Έχοντας την ευκαιρία να βρεθούμε σε σεμινάριο στο Ελσίνκι της Φινλανδίας, στα πλαίσια του προγράμματος Erasmus+ «Κλιματική αλλαγή, πρόσφυγες και μετανάστες» (αρ. έγκρισης ΙΚΥ 2020-1-EL01-KA104-078696) που υλοποιεί η σύμπραξη Οικολογικής Πρωτοβουλίας Χανίων – ΚΕΠΕΑ Βάμου και Ανωγείων , ανάμεσα στα άλλα μάθαμε και μερικά πράγματα για το φινλανδικό εκπαιδευτικό σύστημα, το οποίο θεωρείται κορυφαίο παγκοσμίως, όπως μας τα παρουσίασε η Φινλανδή εκπαιδευτικός Mia Tortilla:
1. Δεν έχει αξιολόγηση κι επιθεωρητές. Θεμέλιό του είναι η εμπιστοσύνη.
2. Όλοι οι εκπαιδευτικοί έχουν κάνει δωρεάν μεταπτυχιακές σπουδές.
3. Η εκπαίδευση είναι δημόσια και δωρεάν.
4. Τα παιδιά έχουν δωρεάν γεύμα στο σχολείο. Στη δε διάρκεια της πανδημίας δήμοι και διοίκηση του σχολείου παρέδιδαν κάθε Δευτέρα το φαγητό των παιδιών στους γονείς σε κουτιά για τη βδομάδα.
5. Οι παιδαγωγικές σχολές είναι περιζήτητες. 500-1.000 άτομα δίνουν εξετάσεις (με ευθύνη τού πανεπιστημίου) σε κάθε παιδαγωγική σχολή και μπαίνουν 60-80, μετά και από συνέντευξη. Ειδίκευση (πχ Ειδική Αγωγή) παίρνουν μέσα στη σχολή στη συνέχεια.
6. Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση είναι υποχρεωτική στη διάρκεια της εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών.
7. Τα παιδιά έχουν δωρεάν μεταφορά στο σχολείο.
8. Οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί πληρώνονται περισσότερο.
9. Προωθώντας ακόμη περισσότερο το θέμα της δωρεάν υγιεινής διατροφής, ήδη τα μισά σχολεία δίνουν τη δυνατότητα επιλογής vegetarian ή vegan διατροφής.
10. Τα αναλυτικά προγράμματα δεν είναι θέμα ειδικών, σχεδιάζονται από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς.
11. Καθώς υπάρχουν 2 επίσημες γλώσσες, τα φινλανδικά και τα σουηδικά, και οι δυο διδάσκονται υποχρεωτικά σε όλα τα σχολεία από την Πρωτοβάθμια εκπαίδευση.
12. Βαθμοί υπάρχουν για αυτοβελτίωση των μαθητών, στις δε μικρές τάξεις μόνο περιγραφική αξιολόγηση (πχ «χρειάζεσαι να προσπαθήσεις περισσότερο στα μαθηματικά»).
13. Υπάρχει ένα εθνικό τεστ, στατιστικό, για διαπίστωση της κατάστασης στην 9η τάξη (γ” γυμνασίου), το οποίο όμως δεν κατατάσσει, ούτε δίνει αποτελέσματα ατομικά για κάθε παιδί ή σχολείο. Μόνο σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.
14. Τα παιδιά έχουν δωρεάν οδοντιατρική περίθαλψη, λογοθεραπεία κοκ.
15. Βασικές ιδέες είναι ότι κάθε παιδί είναι μοναδικό και ότι το σχολείο εστιάζει στη μάθηση κι όχι στα τεστ. Πηγαίνεις ως μαθητής στο σχολείο και μαθαίνεις όχι για το σχολείο ή για τους γονείς αλλά για τη δική σου ζωή.
Φώτης Ποντικάκης
Υπεύθυνος του Κέντρου Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφορία (ΚΕΠΕΑ) Βάμου
