CYBER BULLYING – ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ ΠΩΣ ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ ΚΑΙ ΠΩΣ ΤΟ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΜΕ

 

Στις μέρες μας, είναι γεγονός (δυστυχώς ή ευτυχώς) πως η τεχνολογία έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας. Η πλοήγησή μας στο διαδίκτυο ή η συμμετοχή μας στα social media συνήθως είναι ευχάριστη και όλα κυλούν όμορφα, όμως υπάρχουν και περιστάσεις όπου κατά την πλοήγησή τους στο internet, κάποιος ή κάποια αντιμετωπίζουν επιθετικές συμπεριφορές και πέφτουν θύματα του λεγόμενου cyber bullying. Το μεγαλύτερο πρόβλημα, όμως, είναι πως τα περισσότερα θύματα του διαδικτυακού εκφοβισμού δεν καταφέρνουν να αντιμετωπίσουν τα περιστατικά με επιτυχία!

3d rendering  computer and emotion  for  cyber bullying content.

Τι είναι ο διαδικτυακός εκφοβισμός και ποια η διαφορά του από τη διαδικτυακή παρακολούθηση και παρενόχληση;

Αρχικά, ο διαδικτυακός εκφοβισμός με τη διαδικτυακή παρακολούθηση και παρενόχληση δεν σχετίζονται μεταξύ τους. Ο διαδικτυακός εκφοβισμός (Cyberbullying) αφορά τον εκφοβισμό, την απειλή και την ταπείνωση ανηλίκων που δέχονται μέσω του διαδικτύου από συνομήλικούς τους. Στην περίπτωση της διαδικτυακής παρενόχλησης (Cyber-Harassment) ή της διαδικτυακής παρακολούθησης (Cyber-Stalking) παρατηρείται πάντοτε εμπλοκή ενηλίκου. Στα δύο προαναφερθέντα, ο ενήλικας προσπαθεί να οδηγήσει ανηλίκους σε μη διαδικτυακές συναντήσεις δελεάζοντάς τους υποκινούμενος πάντα έναν ομήλικό τους ή μέσω της διαδικτυακής σεξουαλικής παρενόχλησης, ο θύτης να ικανοποιείται μέσω των διαδικτυακών πράξεων του θύματος. Γι’ αυτόν τον λόγο, δεν μπορούμε να ονομάσουμε τέτοια φαινόμενα ως διαδικτυακό εκφοβισμό.

Πώς αντιλαμβανόμαστε τον διαδικτυακό εκφοβισμό;

Αρχικά, ο διαδικτυακός εκφοβισμός με τη διαδικτυακή παρακολούθηση και παρενόχληση δεν σχετίζονται μεταξύ τους. Ο διαδικτυακός εκφοβισμός (Cyberbullying) αφορά τον εκφοβισμό, την απειλή και την ταπείνωση ανηλίκων που δέχονται μέσω του διαδικτύου από συνομήλικούς τους. Στην περίπτωση της διαδικτυακής παρενόχλησης (Cyber-Harassment) ή της διαδικτυακής παρακολούθησης (Cyber-Stalking) παρατηρείται πάντοτε εμπλοκή ενηλίκου. Στα δύο προαναφερθέντα, ο ενήλικας προσπαθεί να οδηγήσει ανηλίκους σε μη διαδικτυακές συναντήσεις δελεάζοντάς τους υποκινούμενος πάντα έναν ομήλικό τους ή μέσω της διαδικτυακής σεξουαλικής παρενόχλησης, ο θύτης να ικανοποιείται μέσω των διαδικτυακών πράξεων του θύματος. Γι’ αυτόν τον λόγο, δεν μπορούμε να ονομάσουμε τέτοια φαινόμενα ως διαδικτυακό εκφοβισμό.

