pro-TΥΠΟΣ

Γύρω στο 1840 ο Γεώργιος Σίνας, τότε Πρόξενος της Ελλάδας στη Βιέννη, εκδήλωσε την πρόθεση να προβεί σε δωρεά για την ανάπτυξη της επιστημονικής έρευνας σε ένα από τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα Ο Γ. Σίνας αποφασίζει να δωρίσει στο Ελληνικό Κράτος 500.000 δραχμές για την ίδρυση του Αστεροσκοπείου στην Αθήνα.

Η θεμελίωση του Αστεροσκοπείου Αθηνών έγινε στις 26 Ιουνίου του 1842 κατά τη διάρκεια έκλειψης Ηλίου. Η εκδήλωση έγινε με την παρουσία του Βασιλιά Όθωνα, μελών της κυβέρνησης και της Ιεράς Συνόδου. Πλήθος κόσμου είχε κατακλύσει την περιοχή που επιλέχτηκε για την ανέγερση του Αστεροσκοπείου, στο Λόφο Νυμφών στο Θησείο, απέναντι από την Ακρόπολη.

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΚΤΙΡΙΟ

Το πρώτο κτίριο του Αστεροσκοπείου, γνωστό και ως κτίριο Σίνα, είναι βασισμένο στα σχέδια του Δανού αρχιτέκτονα Theophil Hansen, τα οποία παρουσίασε ο αρχιτέκτονας Edward Schaubert.

Σύμφωνα με τα σχέδια, το κτίριο θα έχει σταυροειδή μορφή, προσανατολισμένη με βάση τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Στο κέντρο της κατασκευής υπάρχει ένας μικρός θόλος.

Η ανέγερση του κτιρίου ολοκληρώθηκε το 1846.

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ

Πρώτος Διευθυντής του Αστεροσκοπείου Αθηνών ήταν ο εμπνευστής του καθηγητής Γεώργιος Βούρης. Για πρώτη φορά, μετά από αιώνες, ο Έλληνας αστρονόμος έχει τη δυνατότητα να διεκπεραιώνει αστρονομικές παρατηρήσεις και να παράγει σημαντικό επιστημονικό έργο βασιζόμενο στα πρώτα επιστημονικά όργανα που παραγγέλθηκαν από την Αυστρία. Ο καθηγητής Γ. Βούρης δημοσιεύει αρκετές εργασίες στο περιοδικό Astronomische Nachrichten, άλλα μεγάλο μέρος του έργου, παρέμεινε αδημοσίευτο. Ο Βούρης προσδιόρισε τις γεωγραφικές συντεταγμένες του Αστεροσκοπείου, οι οποίες αποτέλεσαν τη βάση για την χαρτογράφηση της Ελλάδας. Το 1855 ο Βούρης παραιτήθηκε από τη θέση του Διευθυντή και μετέβη στη Βιέννη όπου συνέχισε το έργο του έως το θανάτό του στις 16 Ιουλίου 1860 αφήνοντας παρακαταθήκη μεγάλο αριθμό επιστημονικών δημοσιεύσεων. Μετά το θάνατό του, η οικογένειά του παρέδωσε τα βιβλία του (663 τον αριθμό) και τα χειρόγραφά του στο Αστεροσκοπείο.

Μετά από την παραίτηση του Γ. Βούρη, τη διεύθυνση του Αστεροσκοπείου Αθηνών ανέλαβε προσωρινά, αλλά διατήρησε έως το 1858, ο καθηγητής μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Ιωάννης Παπαδάκης.

Στις 4 Δεκεμβρίου του 1858, τη διεύθυνση του Αστεροσκοπείου αναλαμβάνει ο γερμανός αστρονόμος Ιούλιος Σμιτ. Με την χρηματοδότηση από την οικογένεια Σίνα, ο Ι. Σμιτ επιμελήθηκε την επισκευή και συντήρηση των επιστημονικών οργάνων του Αστεροσκοπείου. Επίσης, εμπλούτισε την βιβλιοθήκη με επιστημονικά βιβλία και περιοδικά τα οποία αγοράστηκαν ή και ήταν δωρεά από αστεροσκοπεία του εξωτερικού

ΣΗΜΕΡΑ

Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών διαδραματίζει σήμερα σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις και ερευνητικές τάσεις στην Αστρονομία, Αστροφυσική, τις εφαρμογές του Διαστήματος, το Περιβάλλον, την Ενέργεια και τη Μετεωρολογία, τη Σεισμολογία και τη Γεωδυναμική, σε Ευρωπαϊκό́ και διεθνές επίπεδο. Υλοποιεί μεγάλα ερευνητικά́ προγράμματα, τα οποία χρηματοδοτούνται από́ την Ευρωπαϊκή Κοινότητα, την Ευρωπαϊκή́ Υπηρεσία Διαστήματος (ESA) και άλλους διεθνείς οργανισμούς, συνεισφέροντας στην προαγωγή της έρευνας, την επιστημονική εξέλιξη και την και στην προσέλκυση και απασχόληση νέων ταλαντούχων ερευνητών και επιστημόνων από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Ρέγκλη Μαρίζα, Κωστάκη Μελίνα