Της Βανέσας Νάσσου, Β2
Δικαιώματα των γυναικών
Είναι τα δικαιώματα και οι απαιτήσεις που αξιώνονται για τις γυναίκες και τα κορίτσια πολλών κοινωνιών ανά τον κόσμο και αποτελούν τη βάση για το γυναικείο κίνημα για τα δικαιώματα κατά το 19ο αιώνα. Σε ορισμένες χώρες, τα δικαιώματα αυτά θεσμοθετούνται ή υποστηρίζονται από τον νόμο, τα τοπικά έθιμα και τη συμπεριφορά, ενώ σε άλλες μπορεί να αγνοηθούν ή να κατασταλούν. Διαφέρουν από τις ευρύτερες έννοιες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, λόγω των στερεοτυπικών αντιλήψεων και της προκατάληψης κατά των γυναικών. Οι γυναίκες θεωρούνταν το αδύναμο φύλο καθώς δεν είχαν κανένα πολιτικό και κοινωνικό δικαίωμα, όπως το δικαίωμα στη μόρφωση και την εργασία παρά μόνο παντρεύονταν και συντηρούσαν την οικογένειά τους.
Συμφώνα με μελέτες που έχουν καταγραφεί οι γυναίκες παγκοσμίως έχουν τα ¾ των δικαιωμάτων των αντρών. Ειδικά στα μουσουλμανικά καθεστώτα οι γυναίκες βιώνουν την πλήρη «καταπάτηση» των δικαιωμάτων τους και υπόκεινται στον απόλυτο έλεγχο της πατρικής και της ανδρικής εξουσίας. Αυτές οι διακρίσεις στις μουσουλμανικές χώρες προέρχονται και από το γεγονός πως σε μικρή ηλικία οι γυναίκες υφίστανται αυστηρή γαλούχηση, σχετικά με το ρόλο τους τόσο στην κοινωνία, όσο και στην οικογένεια.
Το κίνημα του φεμινισμού που άρχισε κατά το 19ο αιώνα, επιχείρησε να δώσει φωνή στις καταπιεσμένες γυναίκες, ώστε να εξαλειφθούν οι διακρίσεις εις βάρος τους και να αναγνωριστούν τα θεμελιώδη δικαιώματά τους. Παρά τις προσπάθειες, όμως, αυτού του κινήματος, η καταπίεση των γυναικών δεν είναι κάτι που έχει πάψει να υφίσταται, ειδικά αν αναλογιστούμε τις μουσουλμανικές χώρες, όπου η θέση της γυναίκας βρίσκεται σε μειονεκτική θέση. Ωστόσο, η θρησκεία, η πατριαρχική δομή της κοινωνίας και η παράδοση διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη θέση της γυναίκας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι αυστηροί κανόνες ένδυσης για εκείνες. Η γυναίκα δεν είναι χειραφετημένη, αλλά αντιθέτως, εξαρτημένη από τον κύριο του σπιτιού, σύζυγο, πατέρα ή αδερφό. Σύμφωνα με αυτό, οι άνδρες αποφασίζουν και οι γυναίκες με τη σειρά τους είναι υποχρεωμένες να υπακούν πιστά. Επιπλέον, οι άνδρες έχουν το δικαίωμα να τιμωρούν τις γυναίκες αν δεν υπακούσουν, αν δεν τηρήσουν τα καθήκοντά τους, αλλά και για να τις συμμορφώσουν στις επιταγές τους. Οι τιμωρίες περιλαμβάνουν ξυλοδαρμό, δημόσιο μαστίγωμα, λιθοβολισμό ακόμα και οξύ στο πρόσωπο της γυναίκας.
Ζητήματα που συνδέονται συνήθως με τις έννοιες των δικαιωμάτων των γυναικών περιλαμβάνουν, αν και δεν περιορίζονται σε αυτά, στο δικαίωμα:
για σωματική ακεραιότητα και αυτονομία,
να είναι ελεύθερες από σεξουαλική βία,
να ψηφίζουν,
να κατέχουν δημόσια αξιώματα,
να συνάπτουν νομικές συμβάσεις,
να έχουν ίσα δικαιώματα στο οικογενειακό δίκαιο,
να δουλεύουν και να αμείβονται με δίκαιους μισθούς ή ίση αμοιβή,
να έχουν αναπαραγωγικά δικαιώματα,
να έχουν ιδιοκτησία,
να μορφώνονται.
Ισότητα των 2 φύλων στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Όσον αφορά την ΕΕ, η ισότητα µεταξύ γυναικών και ανδρών αποτελεί θεµελιώδη αξία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ανάγεται στη Συνθήκη της Ρώµης του 1957, στην οποία κατοχυρώθηκε η αρχή της ισότητας αµοιβής για όµοια εργασία. Έκτοτε η ΕΕ συνεχίζει να καταπολεµά τις διακρίσεις λόγω φύλου, µε αποτέλεσµα σήµερα η Ευρώπη να συγκαταλέγεται στις περιοχές µε τη µεγαλύτερη ασφάλεια και την πιο δίκαιη αντιµετώπιση για τις γυναίκες στον κόσµο.
Ωστόσο, ο αγώνας για τα δικαιώµατα των γυναικών και η προστασία των δικαιωµάτων αυτών εξακολουθούν να αποτελούν αναγκαιότητα. Παρόλο που οι γυναίκες στην Ευρώπη θα πρέπει να απολαµβάνουν ισότητα, αυτεξουσιότητα και ασφάλεια, για υπερβολικά µεγάλο αριθµό γυναικών τα δικαιώµατα αυτά δεν αποτελούν ακόµα πραγµατικότητα. Οι στατιστικές δείχνουν ότι οι γυναίκες υποεκπροσωπούνται σε θέσεις λήψης αποφάσεων στην πολιτική και στις επιχειρήσεις, και η αµοιβή τους εξακολουθεί να είναι κατά 16 % χαµηλότερη από την αµοιβή των ανδρών στην ΕΕ. Η βία και η παρενόχληση µε βάση το φύλο παραµένουν ευρέως διαδεδοµένα φαινόµενα. Στόχος της ΕΕ είναι να εξασφαλίσει στις γυναίκες τις ίδιες ευκαιρίες µε τους άνδρες στον χώρο εργασίας, όπως ίση αµοιβή, και να διευκολύνει τόσο τους άνδρες όσο και τις γυναίκες στην επίτευξη καλύτερης ισορροπίας µεταξύ του επαγγέλµατος και των άλλων τοµέων της ζωής τους. Άλλη σηµαντική προτεραιότητα είναι ο τερµατισµός της βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών και η προαγωγή της ισότητας των φύλων στην ΕΕ και σε ολόκληρο τον κόσµο. Επίσης, η ΕΕ προάγει την ισότητα µεταξύ ανδρών και γυναικών σε θέσεις λήψης αποφάσεων. Οι ενέργειες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε όλους αυτούς τους τοµείς βασίζονται στη στρατηγική δέσµευση για την ισότητα των φύλων 2016-2019 που έχει εκπονήσει.
Παρόλο που η γυναίκα έχει κατακτήσει αρκετά δικαιώματα σε κάποιες χώρες η ανισότητα ανάμεσα στα δυο φύλα δεν έχει εξαλειφθεί ο δρόμος για την πλήρη χειραφέτηση της γυναικάς είναι ακόμα μακρύς επίπονος και απαιτητικός.
