1οΤΥΠΙΕΣ

Στο πλαίσιο της διδασκαλίας των Ελεύθερων Πολιορκημένων του Διονυσίου Σολωμού, οι μαθητές της Γ΄ τάξης  δημιουργούν, γράφοντας επιστολές από το πολιορκημένο Μεσολόγγι (Θέμα: «Ο Σουλιώτης γράφει επιστολή στη μάνα του»)

1) ΣΤΕΛΛΑ ΣΥΛΛΑΙΟΥ

Μεσολόγγι, 3-4-1826

Σεβαστή μου μητέρα,

Σου στέλνω αυτό το γράμμα μέσα από το πολιορκημένο Μεσολόγγι. Μπορεί ο Τούρκος να παραμονεύει, αλλά οι σκέψεις μου είναι ελεύθερες να ταξιδέψουν. Περνούν το οχυρωμένο τείχος του Μεσολογγίου και φτάνουν στην Κεφαλονιά, όπου βρίσκεστε εσείς, οι γυναίκες και τα παιδιά, μακριά από τα νύχια των Οθωμανών.

Βρισκόμαστε στον τέταρτο μήνα της πολιορκίας. Τα βασικά αγαθά έχουν λιγοστέψει, σχεδόν χαθεί. Πλέον, είναι ανύπαρκτος και ο εφοδιασμός από τη θάλασσα, αφού φρόντισε και γι” αυτό ο Ιμπραήμ. Όπως καταλαβαίνεις,  λοιπόν, οι συνθήκες κάτω από τις οποίες ζούμε είναι άθλιες. Τα ποντίκια, οι σκύλοι, οι γάτες και κάτι ξερόχορτα είναι η μόνη μας τροφή.  Νιώθουμε σαν λύκοι πεινασμένοι, έτοιμοι να ορμήσουμε σε ό,τι τρώγεται. Είμαστε ανήμποροι να πολεμήσουμε. Τα πολεμοφόδια όλο και λιγοστεύουν και τα θύματα γίνονται όλο και περισσότερα. Χθες, μάνα, τραυματίστηκε βαριά ο φίλος μου ο Γιάννης. Δεν τα κατάφερε! Του κράταγα το χέρι μέχρι το τέλος. Οι τελευταίες του κουβέντες, πριν ξεψυχήσει, ήταν να δώσω τον σταυρό του στην αδελφή του τη Μαριγώ. Μακάρι να καταφέρω να εκπληρώσω την επιθυμία του!

Κάθε μέρα η πολιορκία γίνεται όλο και πιο στενή. Όμως εμείς δεν πτοούμαστε. Υπερασπιζόμαστε κάθε μέρα τα χώματά μας, παρόλο που οι δυνάμεις των εχθρών είναι πολύ περισσότερες. Είμαστε γενναίοι Έλληνες και προσπαθούμε μέρα με τη μέρα να σώσουμε την πατρίδα. Δεν θα σπιλώσουμε  τη μνήμη των προγόνων μας . Ούτε η ψυχή μας , ούτε το σώμα μας θα υποταχθούν σε αυτούς.  Αν χρειαστεί, θα θυσιαστούμε για το μέλλον της Ελλάδας. Για μένα μην ανησυχείς. Πες και στην Ελένη το ίδιο. Θα φτάσει η μέρα, μάνα, που θα ελευθερωθούμε και θα σας σφίξω και τις δύο στην αγκαλιά μου. Ο Θεός είναι μεγάλος! Έχε υπομονή και πίστη και σύντομα η άνοιξη θα έρθει για να ευφράνει τις καρδιές μας. Μόνο ένα πράγμα σου ζητώ. Να είσαι αισιόδοξη και να προσεύχεσαι για μένα. Μόνο αυτό. Τα υπόλοιπα θα έρθουν σύντομα.

Περήφανοι όλοι με γενναία καρδιά, πολεμάμε για τη λευτεριά!

