Από το 1971, η δεύτερη ημέρα του Φεβρουαρίου (2/2) έχει αφιερωθεί αποκλειστικά στους υγρότοπους, σηματοδοτώντας την υπογραφή της συνθήκης «Σύμβασης για τους Υγροτόπους», γνωστή και ως «Σύμβαση Ραμσάρ». Οι υγρότοποι αποτελούν φυσικούς θησαυρούς, προσφέροντας βιοποικιλότητα, συμβάλλοντας στην σταθεροποίηση του κλίματος και διατηρώντας τους φυσικούς πόρους, μετατρέποντάς τους σε έναν ζωτικής σημασίας παράγοντα για την ανθρώπινη επιβίωση. Όμως, η συνεχής ρύπανση και μόλυνση αυτών των οικοσυστημάτων οδηγεί στην παρακμή τους, απειλώντας την υδρόβια χλωρίδα και πανίδα της περιοχής.
Υγρότοποι ονομάζονται όλα αυτά τα οικοσυστήματα των οποίων τα εδάφη εμφανίζονται περιοδικά ή μερικά πλημμυρισμένα, τόσο σε περιβάλλοντα γλυκού νερού, αλλά και σε περιβάλλοντα όπου το νερό έχει ορισμένο βαθμό αλατότητας. Παραδείγματα υγροτόπων αποτελούν, τα δέλτα, τα έλη, οι λίμνες, οι λιμνοθάλασσες, οι πηγές, οι εκβολές, οι ποταμοί, ακόμα και οι τεχνητές λίμνες.
Ο ρόλος που κατέχουν οι υγρότοποι στην ζωή και επιβίωση την χλωρίδας και της πανίδας, αλλά και των ανθρώπων, είναι εξίσου σημαντικός. Αρχικά, φιλοξενούν απίστευτο αριθμό διαφορετικών ειδών ζωντανών οργανισμών, που ποικίλουν από είδη πτηνών και ψαριών ως και μια μεγάλη ποικιλία φυτικών ειδών που χαρακτηρίζονται από την υδρόφιλη, εξαρτώμενη από το νερό ανάπτυξή τους. 
Παράλληλα, οι υγρότοποι έχουν την ικανότητα να συγκρατούν τον άνθρακα, οργανικό ή ανόργανο, που δέχονται από τα υλικά των ποταμών και τις πλύσεις των λεκάνων απορροής τους, τον οποίο αποθηκεύουν στο νερό, στα ιζήματα, στη βλάστηση. Η υγροτοπική βλάστηση αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες συγκράτησης του άνθρακα. Αν οι υγρότοποι αποξηρανθούν, ο άνθρακας αυτός θα απελευθερωθεί στην ατμόσφαιρα.
Από την άλλη πλευρά, όσον αφορά την αξία τους στον ανθρώπινο κόσμο, οι υγρότοποι αποτελούν περιοχές παραγωγής τροφίμων που απαιτούν μεγάλες ποσότητες νερού για καλλιέργεια, όπως συμβαίνει με το ρύζι. Σε άλλες περιπτώσεις, οι υγρότοποι προσφέρουν πρώτες ύλες, όπως ξύλο ή καλάμια. Μάλιστα, στην σύγχρονη εποχή έχει αρχίσει να εμφανίζεται τουρισμός στα υγροτοπικά οικοσηστήματα, κυρίως βέβαια στα νησιωτικά, συμβάλλοντας στην ανθρώπινη οικονομία.
Σήμερα το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι ελληνικοί υγρότοποι είναι η υποβάθμιση, δηλαδή η διατάραξη της ισορροπίας του οικοσυστήματος ως αποτέλεσμα των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Πριν από δύο γενιές, η Ελλάδα είχε την τριπλάσια έκταση υγροτόπων. Το 62% των ελληνικών υγροτόπων έχει χαθεί μέσα στον τελευταίο αιώνα.
Ένα παράδειγμα φυσικού υγρότοπου αποτελεί το Δέλτα Αξιού, ένας θησαυρός της φύσης, ο οποίος βρίσκεται κοντά στην Θεσσαλονίκη. Η πανίδα του αποτελείται κυρίως από πτηνά, θηλαστικά, ψάρια, αμφίβια και ερπετά. Αρχικά, το Δέλτα είναι καταφύγιο για περισσότερα από 270 είδη πουλιών. Ορισμένα από τα πιο χαρακτηριστικά είναι ο αργυροπελεκάνος, ο ροδοπελεκάνος, ο μαυροκέφαλος γλάρος, και φλαμίνγκο.
