Γράφει η Ελένη Πυθαρά
Τα ρούχα μας αποτελούν προέκταση του εαυτού μας και δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται επιπόλαια. Τα ρούχα δεν ικανοποιούν μόνο την ανάγκη προστασίας από το κρύο και τη ζέστη, αλλά εξυπηρετούν εκφραστικούς και κοινωνικούς σκοπούς. Στις μέρες μας τα ρούχα δίνουν την πρώτη εντύπωση για ένα άτομο και εκφράζουν στοιχεία της προσωπικότητάς του καθένα μας. Η εξωτερική εμφάνιση ενός ατόμου μας δίνει πληροφορίες όπως η καταγωγή του, το επάγγελμά του, η οικονομική του κατάσταση και η κοινωνική του θέση.
Σύμφωνα με αρκετές μελέτες δεν μπορούμε να μείνουμε ανεπηρέαστοι από τα ερεθίσματα του περιβάλλοντός μας. Αυτό ισχύει και για τη μόδα, και αν δεν το κάνουμε συνειδητά, ακολουθούμε ως προς κάποιο βαθμό τα πρότυπα της εποχής μας, τα οποία δεν κρατάνε πολύ. Νέες αφίξεις ρούχων και αξεσουάρ κάνουν την εμφάνιση τους κάθε χρόνο. Η αλλαγή της μόδας γίνεται περισσότερο αισθητή ανά δεκαετία.
Η μόδα σε όλες της τις μορφές μπορεί να επηρεάσει όχι μόνο την καθημερινότητα των ανθρώπων που την ακολουθούν αλλά ολόκληρες κοινωνίες. Ποιος ο λόγος να ξοδεύουμε τόσα χρήματα για να αγοράσουμε επώνυμα προϊόντα εφόσον η ποιότητά τους σπάνια διαφέρει από τα πιο οικονομικά; Στις μέρες μας όλο και περισσότεροι άνθρωποι γίνονται θύματα ή ακόμα και σκλάβοι της μόδας. Αυτό συμβαίνει γιατί η μόδα προωθείται μέσω των ΜΜΕ καθώς διευκολύνει τις εμπορικές βιομηχανίες να θησαυρίσουν.
Οι έφηβοι αποτελούν κατά κανόνα τους πιο εύπιστους αποδέκτες των τάσεων της μόδας. Σίγουρα είναι η πρώτη σε κατάταξη ηλικιακή ομάδα που δίνει μεγαλύτερη βαρύτητα στα πρότυπα ομορφιάς. Οι έφηβοι ως γνωστόν νοιάζονται για την κοινή γνώμη. Συχνά κρίνουν και κρίνονται από την εξωτερική εμφάνιση, η οποία παίζει πλέον καθοριστικό ρόλο στην κοινωνικοποίηση ενός παιδιού. Μπορεί να ακούγεται ρηχό ή ρατσιστικό, αλλά η μόδα έχει εισχωρήσει για τα καλά στις ζωές μας, και έχει επηρεάσει τη νοοτροπία των νεότερων γενεών. Για παράδειγμα, υπάρχουν διάφορα κοινωνικά κινήματα που ξεχωρίζουν από τις στιλιστικές επιλογές. Προφανώς, μέσω των κοινών στιλιστικών επιλογών, οι νέοι αισθάνονται αποδεκτοί και καταφέρνουν να εκφραστούν σαν σύνολο. Ο φόβος της διαφορετικότητας, η αδυναμία έκφρασης, και η προσπάθεια εκσυγχρονισμού ωθεί τους νέους να ακολουθούν πιστά τις τάσεις της μόδας. Η μόδα έχει ως σκοπό να εκμεταλλευτεί αυτή την αδυναμία των νέων για να δημιουργήσει μια τυποποιημένη κοινωνία, στην οποία δεν υπάρχει περιθώριο για προσωπικό στυλ. Νέα επαγγέλματα όπως αυτά των ενδυματολόγων θεωρούνται πολύ βοηθητικά κυρίως για διάσημους. Από την άλλη πλευρά, η μόδα εμπνέει και κάποιους ανθρώπους να θέλουν να ξεχωρίσουν από το πλήθος για να αποσπάσουν την προσοχή. Το αποτέλεσμα θα είναι τις περισσότερες φορές είτε αστείο, είτε κακόγουστο.