                                                                                                                    Σε φιλώ,

                                                                                                                          ο γιος σου

2) ΒΑΓΙΑ ΓΟΥΛΑ

Μεσολόγγι, 8-4-1826

Αγαπημένη μου μητέρα,

Ο αγώνας για την ελευθερία μας συνεχίζεται. Παρ’ όλα αυτά οι δυσκολίες μας αυξάνονται. Ο εχθρός έχει κλείσει όλα τα περάσματα και, εκτός από πολεμοφόδια, δεν προμηθευόμαστε ούτε φαγητό. Μέχρι τώρα, όλο και κάτι βρίσκαμε να φάμε. Δυστυχώς, όμως, τα πράγματα έχουν χειροτερέψει. Είναι, νομίζω, η  πρώτη φορά που νιώθω αδύναμος να πολεμήσω τον εχθρό. Έχω πολεμήσει πολύ και έχω περάσει δυσκολίες, αλλά τώρα η κατάσταση είναι πολύ κρίσιμη. Το τουφέκι μου, πια, μου είναι άχρηστο. Τι να το κάνω, όταν το κρατώ, αλλά δεν μπορώ να το σηκώσω και να το χρησιμοποιήσω, όπως του αξίζει;  Εκτός αυτού, αυτό που με θυμώνει περισσότερο είναι ότι οι πολιορκητές γνωρίζουν πολύ καλά τις αδυναμίες μας και χαίρονται. Είναι σίγουροι, ότι σε λίγο καιρό θα παραδώσουμε τον τόπο μας σε αυτούς.

Σαν να μη μας έφταναν όλα αυτά, όλο και περισσότεροι άνθρωποι πεθαίνουν από την πείνα ή από αρρώστιες. Δε θέλω, όμως, να ανησυχείς! Καλύτερα να πεθάνουμε, ενώ αγωνιζόμαστε για την πολυαγαπημένη μας πατρίδα, παρά από γεράματα στο σπίτι μας που πια θα ανήκει σε έναν ξένο. Πρέπει να έχουμε ψηλά το κεφάλι και να μην υποκύπτουμε σε όποιον προσπαθεί να μας αλλάξει. Όπως είπα και πριν, ο εχθρός περιμένει να του δώσουμε απλόχερα τον τόπο μας. Αυτό όμως είναι κάτι που δεν πρέπει να συμβεί ΠΟΤΕ. Φοβάμαι, ότι αυτό είναι το τελευταίο μου γράμμα! Ο αγώνας ήταν, είναι και θα είναι δύσκολος. Θέλω όμως να γνωρίζεις κάτι: Ο γιός σου θα φύγει λεύτερος στην ψυχή και πιστός στα ιδανικά του!

   Σε φιλώ με αγάπη,

                                                                                                                                                                                                                                                           ο γιος σου

3) ΕΛΕΝΑ ΜΠΡΑΝΤΑΣΕΣΙ

Μεσολόγγι, 5-4-1826

Αγαπημένη μου μάνα ,

Σου γράφω αυτό το γράμμα για να σου εκφράσω πόσο δύσκολα περνάω. Έχω εξαντληθεί σωματικά και ψυχικά! Η κακουχία, η πείνα και ο φόβος με έχουν εξαντλήσει κι εμένα, αλλά και όλους τους συμπολεμιστές μου. Θυμάμαι που κάθε φορά μου έλεγες << Παιδί μου , θέλω πάντα να είσαι γενναίος και να πολεμάς μέχρι την τελευταία στιγμή με το κεφάλι ψηλά >>… Αυτό κάνω μάνα, αλλά οι αντοχές που μου απομένουν είναι ελάχιστες. Σε κάθε μάχη δίνουμε σώμα και ψυχή, πολεμάμε με νύχια και με δόντια μα … δε σου κρύβω ότι φοβάμαι…  Με λούζει κρύος ιδρώτας! Κάθε μέρα προσεύχομαι για μένα και τους συμπολεμιστές μου και, πράγματι, νιώθω την αγάπη, την προστασία και τη δύναμη του Θεού.

