«Ραγισματιές» στη ζωή ενός άστεγου…
σελίδες των φαμελιτών του….
και μια γάτα που την έλεγαν Ευτυχία…
(ή αλλέως, εμβριθής ανάγνωση του νέου μυθιστορήματος της Μάρως Δούκα «Φελιτσιτά», από τις εκδόσεις Πατάκης)
Πώς κατόρθωσε μια δημιουργός να διασχίσει συγγράφοντας μισόν αιώνα (1974-2024), να βρίσκεται πάντα στις κορυφογραμμές της λογοτεχνικής παραγωγής, να ανανεούται και να πρωτοπορεί , να αποτελούν τα βιβλία της διαμάντια της πνευματικής μας περιουσίας, ε, αυτό μόνο μια Μάρω Δούκα μπορεί να το πετύχει…
Θυμάμαι, φοιτητής, τη μέθη που ένιωσα, διαβάζοντας την «Αρχαία σκουριά», μια έκσταση θαρρείς – εξέγερση πολιτική, κοινωνική, ηθική…
Έκτοτε, την ακολούθησα πιστά, αναγνώστης της ευλαβικός, παρακολούθησα τη διαρκή εξέλιξή της, την ικανότητα να είναι πάντα «φρέσκια», να αναγεννάται, να είναι συγκαιρινή θεματικά, τεχνικά, αφηγηματικά, ν’ αδράχνει και την Ιστορία και να τη σμίγει με το σήμερα…
«Φελιτσιτά», το νέο της μυθιστόρημα (2023), από τις εκδόσεις Πατάκης.
Ο ήρωάς μας είναι ο Κωνσταντίνος Καβουράκης, ένας άστεγος….
Μετά από μια σύγκρουση με τη γυναίκα του και αφού της φέρθηκε βίαια, τον χτυπά ο μεγάλος του γιος, νιώθει «εκδιωγμένος» και βρίσκεται εκών στο δρόμο, περιπλανώμενος άστεγος στην απέραντη Αθήνα:
«… σε μια γωνιά της Αιόλου, τη νύχτα απλώνεται στο βασίλειό του, παγκάκια και πεζούλια όλα δικά του, είναι και δυο τρεις, μπορεί και πέντε που απλώνουν την αρίδα τους παρακεί, κάνει πως δεν τον νοιάζει, αλλά μέσα του τον νοιάζει και βράζει, ποτέ του δεν το ήθελε να μοιράζεται, μα γιατί είσαι έτσι, του έλεγε ένας παλιός φίλος του, πάει, λησμόνησε το όνομά του, θυμάται όμως πόσο τον αγαπούσε, δεν είναι σωστό, του έλεγε ο φίλος, όλα και όλοι, οι δρόμοι, οι πλατείες, οι γωνίες, οι διαβάσεις, τι νομίζεις, καημένε, εξ αδιαιρέτου όλα, συνάδελφοι όλοι, συνοδοιπόροι στη δυστυχία αλλά και στη στιγμιαία χαρά, στην ολιγόλεπτη ανάπαυση, όσο να ξημερώσει πάλι, να πάρει ο καθένας το δρόμο του στην καρδιά της πόλης…»
Εναλλαγή των ιστοριών των πέντε ηρώων της φαμίλιας (Κωνσταντίνος Καβουράκης, η σύντροφός του Ελένη, οι γιοι του Βαγγέλης και Στέλιος κι η κόρη του Βούλα), η μερίδα του λέοντος ανήκει στον πατέρα, παρεμβάλλεται ανάμεσα στις διηγήσεις που αφορούν τους φαμελίτες του – αρμονικό συνονθύλευμα στη μυθιστορηματική ροή….
Κι είναι κι εκείνη η γάτα, η Φελιτσιτά, χάδι τρυφερό στην αγκαλιά του άστεγου, στιγμές ευτυχίας όπως υπόσχεται και τ’ όνομά της…
Η τελεία είναι σχεδόν ανύπαρκτη ως σημείο στίξης, μία στο τέλος κάθε κεφαλαίου, μοιάζει ετούτη η απουσία να σε παρασύρει σε μια ανάγνωση που δεν σταματά πριν από το φινάλε, εγρήγορση αναγνωστική, αισθάνεσαι πως διαβάζεις όρθιος, αδημονείς για τη συνέχεια, δε θέλεις ωστόσο να τελειώσει η ηδονή…
Σημερινά, τούτης της στιγμής τα θέματα – οι άστεγοι των πόλεων, η έμφυλη βία, οι σχέσεις των ζευγαριών, η βία στους έφηβους, το πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό γίγνεσθαι της εποχής, ο έρωτας, το προσφυγικό, η ξενοφοβία…
Μοναδικό είναι το χιούμορ της Μάρως Δούκα, παρεκβάσεις λες ηροδότειες, που δεν αφήνουν το δραματικό στοιχείο να κατακλύσει την αφήγηση, αλλά το απαλύνουν…
Ένα βιβλίο που διαβάζεται απνευστί, πρωτότυπο και πρωτοποριακό, γλωσσικά άρτιο και αφηγηματικά άριστο, ρεαλιστικό μεν, λυρικό δε, φως λυκαυγούς στο λυκόφως των καιρών…
Ανέστης Ακριτίδης*
*Συνεργάτης του «Πρίσματος» από την Κοινωνία Πολιτών κι απ΄ των Ποιητών τη Χώρα… Τον ευχαριστούμε θερμά για την άμεση ανταπόκρισή του στην πρόσκληση του σχολικού περιοδικού (μέσω της υποφαινόμενης, Μαρίας Παραλίδου), για διεύρυνση των συνεργασιών και της επικοινωνίας υπέρ μίας ακόμη παρεμβατικής κίνησης –μιας νέας στήλης– με εκπαιδευτικό και κοινωνικό πρόσημο, που δίνει έμφαση στη (διαχρονική) επικαιρότητα του βιβλίου και στο αναγνωστικό βίωμα.