Πώς αντιλαμβανόμαστε τον διαδικτυακό εκφοβισμό;

Οι μορφές του διαδικτυακού εκφοβισμού είναι οι εξής:

  • Επαναλαμβανόμενη αποστολή ηλεκτρονικών ή τηλεφωνικών μηνυμάτων
  • Παρέμβαση και παρενόχληση οποιασδήποτε διαδικτυακής δραστηριότητας του ατόμου
  • Είσοδος σε προσωπικούς διαδικτυακούς λογαριασμούς του ατόμου
  • Αποστολή φωτογραφιών του ατόμου ή άλλου είδους μαγνητοσκοπημένου υλικού
  • Αποστολή προσωπικών δεδομένων και πληροφοριών σε πολλαπλούς παραλήπτες
  • Αποστολή απειλητικών μηνυμάτων σε άλλα άτομα υποκρινόμενοι το άτομο που εκφοβίζεται
  • Υποκίνηση τρίτων για διαδικτυακή παρακολούθηση και παρενόχληση του ατόμου

Συνήθως δεν μπορούμε να εντοπίσουμε αμέσως και να διακρίνουμε το αν ένας φίλος μου ή ανήλικος συγγενής μου ή, γενικότερα, ένας γνωστός μου αντιμετωπίζει διαδικτυακό εκφοβισμό. Σε γενικές γραμμές, ένα θύμα διαδικτυακού εκφοβισμού εμφανίζει τα παρακάτω «συμπτώματα»:

  • Ξαφνική παύση χρήσης του υπολογιστή ή του κινητού τηλεφώνου
  • Εμφάνιση νευρικότητας ή αναστάτωσης όταν εμφανίζεται ένα μήνυμα
  • Εμφάνιση δισταγμού και δυσκολίας στην έξοδό του από το σπίτι (είτε για να βγει βόλτα, είτε για να πάει στο σχολείο)
  • Εμφάνιση θυμού, θλίψης ή απογοήτευσης μετά τη σύνδεσή του στο Διαδίκτυο
  • Αλλαγή οθόνης ή κλείσιμο προγραμμάτων όταν ένας πλησιάζει τον υπολογιστή
  • Χρήση του υπολογιστή του αργά τη νύχτα
  • Αποφυγή συζητήσεων σχετικά με το τι κάνει online
  • Απροσδόκητη αρνητικότητα όταν μιλάει για το Διαδίκτυο
  • Έκφραση υποτιμητικότητας για τους συμμαθητές του

Υπάρχουν και διάφορα άλλα παρόμοια «συμπτώματα» του θύματος κατά τον διαδικτυακό εκφοβισμό, που όμως είναι ακόμη δυσκολότερο να τα εντοπίσουμε.

Πώς αντιμετωπίζουμε τον διαδικτυακό εκφοβισμό;

Οι τρόποι που αρμόζουν για την αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών από τα ίδια τα θύματα, είναι οι παρακάτω:

  1.  Άμεση διακοπή της επικοινωνίας με τον θύτη
  2. Εκτύπωση του περιεχομένου των μηνυμάτων προτού καν αναφέρουμε το περιστατικό και προτού διαγραφεί αυτό από κάποιον τρίτο
  3. Μπλοκάρισμα/Διαγραφή/Αποκλεισμό (Block-Report) του θύτη
  4. Αναφορά του θύτη στην αντίστοιχη ιστοσελίδα ή το δίκτυο όπου συνέβη το περιστατικό

Δυστυχώς, υπάρχουν και συμβάντα, όπου τα θύματα αδρανούν και διστάζουν ή δυσκολεύονται στην επικοινωνία του προβλήματος και στην επίλυσή του από τους ίδιους. Σε αυτές τις συνθήκες, χρειάζεται να δράσει ένας τρίτος (γονεύς, κηδεμόνας, εκπαιδευτικός, φίλος, συγγενής) ώστε να επιλυθεί το πρόβλημα και να διωχθεί το περιστατικό επιτυχώς. Ως τρίτοι, όμως, τι μπορούμε να κάνουμε;

♦ Ενημερώνουμε το θύμα πως σε αυτές τις περιστάσεις αποθηκεύουμε το υλικό και ΔΕΝ το διαγράφουμε.

♦ Αν τα μηνύματα επιμένουν, ειδικά από άγνωστο αποστολέα, ζητάμε βοήθεια από τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος και παίρνουμε έγκυρες και ορθές πληροφορίες από την Ασφαλή Πλοήγηση στο Διαδίκτυο.