Αχ! Mε τρώει το παράπονο μάνα! Βλέπεις…  την εποχή του έρωτα, της χαράς, της αισιοδοξίας, των λουλουδιών, της ζωής γενικά, εγώ προσπαθώ να επιζήσω και να ελευθερώσω την πατρίδα μου. Να με σκέφτεστε και να προσεύχεστε για μένα. Εγώ θα σας νιώθω δίπλα μου. Ελπίζω, εσύ τουλάχιστον, να χαμογελάς και να περνάς όσο πιο όμορφα γίνεται με τον πατέρα και την αδερφούλα μου.

Θα πάρω σε λίγο τ ΄ άρματα και θα συνεχίσω τη μάχη. Εύχομαι από τα βάθη της καρδιάς μου να μην είναι η τελευταία φορά που σου γράφω. Θα μπω στη μάχη με όλη μου τη δύναμη, στο μυαλό μου, όμως, θα έχω μονάχα εσένα και την πατρίδα . Υπομονή! Ό,τι είναι να γίνει θα γίνει!

Σε φιλώ και μου λείπεις πολύ! Ελπίζω να ανταμώσουμε σύντομα! Να μου φιλήσεις και όλους τους υπόλοιπους.

                                                                                                                   Ο γιος σου,

Γιάννης

4) ΓΕΩΡΓΙΑ ΤΣΑΠΑΤΣΑΡΗ

Μεσολόγγι,8-4-1826

Αγαπημένη μου μητέρα,

Ίσως να είναι και η τελευταία φορά που σου γράφω! Είτε γιατί θα μπορέσουμε να ιδωθούμε από κοντά είτε γιατί ο Θεός θα με πάρει κοντά του. Από ό,τι κατάλαβες, σχεδιάζουμε την ηρωική μας έξοδο. Μπορεί να είναι και η τελευταία μας ευκαιρία. Τι μπορεί, δηλαδή,… σίγουρα! Βλέπεις, η πείνα μας έχει εξαντλήσει! Φρόντισαν γι’ αυτό οι Τούρκοι.

Πολλοί σύντροφοί μου πέθαναν. Δεν άντεξαν τις τόσες κακουχίες. Εγώ, ευτυχώς, αντέχω λίγο ακόμα. Σωματικά δεν είμαι και στην καλύτερη κατάσταση, αλλά ψυχικά έχω αρχίσει να έχω ελπίδες πως θα ελευθερωθούμε, και αυτό μου δίνει αρκετή δύναμη να ξεπεράσω το γεγονός ότι έχω να φάω τρεις μέρες. Αύριο θα συναντηθούμε να συζητήσουμε το σχέδιο προς την ελευθερία. Ελπίζω να πετύχει!

Α! Παραλίγο να το ξεχάσω. Λόγω έλλειψης στρατιωτών, με έβαλαν στην πρώτη γραμμή, μπροστά-μπροστά. Η καρδιά μου μόνο ξέρει πώς τρέμω μήπως πέσω από τους πρώτους και δε θα  καταφέρω να σε ξαναδώ. Είμαι σίγουρος πως, αν ήσουν εδώ, θα μου έλεγες πως για την πατρίδα δίνουμε τα πάντα, ακόμα και τη ζωή μας. Κι εγώ αυτό θα σου έλεγα λίγους μήνες πριν. Αλλά, βλέπεις μάνα, αλλιώς να το λες και αλλιώς να το ζεις. Και τι δε θα ΄δινα για να είμαι τώρα μαζί σου!

