέον ιδανικό πολίτευμα, καθώς είναι το μόνο στο οποίο η εξουσία πηγάζει από τον λαό και λειτουργεί προς όφελός του. Κατά τον Αριστοτέλη ο άνθρωπος είναι εκ φύσεως «ζώον πολιτικόν», δηλαδή είναι έτσι πλασμένος από τη φύση του, ώστε να δημιουργεί πόλεις και να ζει ανάμεσα σε άλλους ανθρώπους. Κι όμως σήμερα πολλοί άνθρωποι φαίνεται να απέχουν από την πολιτική και να δείχνουν μία απάθεια ως προς τη συμμετοχή στα κοινά. Γιατί λοιπόν συμβαίνει αυτό;
Τα αίτια της πολιτικής απάθειας είναι πολλά και ποικίλουν ανάλογα με τον άνθρωπο. Οι ρίζες της βρίσκονται όμως στη νεανική ηλικία του ανθρώπου, την περίοδο της ζωής του που διαμορφώνει τον χαρακτήρα και τις αντιλήψεις του, και στην ελλιπή πολιτική παιδεία που προσφέρουν πρωτίστως η οικογένεια και έπειτα το σχολείο. Αρχικά, αν μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον τα μέλη της οικογένειας δεν είναι πολιτικοποιημένα, τότε είναι λογικό και τα παιδιά, οι νέοι πολίτες της κοινωνίας να μην επιθυμούν να εμπλακούν ενεργά στην κοινωνική και πολιτική ζωή του τόπου τους. Στη συνέχεια, η πολιτική παιδεία που παρέχει το σχολείο δεν είναι επαρκής. Από τον τρόπο που λειτουργούν τα μαθητικά συμβούλια μέχρι τα σχετικά με την κοινωνική και πολιτική αγωγή μαθήματα, διαπιστώνουμε ότι η εκπαίδευση που υπάρχει όχι μόνο δεν είναι ουσιαστική αλλά συχνά είναι ανύπαρκτη.
Ένας ακόμη λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι στη σημερινή εποχή επιλέγουν να απέχουν από τα πολιτικά πράγματα είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης στον κρατικό μηχανισμό. Σε ένα κράτος, όπως το ελληνικό, στο οποίο παρατηρούνται συχνά φαινόμενα διαφθοράς, αναξιοκρατίας και πελατειακών σχέσεων, δεν είναι παρά φυσικό η εμπιστοσύνη των πολιτών προς τον κρατικό μηχανισμό να έχει κλονιστεί. Αυτό βέβαια έχει ως αποτέλεσμα οι πολίτες να βρίσκονται μονίμως σε μια αρνητική κατάσταση την οποία θεωρούν πως δεν μπορούν να αλλάξουν και κατά συνέπεια επιλέγουν να μη συμμετέχουν ενεργά στα κοινά.
Παρόλα αυτά η ενεργός συμμετοχή των πολιτών στον δημόσιο βίο είναι υψίστης σημασίας. Καταρχήν έχει μεγάλη αξία για το ίδιο το άτομο. Η ενασχόληση με την πολιτική, με την ευρύτερη έννοια του όρου, οξύνει την κριτική σκέψη του ανθρώπου, καθώς το άτομο μαθαίνει να επεξεργάζεται καλύτερα τις πληροφορίες που δέχεται, προκειμένου να λάβει την καλύτερη δυνατή απόφαση για τον ίδιο και για τον κοινωνικό του περίγυρο. Παράλληλα, βελτιώνει την ποιότητα της ζωής του, διεκδικώντας τα δικαιώματά του και μετατρέποντας τον εαυτό του από παθητικό δέκτη σε υπεύθυνο πολίτη.
Επιπλέον, η συμμετοχή των πολιτών στα κοινά έχει θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία ως σύνολο. Μέσω της συλλογικής δράσης των πολιτών μπορούν να αντιμετωπιστούν σοβαρά κοινωνικά προβλήματα, όπως για παράδειγμα ο ρατσισμός ή η εγκληματικότητα. Όπως έχει αποδειχθεί πολλές φορές τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονες κοινωνίες είναι αδύνατο να λυθούν από έναν μόνο άνθρωπο, όμως μέσω της συλλογικότητας και της συνεργασίας των πολιτών η λύση σε αυτά μπορεί να είναι άμεση και αποτελεσματική.
Συνοψίζοντας, η δημοκρατία είναι ένα πολίτευμα το οποίο απαιτεί συνεχείς αγώνες για να διατηρηθεί. Για αυτόν τον λόγο η αποχή των πολιτών από τη συμμετοχή στα κοινά, για οποιονδήποτε λόγο και αν συμβαίνει αυτό, μπορεί να επιφέρει τραγικά αποτελέσματα. Επομένως, η ενασχόληση των ανθρώπων με τα πολιτικά πράγματα έχει καθοριστικό ρόλο για τη διατήρηση του δημοκρατικού πολιτεύματος και την ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών.
Επιμέλεια της εκπαιδευτικού Σεκερτζή Μεταξίας, φιλόλογος
