Ταξιδεύοντας στην Ελλάδα

Ένα δημοτικό τραγούδι που συναντάμε στην περιοχή της Βέροιας είναι το «Πού πας αφέντη μέρμηγκα», τραγούδι που συναντάμε και σε άλλες περιοχές του ελληνικού χώρου (Θεσσαλία, Κεφαλονιά, κ.τ.λ.), με μικρές στιχουργικές παραλλαγές.

Ο ρυθμός του κομματιού είναι 2/4 και χορεύεται ως χασάπικος χορός. Στο τραγούδι ο Μέρμηγκας (σύμβολο εργατικότητας) είναι ο ήρωας ο οποίος τρυγάει ένα αμπέλι, όπου στη συνέχεια παίρνουν τους καρπούς του το λελέκι και φυσικά ο αφέντης του αγρού.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η αμπελουργία είναι ευρύτατα διαδεδομένη στην Ημαθία.

Πού πας αφέ , πού πας αφέντη μέρμηγκα
και είσ’ αρματωμένος, και είσ’ αρματωμένος
Λέλεμ του, λέλεμ του, λέλεμ του και βόι βόι βόι
Λέλεμ του, λέλεμ του, λέλεμ του και ταμ τουμ του

Έχω ’να αμπέ , έχω ’να αμπέλι στο γιαλό
και πάω να το τρυγήσω, και πάω να το τρυγήσω
Λέλεμ του, λέλεμ του…

Κι έδουσι , κι έδουσι κι κάρπησι

Κι έκανε πέντε ρώγες, κι έκανε πέντε ρώγες
Λέλεμ του, λέλεμ του …

Τη μια τη παί, τη μια τη παίρνει ο Μέρμηγκας
την άλλη το λελέκι, την άλλη το λελέκι
Λέλεμ του, λέλεμ του …

Τη τρίτη τη ,τη τρίτη τη καλύτερη
τη παίρνει ο αφέντης , τη παίρνει ο αφέντης
Λέλεμ του, λέλεμ του …

Υπάρχει μία πολύ ενδιαφέρουσα διασκευή του τραγουδιού από το συγκρότημα «Ανάκαρα», σε δίσκο του 1971, με τίτλο «Ωτοστόπ» μαζί με τον Θανάση Γκαϊφύλλια. Τα μέλη των «Ανάκαρα» ήταν ο Κώστας Γεωργίου, η Νάγια Γεωργίου και ο Μάκης Λιόλιος, τον οποίο αργότερα αντικατέστησε ο Νίκος Ζιώγαλας. Οι καλλιτέχνες ήταν όλοι από τη Βέροια και η διασκευή είναι προσαρμοσμένη στο ύφος της ethnic μουσικής της δεκαετίας του ‘70.

Στο σχολείο με τους μαθητές είχαμε την ευκαιρία να μάθουμε το τραγούδι, στο μάθημα της μουσικής, συζητώντας παράλληλα το περιεχόμενο των στίχων του, αναφέροντας τις τοπικές ιδιαιτερότητες της περιοχής της Βέροιας (τοπική γεωργική παραγωγή, αμπελουργία, διαδικασία του τρύγου, κ.τ.λ.).

Επίσης, ακούσαμε από CD πρώτα την παραδοσιακή εκδοχή του τραγουδιού και έπειτα τη διασκευή του βεροιώτικου συγκροτήματος «Ανάκαρα». Στη συνέχεια συζητήσαμε τις διαφορές και ομοιότητες μεταξύ των δύο εκδοχών, ενώ τονίστηκε η σημασία της διατήρησης του τοπικού μας πολιτισμού αλλά και ο εκσυγχρονισμός της πλούσιας παράδοσης μας. Παράλληλα, πραγματοποιήσαμε και μία ηχογράφηση του τραγουδιού με τη σχολική χορωδία, παίζοντας και ρυθμικά κρουστά όργανα (τουμπελέκι, ντέφι, κ.τ.λ.).

υπεύθυνος καθηγητής

Παναγιωτίδης Βασίλης