Ελπίζω να μη σε βάρυνα με αυτά που σου είπα! Μην ανησυχείς, δε θα τα παρατήσω. Αν και εξουθενωμένος, θα συνεχίσω να μάχομαι για τη ζωή, την πατρίδα και την ελευθερία και πάνω από όλα για να σε ξαναδώ. Φρόντισε τον εαυτό σου και, πού ξέρεις, ίσως ανταμώσουμε σε λίγο καιρό!

Ο γιός σου,

Αντώνης

5) ΜΑΡΙΑΛΕΝΗ ΚΑΤΣΑΦΑΔΟΥ

Μεσολόγγι, 8-4-1826

Αγαπημένη μου μητέρα,

Σου στέλνω αυτό το γράμμα, ενώ η πολιορκία συνεχίζεται… Τα πράγματα έχουν αρχίσει να γίνονται ολοένα χειρότερα. Ο εχθρός βρίσκεται στα νώτα μας και δε σταματά να μας πολιορκεί ολημερίς και ολονυχτίς. Αυτό που μας έχει γονατίσει είναι η πείνα. Η κατάσταση εδώ είναι πολύ δύσκολη, ενώ λόγω της έλλειψης τροφίμων  αισθανόμαστε μεγαλύτερη αδυναμία μέρα με τη μέρα. Για να επιβιώσουμε αναγκαζόμαστε να τρώμε ποντίκια και σκυλιά και πιστεύω ότι σε λίγο καιρό η απόγνωση θα μας οδηγήσει στην αναζήτηση ανθρώπινης σάρκας.

Παρ΄ όλα αυτά, η ψυχή του Έλληνα δεν πεθαίνει ποτέ! Έτσι και η δική μας παραμένει ελεύθερη και αντέχουμε, αφού καλούμαστε  να πολεμήσουμε για την πατρίδα. Εσείς, ελπίζω να είστε καλά και να προσεύχεστε για όλους εμάς. Ο θεός είναι μεγάλος και μας αγαπάει όλους! Θα μας βοηθήσει να βγούμε νικητές από εδώ.

Μαζί με την άνοιξη θα έρθουν καλύτερες μέρες για όλους μας και αν δεν έρθουν, μη στεναχωριέσαι μάνα. Ακόμα και αν με βρει ο θάνατος, μην κλάψεις για μένα. Να θυμάσαι ότι ο γιος σου πέθανε ελεύθερος. Το σώμα μου πολιορκείται, αλλά ίσως ο θάνατος φέρει λύτρωση στην ψυχή μου και οδηγήσει στη λευτεριά που τόσο ποθώ. Να είσαι περήφανη για μένα, μητέρα! Νιώθω πιο έτοιμος από ποτέ να δώσω τη ζωή μου για την πατρίδα. Θα έχω κερδίσει την υστεροφημία και θα είμαι αντάξιος των προγόνων μου που στα αρχαία χρόνια έδωσαν και αυτοί τη ζωή τους για την Ελλάδα!

                                                                             Με αγάπη,

 o γιος σου

6) ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΚΟΤΣΙΦΑΚΟΥ

Μεσολόγγι, 8-4-1821

Αγαπημένη μου μητέρα,

Ξέρω ότι έχει περάσει πολύς καιρός από την τελευταία φορά που επικοινωνήσαμε και ζητώ συγγνώμη γι’ αυτό. Αν και έχω να σε δω πολύ καιρό, προσπαθώ να μην ξεχάσω τον ήχο του γέλιου σου και των αδελφών μου ούτε τη μυρωδιά του σπιτιού μας. Μόνο οι αναμνήσεις μου απομένουν, αλλά, αν σταθούμε δυνατοί, ίσως μπορέσουμε να ξαναδούμε ο ένας τον άλλον κάποια μέρα.

