Η πειρατεία είναι ένα πολυσυζητημένο θέμα που απασχολεί τους καλλιτέχνες, τους παραγωγούς ταινιών και τραγουδιών τις τελευταίες δεκαετίες.

Ωστόσο, ακόμα και ο όρος πειρατεία δεν είναι ακριβής, καθώς υπάρχουν πολλά κινήματα και ομάδες ανθρώπων που θεωρούν ότι είναι λανθασμένος. Με τον όρο πειρατεία δηλώνεται κάθε πράξη βίας ή αιχμαλώτισης ή απόσπασης, η οποία διαπράττεται στην ανοιχτή θάλασσα ή τα διεθνή ύδατααπό το πλήρωμα ή τους επιβάτες ενός ιδιωτικού πλοίουή αεροσκάφους, και στρέφεται εναντίον προσώπων ή ιδιοκτησίας που μεταφέρονται με ένα άλλο σκάφος.

Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιώντας τον ορό πειρατεία τείνουμε να εννοούμε τη παράνομη αποθήκευση αρχείων και λογισμικών από το διαδίκτυο, και έτσι θα τον χρησιμοποιούμε στη συνέχεια του άρθρου μας. Η πειρατεία μπορεί να αφορά ένα τραγούδι, μια ταινία, ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι ή ένα λογισμικό. Πλήττει κυρίως τους δημιουργούς καθώς δεν αποκομίζουν έσοδα από την αγορά του προϊόντος που παράγουν και μειώνεται σημαντικά το εισόδημά τους.

Μετά από μια σύντομη έρευνα σε συμμαθητές μας, καταγράψαμε ότι 9 στους 10 μαθητές λυκείου έχουν χρησιμοποιήσει πειρατικές ιστοσελίδες, λογισμικά και μέσα αποθήκευσης τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους. Αυτά τα αποτελέσματα μας δημιούργησαν έναν εύλογο προβληματισμό: γιατί τόσοι πολλοί άνθρωποι καταφεύγουν στη πειρατεία; Καταλήξαμε, λοιπόν, ότι συλλειτουργούν τρεις βασικοί παράγοντες: οι οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν κυρίως οι νέοι, το ποσό εύκολη είναι η πρόσβαση στο πειρατικό υλικό καθώς και το ποσό «ατιμώρητο» μένει το αδίκημα της πειρατείας.

Παρά την ανεξέλεγκτη αυτή κατάσταση, πολύ πρόσφατα, οι ιδρυτές ενός από τα μεγαλύτερα πειρατικά site, το γνωστό «piratebay» καταδικαστήκαν, κατηγορούμενοι για τη διευκόλυνση της παράνομης ανταλλαγής υλικού που υπόκεινται σε πνευματικά δικαιώματα σε δικαστήριο της Σουηδίας το 2009. Οι υπεύθυνοι του siteάσκησαν έφεση και το δικαστήριο που την εκδίκασε το 2013, αποφάσισε υπέρ του piratebayυποστηρίζοντας ότι είναι μια ιστοσελίδα ανταλλαγής αρχείων και δεν σχετίζεται με την παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων! Σε χώρες όπως η Σουηδία, κατά συνέπεια, έχει επιτραπεί η λειτουργία τέτοιου είδους sites, τουλάχιστον από συγκεκριμένες εταιρίες παροχής διαδικτύου όπως η Bredbandsbolage. Ένα άλλο κρίσιμο δίλημμα είναι το αν θα έπρεπε να διώκονται οι διαχειριστές ή αυτοί που «ανεβάζουν» και «διακινούν» τα αρχεία ή αυτοί που τα «κατεβάζουν» ή όλοι οι παραπάνω -κάτι που δημιουργεί προβληματισμό και αντιπαραθέσεις.

Αν και δεν έχουμε καταλήξει να υποστηρίζουμε τη μια ή την άλλη άποψη, θεωρούμε ότι και οι δυο όψεις έχουν πολύ ισχυρά επιχειρήματα. Από τη μια δεν παραβιάζουμε άμεσα τα δικαιώματα των δημιουργών, εφόσον δεν ισχυριζόμαστε ότι μας ανήκει το «προϊόν» τους, από την άλλη στερούμε ένα μεγάλο ποσοστό από τα έσοδα τους. Ίσως η λύση του προβλήματος να βρίσκεται στο πως νιώθει ο καθένας με αυτή τη πράξη, στις αξίες που έχει και στο αν θέλει μέσα από την αγορά του του «προϊόντος» να βοηθήσει τον αγαπημένο του καλλιτέχνη, ώστε να έχει κίνητρο για να συνεχίσει να δημιουργεί. Πάντως, το θέμα της πειρατείας, πέρα από τα νομικά θέματα που εγείρει, δημιουργεί και ηθικά ζητήματα δυσεπίλυτα, τα οποία θα μας απασχολήσουν στο επερχόμενο, απόλυτα διαφαινόμενο ψηφιακό μας μέλλον.

Μελάς Παναγιώτης