Αν αναφερθούμε στην μόδα ως ευρύτερη έννοια, θα δούμε ότι επηρεάζει αρνητικά ακόμα και την υγεία των εφήβων. Μεγαλύτερο αντίκτυπο φαίνεται να έχει στον γυναικείο πληθυσμό καθώς η μόδα προβάλλει πρότυπα ομορφιάς με ιδανικές αναλογίες όπως αυτές των μοντέλων πασαρέλας που τείνουν στην ανορεξία. Αποτέλεσμα αυτού, είναι οι ανασφαλείς γυναίκες να ακολουθούν μη υγιεινά εξαντλητικά διατροφικά προγράμματα που θέτουν σε κίνδυνο τη σωματική τους ακεραιότητα. Ακόμα και οι πλαστικές επεμβάσεις είναι συνηθισμένες στις μέρες μας, οι οποίες αποσκοπούν στην διαμόρφωση του τέλειου καμπυλόγραμμου σώματος, το οποίο προσελκύει όλο και μεγαλύτερο ποσοστό αντρικού πληθυσμού.
Για να μην καταλήξουμε λοιπόν να γίνουμε παθητικοί δέκτες μπροστά στους πομπούς των τάσεων της μόδας, θα πρέπει να χρησιμοποιούμε τη λογική μας και το προσωπικό μας γούστο πριν από οποιαδήποτε αγορά ενός προϊόντος. Θα πρέπει να δίνουμε σημασία στην εμφάνισή μας, αλλά έως ένα βαθμό. Δεν είναι απαραίτητο να ντυνόμαστε σύμφωνα με την τελευταία λέξη της μόδας ή να γίνουμε θύματα της μόδας. Η υπερβολική ενασχόληση με κάτι, χαρακτηρίζεται παθολογική. Το ίδιο ισχύει και για την εμφάνισή μας. Συγχρόνως θα πρέπει να αναπτύξουμε κριτική αντίσταση στα πρότυπα που προβάλλονται για την εικόνα του σώματος και να έχουμε τον έλεγχο στην αντίληψη για την εικόνα του εαυτού μας. Τα ρούχα μας θα πρέπει να μας κολακεύουν και να ταιριάζουν στο σώμα μας. Δεν είναι απαραίτητο τα ρούχα μας να είναι ακριβά για δείχνουν ωραία πάνω μας, πιο σημαντικό είναι να είμαστε κατάλληλα ντυμένοι για την κάθε περίσταση. Κάποιες φορές μπορούμε να διασκεδάζουμε με το ντύσιμό μας. Δεν χρειάζεται να είμαστε πάντα συντηρητικοί, μπορούμε να ξεφεύγουμε από το συνηθισμένο μας ντύσιμο και να παρατηρήσουμε πως αισθανόμαστε. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το ντύσιμο για να ανεβάσουμε τη ψυχολογία μας και την αυτοπεποίθησή μας.
Λαμβάνοντας υπόψη όσα έχουν προαναφερθεί, μπορούμε να πούμε ότι η ενδυμασία και η μόδα μας έχει επηρεάσει αρνητικά αλλά και θετικά. Είναι ικανή να καλλιεργεί και αναπτύσσει την φαντασία, να ενισχύει την οικονομία με την αύξηση των εξαγωγών, να καταπολεμά την ανεργία με την δημιουργία θέσεων εργασίας και να προσφέρει την δυνατότητα να εκφραστούν η προσωπική ελευθερία και διάφορα κοινωνικά κινήματα. Ταυτόχρονα όμως αυξάνει το καταναλωτικό πνεύμα με αποτέλεσμα να δημιουργούνται οικονομικά προβλήματα, γεννά άγχος και αγωνία, στερεί από τον άνθρωπο ελεύθερο χρόνο και ψυχαγωγία, καλλιεργεί τον μιμητισμό, αλλοτριώνει ντον άνθρωπο με προβολή ασήμαντων προτεραιοτήτων και συντρίβει την προσωπικότητα.