Η κατάσταση εδώ δεν έχει αλλάξει πολύ. Ο καιρός μόνο βελτιώνεται! Όσο η θερμοκρασία ανεβαίνει τόσο πιο εύκολη είναι η μετακίνησή μας από μέρος σε μέρος και αυτό μας ευχαριστεί. Μπαίνει η άνοιξη! Ένα από τα λίγα πράγματα που με κρατάνε ζωντανό! Μέσα σε όλο αυτό το περιβάλλον της αγριότητας του πολέμου θα αρχίσουν να φυτρώνουν λουλούδια και θα ακούγεται το κελάηδημα των πουλιών δυνατότερα από τους θορύβους των όπλων. Αν και υπάρχει τόση ομορφιά γύρω μας, το χαμόγελό μας έχει ξεθωριάσει και τη θέση του έχει πάρει μια έκφραση χωρίς συναίσθημα. Η πείνα μας ταλαιπωρεί κι είμαστε τόσο εξαντλημένοι…

Παρ” όλες τις δυσκολίες και τις κακουχίες είμαι περήφανος που τα έχω καταφέρει ως εδώ και που υπηρετώ την πατρίδα σε μια τόσο δύσκολη κατάσταση. Ελπίζω ότι στο τέλος όλα θα πάνε καλά!

Θέλω να ξέρεις, ότι κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ για να παραμείνω δυνατός. Δε θέλω να σε κάνω να ανησυχείς περισσότερο.  Σου υπόσχομαι ότι από δω και πέρα θα σου γράφω όσο πιο συχνά μπορώ. Σε περίπτωση που μπορείς να μου απαντήσεις, γράψε μου, αν τα παιδιά είναι εντάξει και πώς τα βγάζεις πέρα μόνη σου.

Με αγάπη,

  ο γιος σου Θόδωρος

7) ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΒΑΡΛΑΣ

Μεσολόγγι 4-4-1821

Αγαπημένη μου μητέρα,

Τι κάνεις; Πώς είσαι; Πάει αρκετός καιρός που έχω να σε δω. Ο ήλιος λάμπει, οι βροχές σταμάτησαν και τα πουλιά κελαηδούν μέσα στα ανθισμένα λιβάδια. Ο καιρός που γίνεται όλο και καλύτερος σε συνδυασμό με τα καλά που μας φέρνει η άνοιξη, με κάνουν κάποιες φορές να ξεχνώ πού βρίσκομαι.

Η πείνα, όμως, με έχει καταβάλει, κάνοντάς με να μην μπορώ ούτε για λίγο να σκεφτώ θετικά ή να πάρω κουράγιο, για να μιλήσω μαζί σας, έστω μέσα από ένα γράμμα .Αρκετές μέρες τώρα τρέφομαι με ό, τι βρω.

Θέλω να ξέρεις, πως ακόμα και στη σκέψη ότι δε θα γυρίσω ζωντανός, για να σας ξαναδώ, είτε από την πείνα είτε από βόλι εχθρού, τρομάζω. Δεν με κάνει όμως αδύναμο αυτό, γιατί όπως γνωρίζεις, δε θα δειλιάσω και θα συνεχίσω να αγωνίζομαι, ακόμα και αν το αντάλλαγμα είναι η ζωή μου. Δε θα φοβηθώ τους Τούρκους! Έχω δίπλα μου τον Τάσο, τον γιο της κυρά  Λένας της γειτόνισσάς μας, με τον οποίο είμαστε φίλοι από παλιά,  που με στηρίζει και έχουμε το ίδιο όνειρο, να δούμε την πατρίδα μας ελεύθερη!

Ελπίζω να βγω ζωντανός από δω και να τα πούμε σύντομα… Θέλω να είστε περήφανοι για μένα.

                                                                                                  Σας αγαπώ πολύ!

