Γράφουν οι Όλγα Ζητηρίδου (Β1) και Αναστασία Παπαδιονυσίου (Β4)
Η συνήθεια του καπνίσματος ξεκινά εδώ και πολλούς αιώνες. Τι είναι όμως το κάπνισμα; Ποιες είναι οι επιδράσεις του;
Το κάπνισμα είναι η διαδικασία εισπνοής καπνού που παράγεται από την καύση φύλλων καπνού. Συνήθως πραγματοποιείται μέσω τσιγάρου, πούρου ή άλλων μέσων. Ξεκίνησε από τους κατοίκους της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής πριν από την άφιξη των Ευρωπαίων και διαδόθηκε στην Ευρώπη και την Ασία μετά το 1556.
Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει περισσότερες από 4.000 χημικές ουσίες, πολλές από τις οποίες είναι επιβλαβείς για την υγεία. Συγκεκριμένα, πάνω από 250 θεωρούνται βλαβερές, ενώ περισσότερες από 50 έχουν αναγνωριστεί ως καρκινογόνες.
Το κάπνισμα ξεκινάει για μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού ως μια επιβλαβή συνήθεια που μετέπειτα καταλήγει σε εθισμό. Οι ουσίες που εμπεριέχουν τα προϊόντα καπνού είναι εξαρτησιογόνες καθώς και καρκινογόνες, γεγονός που τις καθιστά άκρως επικίνδυνες για τον άνθρωπο. Η πιο γνωστή από αυτές είναι αρχικά η νικοτίνη: ουσία διεγερτική, τοξική, εθιστική, λόγω του αισθήματος ικανοποίησης που προσφέρει στον χρήστη εστιάζοντας στο νευρικό του σύστημα, ενώ η άμεση διακοπή της είναι σχεδόν αδύνατη. Προσλαμβάνεται τόσο από τα πνευμόνια όσο και από τη στοματοφαρυγγικη κοιλότητα, το δέρμα, το ουροποιητικό και το γαστρεντερικό σύστημα. Επίσης, η πίσσα είναι μια ένωση πολλών ουσιών που μπορεί να προκαλέσει καρκίνο στους πνεύμονες με την ανατοποθέτηση τους στους βλεννογόνους του αναπνευστικού συστήματος.
Το κάπνισμα αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες πρόωρου θανάτου. Οι θάνατοι που σχετίζονται με το κάπνισμα είναι περίπου 8 εκατομμύρια ετησίως• σε καθημερινή βάση είναι 22.000, από αυτούς 19.000 είναι ενεργοί καπνιστές και 3.000 παθητικοί. Αν και δεν είναι γνωστό στους περισσότερους, το παθητικό κάπνισμα μπορεί να είναι εξίσου επικίνδυνο με το ενεργό και να έχει τα ίδια αποτελέσματα στον ανθρώπινο οργανισμό. Ιδιαίτερα στα παιδιά με γονείς καπνιστές, αποτελεί σημαντική αιτία αύξησης της νοσηρότητας και της θνησιμότητας. Προκαλεί καρκίνο σε πολυάριθμα όργανα του ανθρώπου, όπως πνευμόνια, στόμα, νεφρά κ.α. Αξιοσημείωτο είναι να προστεθεί πως τα «ελαφρά» τσιγάρα (light) δεν διαφέρουν από τα κανονικά και είναι το ίδιο βλαβερά.
Συμφώνα με τα προαναφερθέντα, το κάπνισμα θεωρείται ένας δρόμος από τον όποιο δύσκολα κανείς μπορεί να «ξεφύγει» ώστε να οδηγηθεί στη σωματική και πνευματική ευεξία που βρισκόταν πριν ξεκινήσει το κάπνισμα. Αναντίρρητα, όμως, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι δεν είναι ακατόρθωτη η διακοπή του καπνίσματος!
Απαραίτητες είναι, ωστόσο, μερικές προϋποθέσεις. Πρώτα απ’ όλα, είναι αναγκαία η ενημέρωση. Ο καπνιστής πρέπει να γνωρίζει τις βλαπτικές επιδράσεις του καπνίσματος αλλά και τα ευεργετικά αποτελέσματα από τη διακοπή του. Τις κατάλληλες πληροφορίες μπορεί να τις αντλήσει από ενημερωτικές ιστοσελίδες για το κάπνισμα καθώς και από ειδικά σεμινάρια. Επιπλέον, η οικειοθελής απόφαση καθώς και η αλλαγή της στάσης του ατόμου απέναντι στη ζημιογόνο συνήθειά του θα το βοηθήσει να κάνει το μεγάλο βήμα της οριστικής παύσης.
Σημαντική είναι και η αναζήτηση βοήθειας από ειδικούς ή ακόμη και από συγγενείς. Τέλος, υπάρχουν και βοηθητικά μέσα για κάποιον που δυσκολεύεται με τη διακοπή του καπνίσματος, όπως τα υποκατάστατα νικοτίνης (τσίχλα, αυτοκόλλητα, ρινικά spray, υπογλώσσια δισκία), τα μη νικοτινικά φάρμακα και η βαρενικλίνη (φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη διακοπή του καπνίσματος).
Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφερθούν μερικοί μύθοι και αλήθειες που απασχολούν ένα μεγάλο ποσοστό καπνιστών αλλά και αντικαπνιστών. Ισχύει ότι «το κάπνισμα μού προσφέρει απόλαυση και διέξοδο από το άγχος και το στρες»; Η απάντηση είναι όχι! Στην πραγματικότητα η μείωση επίπεδων νικοτίνης στο αίμα προκαλεί συμπτώματα στέρησης. Καπνίζοντας, τα επίπεδα νικοτίνης αυξάνονται και μειώνονται τα συμπτώματα. Επομένως, ικανοποιείται ο εθισμός στη νικοτίνη και η απόλαυση που δημιουργείται είναι αποτέλεσμα αυτό του εθισμού. Επιπρόσθετα, χαρακτηριστικός και επί του θέματος μύθος είναι ότι «δεν έχω την δύναμη να σταματήσω το κάπνισμα». Πρόκειται για ένα μεγάλο λάθος! Προϋπόθεση, βέβαια, είναι η συνειδητή απόφαση από την πλευρά του καπνιστή, η επιμονή και η υπομονή, καθώς μετά τις πρώτες τρεις δύσκολες ημέρες θα νιώσει περήφανος για τον εαυτό του.
Ευλογοφανές είναι το συμπέρασμα ότι το τσιγάρο κι ό,τι εμπεριέχεται στα προϊόντα καπνού είναι εξαιρετικά ανθυγιεινά και βλαβερά για τον άνθρωπο και πρέπει να αποφεύγονται από όλες τις ηλικιακές ομάδες και κυρίως από τα ανήλικα παιδιά που βρίσκονται ακόμα στο στάδιο της ανάπτυξης. Με τη διακοπή του τσιγάρου μπορούν να μειωθούν ασθένειες και πρόωροι θάνατοι. Τα ποσοστά μπορούν να αλλάξουν εάν αποφασίσουμε να αλλάξουμε εμείς.
Πηγές:
https://eody.gov.gr/plirofories-gia-to-kapnisma-kai-ti-diakopi-toy/kapnisma-kai-ygeia/
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%AC%CF%80%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%B1
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%AC%CF%80%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%B1
https://www.euroclinic.gr/article/mythoi-kai-alithies-gia-to-kapnisma/