♦ Συχνά ενδέχεται ο θύτης να είναι κάποιος γνωστός του θύματος. Σε αυτή την περίπτωση είναι σημαντικό να ενημερωθούν οι γονείς του παιδιού για τη συμπεριφορά του ή ακόμα και το σχολείο του, αν πηγαίνουν στο ίδιο σχολείο, με σκοπό να νιώσει μεγαλύτερη ασφάλεια και πολύπλευρη στήριξη το θύμα και ως φυσικό επόμενο να ελεγχθεί και να περιοριστεί ο θύτης. Εάν οι γονείς αγνοήσουν τα παραπάνω, οι γονείς του θύματος έχουν το δικαίωμα να καταφύγουν στην Αστυνομία ή στη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος χρησιμοποιώντας τα αποδεικτικά στοιχεία με τις απειλές.

♦ Εάν το θύμα εξακολουθεί να φαίνεται αγχωμένο και ανήσυχο ή νευρικό οι γονείς ζητάνε βοήθεια από ψυχολόγο ειδικό σε τέτοιου είδους θέματα.

Εφαρμογή εντοπισμού του διαδικτυακού εκφοβισμού

Μια ομάδα ερευνητών έχει αναπτύξει αλγόριθμους μηχανικής μάθησης οι οποίοι μπορούν να εντοπίσουν με επιτυχία τα άτομα που ασκούν bullying καθώς και αυτούς που επιτίθενται λεκτικά στους άλλους χρήστες στο Twitter με 90% ακρίβεια.

Μέχρι σήμερα δεν έχουν υπάρξει κάποια λογισμικά που βοηθούν στην ανίχνευση επιθετικών ενεργειών σε άλλους χρήστες που βρίσκονται στα social media. Καθώς αυτός ο τύπος συμπεριφοράς είναι συχνά διφορούμενος και παρουσιάζεται όπως προαναφέραμε μόνο μέσω φαινομενικά επιφανειακών σχολίων ή μηνυμάτων.

Με στόχο την αντιμετώπιση αυτού του κενού, μια ερευνητική ομάδα με τον καθηγητή ηλεκτρονικών υπολογιστών του Πανεπιστημίου Binghamton, ανέλυσε τα πρότυπα συμπεριφοράς που εκδηλώνουν οι χρήστες Twitter και σύγκρινε τις διαφορές τους από τους άλλους χρήστες του Twitter.

Οι ερευνητές διεξήγαγαν έπειτα ανάλυση της γλώσσας και συναισθημάτων σχετικά με τις δημοσιεύσεις των χρηστών, καθώς και μια ποικιλία αναλύσεων άλλων κοινωνικών δικτύων για τις συνδέσεις μεταξύ χρηστών.

Οι αλγόριθμοι μπόρεσαν να εντοπίσουν τους χρήστες με καταχρηστική συμπεριφορά στο Twitter με ακρίβεια 90%. Αυτοί είναι χρήστες που εμπλέκονται σε συμπεριφορά παρενόχλησης, π.χ. όσοι στέλνουν απειλές θανάτου ή κάνουν ρατσιστικές παρατηρήσεις στους χρήστες.

Ωστόσο, ένα τέτοιο σύστημα δεν εμποδίζει εγγενώς τις δράσεις εκφοβισμού, απλώς τις εντοπίζει . Και η ατυχής αλήθεια είναι ότι ακόμη και αν διαγραφούν οι λογαριασμοί εκφοβισμού, ακόμη και αν διαγραφούν όλες οι προηγούμενες επιθέσεις τους, τα θύματα εξακολουθούν να επηρεάζονται από αυτά αρνητικά.

Μπορεί φαινομενικά να βρισκόμαστε μπροστά από έναν υπολογιστή και να χρησιμοποιούμε τα Social Media, όμως μην ξεχνούμε ότι είναι αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους με σύγχρονα μέσα. Όπως σε κάποιες περιπτώσεις γεννιούνται συμπάθειες μεταξύ “Διαδικτυακών φίλων” έτσι μπορούν να δημιουργηθούν και αρνητικές εμπειρίες που μπορούν να κάνουν δύσκολη την καθημερινότητα των χρηστών, εκτός διαδικτύου.

 

(Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του έμπειρου ψυχολόγου Αντώνιου Καλέντζη https://antonioskalentzis.eu/ )

Δεπούντης Κωνσταντίνος  Γ1

Κάντε το πρώτο σχόλιο

Υποβολή απάντησης