Λεωνίδας

8) ΣΟΦΙΑ ΜΟΥΚΑ

Μεσολόγγι,5-4-1826

Αγαπημένη μου μητέρα,

Σου γράφω αυτό το γράμμα για να μάθεις πώς περνάμε εδώ στην πολιορκία. Τα πράγματα έχουν αρχίσει να χειροτερεύουν. Οι εχθροί δεν έπαψαν ποτέ να μας πολιορκούν, αλλά συνεχίζουν και θα συνεχίζουν να μας πολεμούν μέχρι το τέλος. Εμείς, όμως, δεν το βάζουμε κάτω…Συνεχίζουμε να τους πολεμάμε με όση δύναμη μας έχεις απομείνει, και το λέω αυτό, γιατί, δυστυχώς, οι συνθήκες εδώ ολοένα και χειροτερεύουν. Βρίσκομαι στη δύσκολη θέση να σου πω πως υποφέρουμε από πείνα. Δεν έχω άλλες δυνάμεις, μάνα! Ακόμα και το ντουφέκι βαρύ μου φαίνεται! Όσο περνάνε οι μέρες, τόσο πιο αδύναμοι γινόμαστε. Η απόγνωση πλέον είναι τεράστια! Ένα άλλο ζήτημα που μας απασχολεί είναι η έλλειψη πολεμοφοδίων. Δυστυχώς, δεν έχουμε αρκετά όπλα να πολεμήσουμε τον εχθρό, αλλά εμείς δεν πτοούμαστε.

Δεν πειράζει όμως! Παρ’ όλες τις κακουχίες που αντιμετωπίζουμε, εμείς δε θα τα παρατήσουμε ποτέ! Ακόμα κι αν το σώμα μας φαίνεται να μας εγκαταλείπει, η ψυχή των Ελλήνων θα είναι πάντοτε ελεύθερη. Πολεμάμε για την πατρίδα μας και αυτό μας κρατάει όρθιους!

Καθώς έχει μπει η Άνοιξη, θέλω να ελπίζω πως θα έρθουν καλύτερες μέρες για μας, πως κάποτε θα τελειώσουν τα βάσανά μας και πως θα βγούμε νικητές. Να προσεύχεστε για μας. Θα σας κάνουμε περήφανους όλους!

Με   αγάπη,

ο γιος σου!

9) ΒΙΒΗ ΜΠΙΡΜΠΑΚΟΥ

 Μεσολόγγι, 6-4-1826

Μάνα,

Εύχομαι την ώρα που θα διαβάζεις αυτό το γράμμα να είσαι καλά. Δε θέλω να στενοχωρηθείς με αυτά που σου γράφω, όμως η κατάσταση εδώ πέρα έχει καταντήσει αφόρητη, ειδικά εξαιτίας της πείνας.

Κάποιοι συμπολεμιστές μου, δεν άντεξαν τη σωματική και ψυχική ταλαιπωρία! Πέθαναν, μάνα, μπροστά μου! Ακόμα έχω τις εικόνες αυτές μπροστά στα μάτια μου! Πονάει η ψυχή μου και τα δάκρυα κυλούν ασταμάτητα. Αυτή τη στιγμή  κάθομαι στην καλύβα μου και σκέφτομαι ότι μπορεί να είναι και η τελευταία φορά που σου γράφω! Σε λίγες μέρες θα επιχειρήσουμε την Έξοδο! Ελπίζω να πάνε όλα καλά και να γυρίσουμε όλοι στις οικογένειές μας.

Έχω νοσταλγήσει τη φωνή και την γκρίνια του μικρού μου αδελφού. Μου λείπουν τα παιχνίδια μαζί του και οι φωνές μας που σε εκνεύριζαν συνέχεια, αλλά, κατά βάθος, σου άρεσαν. Γιατί πάντα έλεγες να χαμογελάμε και πως το γέλιο είναι ευτυχία. Θα βάλω κι εγώ τα δυνατά μου, να επαναφέρω τα χαμόγελα πίσω στα πρόσωπά σας.

Αν πάνε όλα καλά και επιστρέψω, θέλω να μου κάνεις μία χάρη μόνο! Να μη με ρωτήσεις ποτέ για τη μάχη και οτιδήποτε σχετικό με αυτήν. Θέλω να  ξεχάσω όλα αυτά που έζησα εδώ!

