
Κάθε χρονιά γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα. Είναι η ετήσια χριστιανική εορτή της γέννησης του Χριστού και κατ” επέκταση το σύνολο των εορτών από εκείνη την ημέρα, την 25η Δεκεμβρίου, μέχρι τα Θεοφάνια. Το χρονικό διάστημα που περικλείει τις γιορτές των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Θεοφανίων, ονομάζεται στη λαογραφία Δωδεκαήμερο. Συνηθίζεται 40 μέρες πριν από αυτά όσοι θέλουν να κάνουν νηστεία, η οποία κρατάει μέχρι την 25η Δεκεμβρίου.
Τα Χριστούγεννα γιορτάζουμε τη γέννηση του Ιησού Χριστού, τoν οποίo οι Χριστιανοί θεωρούν τον Υιό του Θεού και τον Σωτήρα του κόσμου. Η γιορτή αυτή είναι μία από τις πιο σημαντικές θρησκευτικές γιορτές της Χριστιανοσύνης.
Η γέννηση του Χριστού, σύμφωνα με την Αγία Γραφή, συνέβη στην πόλη Βηθλεέμ, όταν η Παναγία, η μητέρα του, γέννησε τον Ιησού σε μια φάτνη, καθώς δεν υπήρχε χώρος για εκείνη και τον Ιωσήφ στο πανδοχείο. Το γεγονός της γέννησης Του γιορτάζεται ως η αρχή της σωτηρίας της ανθρωπότητας, καθώς οι Χριστιανοί πιστεύουν ότι ήρθε στον κόσμο για να φέρει την ειρήνη και τη σωτηρία μέσω της διδασκαλίας και της θυσίας του.
Τα Χριστούγεννα είναι λοιπόν μια γιορτή ειρήνης, αγάπης και αλληλεγγύης, που τιμά τον Ιησού και την αποστολή του στον κόσμο. Συνοδεύεται από θρησκευτικές λειτουργίες στις εκκλησίες, όπως η Θεία Λειτουργία τα Χριστούγεννα, όπου οι πιστοί συγκεντρώνονται για να γιορτάσουν τη γέννηση του Χριστού και να λάβουν τη Θεία Κοινωνία.
Εκτός από τη θρησκευτική διάσταση, τα Χριστούγεννα έχουν και μια κοινωνική και πολιτιστική σημασία, καθώς είναι μια περίοδος για οικογενειακές συγκεντρώσεις, ανταλλαγή δώρων, τραπεζώματα και γιορτές με φίλους και συγγενείς.
Η μεγάλη αυτή γιορτή στην Ελλάδα είναι γεμάτη με παραδοσιακά έθιμα και συνήθειες, που ποικίλουν ανάλογα με την περιοχή. Ακολουθούν μερικά από τα πιο γνωστά έθιμα:
1. Το κάψιμο του «χριστουγεννιάτικου ξύλου»: σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, την παραμονή των Χριστουγέννων, η οικογένεια καίει ένα μεγάλο ξύλο στη φωτιά, για να διώξει το κακό και να φέρει ευτυχία και ευημερία στην οικογένεια με τον ερχομό του νέου έτους.
2. Το «Χριστουγεννιάτικο τραπέζι»: στην Ελλάδα, το γιορταστικό τραπέζι είναι πάντα πλούσιο και γεμάτο παραδοσιακά φαγητά. Χαρακτηριστικά, θα βρείτε ψητό κρέας (όπως χοιρινό ή αρνί), χριστουγεννιάτικη πίτα (που συχνά περιέχει ξηρούς καρπούς και μπαχαρικά) και φυσικά γλυκά, όπως μελομακάρονα και κουραμπιέδες.
3. Η γιορτή της «Βασιλόπιτας»: συνδέεται περισσότερο με την Πρωτοχρονιά, είναι σημαντικό έθιμο για τις γιορτές των Χριστουγέννων στην Ελλάδα. Η πίτα αυτή περιέχει ένα κρυμμένο φλουρί, και όποιος το βρει θα έχει τύχη για το νέο έτος.
4. Το «Χριστουγεννιάτικο δέντρο» και η «φάτνη»: η παραδοσιακή συνήθεια του στολισμού του Χριστουγεννιάτικου δέντρου είναι πολύ δημοφιλής, αν και παλαιότερα, οι ελληνικές οικογένειες συνήθιζαν να τοποθετούν ένα κλαδί από δέντρο σε κάποια γωνιά του σπιτιού. Παράλληλα, η φάτνη είναι σύμβολο της γέννησης του Χριστού και συχνά είναι στολισμένη με μορφές της Παναγίας, του Ιησού και των τριών Μάγων.
5. Τα «κάλαντα των Χριστουγέννων»: Αυτά τα παραδοσιακά τραγούδια τραγουδιούνται από παιδιά και μεγαλύτερους, που επισκέπτονται τα σπίτια. Οι στίχοι διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή, αλλά το βασικό μήνυμα είναι ευχές για υγεία και ευημερία.
6. Ο «Αη Βασίλης»: Ο Άγιος Βασίλης, ο οποίος έχει ρίζες από τη χριστιανική παράδοση, είναι το πρόσωπο που φέρνει τα δώρα στα παιδιά την Πρωτοχρονιά. Στην Ελλάδα, αντί για τον Santa Claus, η φιγούρα του Αγίου Βασίλη είναι πιο συνηθισμένη και είναι συνδεδεμένη με τη γιορτή της Πρωτοχρονιάς.
7. Οι «Καλικάντζαροι»: Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων οι καλικάντζαροι, που είναι μικρά, κακοήθη πνεύματα, βγαίνουν για να προκαλέσουν αναστάτωση. Ένα παραδοσιακό έθιμο είναι να καίνε τη φωτιά στο τζάκι κατά το δωδεκαήμερο της παρουσίας τους ως την παραμονή των Φώτων, ώστε να αποτρέπουν την είσοδο αυτών των πνευμάτων.
Αυτά τα έθιμα συνδέονται με τη θρησκευτική πίστη και τις πολιτιστικές παραδόσεις των Ελλήνων, προσφέροντας στους ανθρώπους τη δυνατότητα να γιορτάσουν τη γέννηση του Χριστού με τρόπους που ενώνουν την οικογένεια και την κοινότητα.
Κοκκινίδου Τατιάνα, Γ3