Παιδεία, άρα;
Όπως πολλοί ακόμη συνομήλικοί μου, σε μερικούς μήνες από τώρα ολοκληρώνω τη «θητεία» μου ως μαθητής, γεγονός που μου προκαλεί σκέψεις και προβληματισμούς για την εκπαιδευτική μου πορεία, όσο τουλάχιστον το επιτρέπει το άγχος και η προετοιμασία των εξετάσεων. Αν κάτι κυριεύει το μυαλό μου σε αυτές τις σκέψεις δεν είναι οι «καλοί» βαθμοί ή οι εμπειρίες που μου προσέφεραν απλόχερα τα -σχεδόν εξολοκλήρου- ανέμελα χρόνια του σχολείου, αλλά ένα παράπονο.
Ένα παράπονο προς την παιδεία.
Γνωρίζω πως δεν μπορώ να έχω παράπονο από μία αφηρημένη έννοια, αλλά το απευθύνω στην ίδια καθώς θεωρώ πιο πιθανό εκείνη να με ακούσει και μπορείτε να κρίνετε εσείς αν κάνω λάθος. Μιλώντας για το σύστημα παιδείας στη χώρα μας προφανώς δεν ξεφεύγω από τα τετριμμένα, όμως νιώθω την ανάγκη να απευθυνθώ σε αυτό, ολοκληρώνοντας έναν σημαντικό κύκλο της ζωής μου.
Αυτό που πυροδότησε τον αναλογισμό μου ήταν η αναφορά στο μάθημα της έκθεσης στο κείμενο του Οδυσσέα Ελύτη, Η ΜΕΘΟΔΟΣ ΤΟΥ «ΑΡΑ». Η ανεπάρκεια των ανθρώπων και ειδικότερα των νέων να ανταποκριθούν σε οποιουδήποτε είδους θεωρητική ενασχόληση καθώς και ο εκμηδενισμός οποιασδήποτε γνώσης στερείται άμεσης σκοπιμότητας θίγονται εμφανώς μέσα στο απόσπασμα του κειμένου, το οποίο δημοσιεύτηκε πριν από 44 χρόνια. Η ομοιότητα που εμφανίζει το κείμενο με την σημερινή κατάσταση της παιδείας είναι τρομαχτική και θεωρώ ότι φανερώνει λιγότερα για τον συγγραφέα του και περισσότερα για την κοινωνία στην οποία ζούμε.
Η πλήρης υποβάθμιση του προσωπικού στοιχείου στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και η μηδενική ανάπτυξη της δημιουργικής λογικής του μαθητή αποτελούν την μαθησιακή πραγματικότητα των νέων στη χώρα μας. Αυτό επαληθεύει η διδασκαλία του ίδιου του κειμένου καθώς μετά την ανάγνωση του, ζητείται από τον μαθητή να καταγράψει τρία εκφραστικά μέσα με τα οποία να αιτιολογεί την στάση του ποιητή ως προς την μονομερή ανάπτυξη των νέων της εποχής του! Το κείμενο που καταδεικνύει την αλόγιστη μανία των ανθρώπων να καταλήγουν συνεχώς σε απτά συμπεράσματα, αγνοώντας τα σημαντικά, έρχεται να πέσει θύμα της ίδιας αυτής μανίας καθώς απαιτείται να εξαχθεί ένα συμπέρασμα από το ίδιο.
Το εκπαιδευτικό σύστημα, θεοποιώντας την χρησιμοθηρική γνώση, χάνει την ευκαιρία που έχει να προσφέρει και κάτι άλλο, εξολοκλήρου πιο σημαντικό στους νέους, την καλλιέργεια. Αναγνωρίζω φυσικά την σημασία των βασικών γνώσεων και τον θεσμό των εξετάσεων ως κεντρικούς πυλώνες της εκπαιδευτικής διαδικασίας αλλά είναι αυτό το μόνο που έχουμε να προσφέρουμε στους νέους ως κοινωνία; Πώς σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που η ουσιαστική απουσία της τέχνης και της ποίησης, της λογοτεχνίας και της μουσικής είναι πλήρης, θα ευδοκιμήσει οποιουδήποτε είδους πνευματική ανάπτυξη;
Έμαθα πολλά και σημαντικά πράγματα στο σχολείο, για το οποίο νιώθω μόνο ευγνωμοσύνη. Όμως η τόσο μεγάλη προοπτική του, που πάει χαμένη με βασανίζει.
Αν κάτι έχω να εξαγάγω εγώ ως συμπέρασμα, από την ασήμαντη πορεία μου στην ελληνική παιδεία, συγκριτικά με το συνολικό διάστημα που αυτή υφίσταται είναι η αδυναμία των ανθρώπων που την καθορίζουν να δουν έξω από τα πλαίσια και να αφουγκραστούν τις πραγματικές ανάγκες που τόσο αυτή όσο και οι αποδέκτες της έχουν. Για να γίνει το «άρα» του Ελύτη, «είναι».
Δημήτρης Λάμπρου
Μαθητής Γ` τάξης
Πρόεδρος 15μελούς
