Τα Γιαννιτσά_Τοπική Πολιτιστική Κληρονομιά – Γεσθημανή Αποστολίδου

Η ελληνική εκπαίδευση στην πόλη των Γιαννιτσών ξεκινά το 19ο αιώνα, όπως αναφέρεται στην έκθεση του Πλαταρίδη 1873.

Στις αρχές του 20ου αιώνα λειτουργούν δυο ελληνικά σχολεία και τρία νηπιαγωγεία (Μπουτσάβα, Συνοικία Μητροπόλεως και Κάτω Μαχαλάς). Μέχρι το 1914 λειτουργούν το 1ο και το 2ο Δημοτικό.

Το 1918 ιδρύεται το 3ο Δημοτικό, που θα λειτουργήσει μαζί με το 2ο, κάτω απ’ ένα ιδιότυπο καθεστώς.

Το 1923, όταν θα φύγουν οι τελευταίοι Τούρκοι από τα Γιαννιτσά, στο Τουρκικό σχολείο, που λειτουργούσε δίπλα στο Ρολόι, θα στεγαστεί το 3ο Δημοτικό. Το σχολικό έτος 1926 – 27 θα λειτουργήσει το 4ο. Οι επωνυμίες των Σχολείων δεν αντιστοιχούν σ’ όλες τις φάσεις με των σημερινών σχολείων, για διάφορους λόγους. Τη δεκαετία 1950 – 60 θα λειτουργήσουν το 5ο και το 6ο, χωρίς να σημαίνει πως αυξήθηκε ο αριθμός των μαθητών, μάλιστα με στατιστικά στοιχεία του ‘60 οι μαθητές μειώθηκαν σημαντικά.

 Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση ξεκινά στην πόλη το 1915, με το Ημιγυμνάσιο, που θα στεγαστεί στην οικία της Μαρίας Οικονόμου, χήρας Αθανασίου. Θα λειτουργήσει με δυο τάξεις και 16 μαθητές.

Πρώτος διευθυντής ήταν ο Νίτσας Σταύρος, που μετατέθηκε από το Β’ Γυμνάσιο Θεσ/νίκης. Το 1917 – 18 γράφτηκε η πρώτη μαθήτρια, ΠαντελάκηΑικατερίνη. Το 1922 – 23 το Ημιγυμνάσιο, που είχε και Γ’ τάξη, μεταφέρθηκε στην οικία του Ανεστιάδη, δίπλα στο Ρολόι. Το 1932 είχε γυναίκα διευθύντρια, την Τσόπελα.

Το 1940 – 41 έγινε εξατάξιο Γυμνάσιο και μεταφέρθηκε για λίγο στο στρατόπεδο του Καψάλη, γιατί οι Γερμανοί έδιωξαν τους μαθητές από το κτίριο. Από το 1941 και όλη την Κατοχή στεγάστηκε στα Δημοτικά καταστήματα  «Μεγάλη Ελλάς» ( στο σημείο, που βρίσκεται σήμερα το Δημαρχείο). Το 1944 – 45 η Καθολική εκκλησία παραχώρησε το «Γαλλικό» για τη στέγαση του Γυμνασίου και θα λειτουργήσει στο χώρο αυτό, μέχρι το Φεβρουάριο του 1966, όταν θα μεταφερθεί στο 1ο Γυμνάσιο, που χτίστηκε στο παλιό Γήπεδο.

Σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες, το πρώτο σχολείο στα Γιαννιτσά χτίστηκε το 1858 με 1860.Πρόκειται για το ιστορικό σχολικό κτήριο που βρίσκεται πίσω από τη Μητρόπολη Γιαννιτσών. Η περιοχή ονομαζόταν Βαρόσι και ήταν η πιο πυκνοκατοικημένη χριστιανική συνοικία της πόλης. Χτίστηκε, ταυτόχρονα με τον πρώτο ναό της πόλης, τον Ιερό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, τον γνωστό σήμερα ως Μητρόπολη Γιαννιτσών.

Το σχολικό κτήριο είναι διώροφο, πέτρινο, με κεραμοσκεπή.

Την 1^η Μαρτίου 1888 αποτεφρώθηκε εξ ολοκλήρου από πυρκαγιά που προκλήθηκε κατά την επισκευή της κεραμοσκεπής του. Όμως, όλοι οι χριστιανοί των Γιαννιτσών, κινητοποιήθηκαν αμέσως και με έρανο κατάφεραν να συγκεντρώσουν χρήματα. Έτσι στις 14 Μαρτίου έβαλαν τον θεμέλιο λίθο για το χτίσιμο του νέου τους σχολείου.

Γιώργος Π., Γαβριήλ Μπ., Δημήτριος Μπ., Γιώργος Α.

Πηγές:Παπαλαζάρου Ιωάννης εκπαιδευτικός, συγγραφέας, Μαυροκεφαλίδου Ελένη