Είναι ένας από τους σημαντικότερους σταθμούς για μεταναστευτικά πουλιά στα Βαλκάνια. Παράλληλα, στην περιοχή ζουν λύκοι, αλεπούδες, τσακάλια, και μικρά θηλαστικά, ενώ στις εκβολές βρίσκονται και είδη όπως βίδρες. Επίσης, τα υδάτινα συστήματα του Δέλτα φιλοξενούν περίπου 40 είδη ψαριών, συμπεριλαμβανομένων ειδών μεγάλης εμπορικής σημασίας. Τέλος, στο Δέλτα συναντώνται είδη όπως βάτραχοι, νερόφιδα και χελώνες.
Η χλωρίδα της περιοχής αποτελείται από καλαμιώνες, θαμνώδης βλάστηση, και είδη που αντέχουν στην αλμύρα, όπως το αρμυρίκι και η αλμυρήθρα. Επιπλέον, υπάρχουν γεωργικές εκτάσεις με έντονη παρουσία φυτεμένων καλλιεργειών, οι οποίες ενισχύουν τη διατροφική βάση για πολλά είδη.
Παρά τα oφέλη του όμως, το Δέλτα απειλείται από διάφορα οικολογικά προβλήματα όπως εξάλλου και πολλοί άλλοι υγρότοποι. Αρχικά, η αστική ανάπτυξη αποτελεί μια από τις κυριώτερες πιέσεις του Αξιού. Η εγγύτητα στη Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις δημιουργεί πιέσεις από την επέκταση οικισμών και βιομηχανικών δραστηριοτήτων. Παράλληλα, τα εργοστασιακά απόβλητα και οι μονάδες επεξεργασίας επηρεάζουν τη χημική σύσταση των υδάτων. Έτσι, τo υδάτινo οικοσύστημα δέχεται ρύπανση από λύματα, βιομηχανικά απόβλητα και αγροχημικά που καταλήγουν στον Αξιό ποταμό. Ταυτόχρονα, η χρήση των υδάτων του ποταμού για άρδευση μειώνει την ποσότητα και την ποιότητα του νερού που φτάνει στις εκβολές. Επιπλέον, η παράνομη αλιεία και οι κυνηγοί απειλούν πολλά είδη χλωρίδας και πανίδας, το οποία ήδη βρίσκονται υπό εξαφάνιση. Τέλος, η εισβολή ξενικών ειδών οδηγεί στον ανταγωνισμό μεταξύ ορισμένων ειδών, ωθώντας τα προς την εξαφάνιση.
Προσπάθειες για την προστασία του υγρότοπου έχουν ήδη αρχίσει να πραγματοποιούνται και να οργανώνονται, από κρατικούς συλλόγους και οργανώσεις όπως, το δίκτυο ΝATURA 2000, τη Σύμβαση Ραμσάρ (συνθήκη) αλλά και από τον Φορέα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Θερμαϊκού Κόλπου, 
ο οποίος υλοποιεί δράσεις παρακολούθησης, αποκατάστασης οικοσυστημάτων και ενημέρωσης του κοινού.
Τι μπορούμε να κάνουμε όμως για να «σώσουμε» τους υγρότοπους; Σε ατομικό επίπεδο, μπορούμε να ενημερωθούμε για τα οφέλη των υγρότοπων και να συμμετέχουμε σε εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις ευαισθητοποίησης που υλοποιούνται από περιβαλλοντικές οργανώσεις, φορείς διαχείρισης και σχολεία.
Σε κρατικό επίπεδο, πρέπει να επιβληθούν περιορισμοί στις ανθρωπογενείς δραστηριότητες, όπως η οικοδόμηση, η υλοτομία, η γεωργία και η αλιεία, σε υγροτοπικά οικοσυστήματα. Παράλληλα, μπορούν να υλοποιηθούν προγράμματα παρακολούθησης της κατάστασης των υγροτόπων από ερευνητικά ινστιτούτα και πανεπιστήμια, τα οποία προγράμματα υλοποιούνται με την βοήθεια αναπτυγμένων τεχνολογιών όπως δορυφορικές εικόνες και GIS, για την παρακολούθηση της κατάστασης των περιοχών. Τέλος, η εξασφάλιση χρηματοδότησης από ευρωπαϊκά προγράμματα όπως τα ΕΣΠΑ ή ακόμα και από κρατικά όπως το LIFE, μπορεί να βοηθήσει στην υλοποίηση νέων προγραμμάτων, και στην πραγματοποίηση μεγαλύτερου αριθμού δράσεων, αλλά και στην ευαισθητοποίηση της κοινωνίας περί του θέματος ρύπανσης και αποξήρανσης των υγρότοπων.
Νικολαΐδου Δέσποινα Β4
