Η εξέγερση που ξέσπασε στην Κύπρο την 21η Οκτωβρίου 1931 κατά του αποικιακού καθεστώτος, έχει μείνει γνωστή με τον όρο «Οκτωβριανά». Από τις αρχές του 20ου αιώνα και τυπικά η Κύπρος θεωρείται αποικία των Βρετανών. 
Την εξουσία είχε ο κυβερνήτης και το νομοθετικό συμβούλιο, οι αποφάσεις του οποίου μπορούσαν να ανατραπούν μόνο με βασιλικό διάταγμα. Ωστόσο, επιθυμία του Ελλήνων της Κύπρου ήταν η ένωση της νήσου με την Ελλάδα Οι Βρετανοί είχαν επιβάλει βαριά φορολογία στο λαό γεγονός που προκαλούσε την έντονη δυσαρέσκειά του καθώς ζούσε υπό οικονομική ανέχεια. Η δυσαρέσκεια αυτή κορυφώθηκε όταν το 1931 ο κυβερνήτης Σερ Ροναλντ Στορς θέλησε να επέβαλε επιπλέον φόρους, οι οποίοι εγκρίθηκαν με βασιλικό διάταγμα, αφού προηγουμένως είχαν απορριφθεί από το νομοθετικό συμβούλιο.
Ακολούθησαν μεγάλες διαδηλώσεις έξω από το Κυβερνείο, πράγμα πρωτόγνωρο για την Κύπρο. Η προσπάθεια επιβολής νέων φόρων τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, οι οποίοι για άλλη μια φορά δεν εγκρίθηκαν από το νομοθετικό συμβούλιο, αλλά εγκρίθηκαν μέσω βασιλικού διατάγματος, οδήγησε στην παραίτηση του Μητροπολίτη Κιτίου Νικόδημου Μυλωνά από το Νομοθετικό Συμβούλιο. 
Στις 18 Οκτωβρίου, με λόγο που αναγνώστηκε σε όλους τους ναούς, ο Μητροπολίτης Κιτίου παρότρυνε τον κυπριακό λαό να συμφιλιωθεί και να αγωνιστεί για τον κοινό σκοπό, την ένωση της Κύπρου με τη μητέρα Ελλάδα. Ακολούθησαν οι παραιτήσεις των υπόλοιπων Ελλήνων βουλευτών την 21 Οκτωβρίου σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην Εμπορική Λέσχη της Λευκωσίας, μετά το τέλος της οποίας συμμετείχαν σε πορεία διαμαρτυρίας προς το Κυβερνείο.
Εκεί προχώρησαν σε λιθοβολισμό του κτιρίου, όπου και συνεπλάκησαν με αστυνομικές δυνάμεις που είχαν έρθει για να διαλύσουν τους διαδηλωτές. Οι συγκρούσεις ήταν σφοδρές με τους διαδηλωτές να καίνε τρία οχήματα της αστυνομίας και να πυρπολούν το κυβερνείο. Η αστυνομία απάντησε με βίαιο τρόπο και επιτέθηκε με αληθινά πυρά από τα οποία μάλιστα σκοτώθηκε ένας 15χρονος. Η πορεία διαλύθηκε και την επόμενη ημέρα επεβλήθησαν πολύ σκληρά μέτρα ασφαλείας, όπως η απαγόρευση της κυκλοφορίας και η λογοκρισία στον Τύπο.
Επιπλέον οι Βρετανοί έστειλαν ενισχύσεις στις Κύπρο με την αποστολή 4 πολεμικών πλοίων με Βρετανούς στρατιώτες. Υπαίτιοι της αιματηρής εξέγερσης θεωρήθηκαν ο Μητροπολίτης Νικόδημος καθώς κι άλλοι 5 Κύπροι, μεταξύ των οποίων και οι ηγέτες του Κομμουνιστικού Κόμματος Κύπρου, οι οποίοι μετά τη σύλληψη τους εξορίστηκαν από το νησί. Μετά την εξέγερση των Οκτωβριανών, στους εξεγερθέντες Κυπρίους επιβλήθηκε μια ανελέητη δικτατορία, η οποία έμεινε γνωστή από το όνομα του νέου Κυβερνήτη σερ Χέρμπερτ Ρίτσμοντ Πάλμερ, ως «Παλμεροκρατία».
Γιωργής Χάρδας – Αντώνης Χατζηγεωργίου (Γ4)