Καλή μας αντάμωση, μάνα!

Σε φιλώ,

ο γιος σου

10) ΙΩΑΝΝΑ ΚΟΥΚΙΑΛΙ

Μεσολόγγι, 30-12-1825

Αγαπημένη μου μητέρα,

Βρισκόμαστε στην έκτη μέρα της πολιορκίας! Ο κλοιός έχει στενέψει και η κατάσταση που ζούμε είναι τραγική! Έχουμε πολύ λίγες δυνάμεις και με αυτές πρέπει να τα βγάλουμε πέρα και να υπερασπιστούμε την πατρίδα μας. Συναντάμε, όμως, πολλά εμπόδια που μας δυσκολεύουν! Το πιο σημαντικό, μάνα, είναι η πείνα!

Έχω να φάω τρεις μέρες τώρα! Τρέφομαι με κρέας νεκρών ζώων ή χόρτα. Νερό δεν έχουμε πάρα ελάχιστο κι αυτό το δίνουμε στους τραυματισμένος για να αντέξουν. Παρ’ όλα αυτά συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε για την ελευθερία. Η ελευθερία και η αγάπη για την πατρίδα μας κρατάνε ζωντανούς και μας δίνουν ελπίδα και δύναμη. Για ένα καλύτερο μέλλον, για μία Ελλάδα απελευθερωμένη όπου όλοι θα ζουν ελεύθεροι και χωρίς φόβο!

Θέλω εσείς να είστε καλά! Η σκέψη σας θα μου δίνει δύναμη και θα με κρατάει ζωντανό, όσο δύσκολη και αν είναι η κατάσταση. Εμείς θα τα καταφέρουμε, γιατί η ψυχή μας είναι γεμάτη αγάπη, ελπίδα και υπερηφάνεια για την Ελλάδα!

Μη φοβάσαι για μένα, μάνα! Φρόντισε τον πατέρα και τα μικρά αδέρφια μου. Αυτά σε έχουν περισσότερη ανάγκη τώρα! Θα αλληλογραφήσουμε ξανά! Είμαι σίγουρος! Αλλά, ακόμα κι αν σκοτωθώ, μην κλάψεις, μάνα! Να νιώσεις περήφανη για μένα!

Είμαι πάντα κοντά σας με τη σκέψη μου!

Σε φιλώ,

ο γιος σου

11) ΝΤΑΝΙΕΛΑ ΜΠΑΪΑ

Μεσολόγγι, 5-4-1826

Αγαπημένη μου μητέρα,

Είναι το τρίτο γράμμα που σου γράφω. Δεν ξέρω αν τα υπόλοιπα έχουν φτάσει στα χέρια σου. Σου γράφω  για να σε ενημερώσω για την εξέλιξη της πολιορκίας. Οι συνθήκες στο Μεσολόγγι έχουν χειροτερέψει.  Δεν υπάρχει αρκετή τροφή για μας και έχουμε αρχίσει να τρώμε γάτες και σκύλους. Νιώθουμε ανήμποροι να πολεμήσουμε.  Δεν μπορώ να σηκώσω το ντουφέκι του πατέρα . Μέρα με τη μέρα απελπίζομαι όλο και πιο πολύ. Ο μόνιμος φόβος μου είναι μήπως δεν μπορέσω να σε ξαναδώ.  Είναι τιμή, όμως, που πολεμώ για την πατρίδα . Αυτή είναι η σκέψη που κρατάει όλους τους Έλληνες ζωντανούς και ετοιμοπόλεμους. Προσευχήσου για μένα, μητέρα μου, και θα ’ρθει η μέρα που θα μπορούμε να απολαύσουμε την Άνοιξη ελεύθεροι!

Με αγάπη,

 ο γιος σου