ΚΕΡΚΥΡΑ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗ Σταματίνα Αθηναίου, Φερούση Ευδοκία – Ηλιάνα.
Η Κέρκυρα είναι ένα νησί των Επτανήσων το οποίο συνδέεται άμεσα με την μουσική. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας το νησί δεν ήταν κάτω από το καθεστώς της αλλά δέχτηκε επιρροές από την Ιταλία, την Αγγλία και την Γαλλία. Επομένως είναι φυσιολογικό να υπάρχει ανάπτυξη σε ορισμένους τομείς. Η αγάπη του κόσμου για μουσική δημιούργησε διάφορα μουσικά σωματεία και η «Φιλαρμονική Εταιρία Κέρκυρας» αποτελεί μια από τις πιο παλιές της χώρας.
Η Φιλαρμονική Εταιρεία Κέρκυρας
Η Φιλαρμονική Εταιρία Κέρκυρας, για τους Κερκυραίους η «Παλαιά Φιλαρμονική», ιδρύθηκε το 1840 και πλέον λειτουργεί 183 χρόνια. Είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός ο οποίος συντηρείται από διάφορες δωρεές από άτομα τα οποία αγαπούσαν την μουσική και μέσω των ενοικίων που εισπράττει από τα κτήρια που έχει στη κατοχή της, συντηρεί το κτήριο, τα μουσικά όργανα και τους καθηγητές που διδάσκουν εκεί. Ο πρώτος αρχιμουσικός της ήταν ο Αντώνιος Λιμπεράλης, ο οποίος μόνο για έναν χρόνο διετέλεσε σε αυτή τη θέση αφού απεβίωσε από σοβαρή ασθένεια, τα ηνία της μουσικής ανέλαβε ο αδελφός του, Ιωσήφ Λιμπεράλης, όπου παρέμεινε στη θέση αυτή για δέκα χρόνια. Σε εκείνον οφείλεται το ξεκίνημα της μπάντας και τα σύνολά της, που σήμερα επανδρώνονται από 300 μαθητές οι οποίοι ειδικεύονται στα πνευστά και κρουστά όργανα, ενώ οι υπόλοιποι είναι μαθητές του πιάνου και των έγχορδων. Βέβαια, αξίζει να προσθέσουμε ότι εμψυχωτής και δημιουργός της φιλαρμονικής αποτέλεσε ο Νικόλαος Χαλικιόπουλος -Μάντζαρος, ο οποίος μέχρι και τον θάνατό του πρόσφερε δωρεάν μαθήματα στον χώρο του ιδρύματος και αποτελούσε γενάρχης πολλών άλλων συνθετών. Ο σημερινός αρχιμουσικός της εταιρίας από το 2010 είναι ο Σπυρίδων Προσωπάρης που ηγείται στα πλαίσια της μπάντας, μαζί του στον τομέα της ορχήστρας ο Άλκης Μπαλτάς. Η φιλαρμονική έχει τέσσερα τμήματα θεωρίας και μετά από αυτά ακολουθούν οι τάξεις της αρμονίας οι οποίες είναι προαιρετικές. Παρ’ όλα αυτά, η Εταιρία δε δίνει κάποιο πτυχίο εξειδίκευσης του ατόμου σε κάποιο όργανο. Όμως, το άτομο αυτό παραμένει μέλος της επ’ αόριστον. Αν ο ενδιαφερόμενος θελήσει κάποιο πτυχίο αναγνώρισης θα πρέπει για ένα χρονικό διάστημα να παρακολουθήσει μαθήματα στο ωδείο.
Το Ιόνιο Ωδείο
Το 1987 ιδρύθηκε ο σύλλογος ‘’παιδιά και μουσική’’ που αργότερα το 1996 μετονομάστηκε ‘’Οι φίλοι της μουσικής – Κέρκυρας’’. Είναι επίσης ένα μη κερδοσκοπικό σωματείο νόμιμα καταχωρημένο στο πρωτοδικείο με επίσημο καταστατικό και διοικείται από ένα πενταμελές συμβούλιο που εκλέγεται κάθε δύο χρόνια από τα μέλη του συλλόγου. Ο παραπάνω σύλλογος, το 1996 ίδρυσε το Ιόνιο ωδείο το οποίο είναι αναγνωρισμένο από το κράτος. Το Ιόνιο ωδείο χορηγεί όλους τους τίτλους σπουδών που έχουν σχέση με την μουσική εκπαίδευση, πτυχία και διπλώματα, τα οποία είναι ισότιμα με όλα τα πτυχία των ωδείων της Ελλάδας. Στο Ωδείο λειτουργούν όλες οι σχολές εγχόρδων, πνευστών, θεωρητικών, φωνητικής, σύγχρονης μουσικής, μοντέρνο τμήμα κτλ. Το διδακτικό προσωπικό αποτελείται από πτυχιούχους επιμελητές, δασκάλους και καθηγητές που επιλέγονται με αυστηρά κριτήρια και εγκρίνονται για την πρόσληψη τους από το υπουργείο πολιτισμού που εποπτεύει το ωδείο. Τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται είναι συνδρομές προς τον σύλλογο ‘’Οι φίλοι της μουσικής’’ και είναι το μόνο του έσοδο δεδομένου ότι μέχρι στιγμής δεν ενισχύθηκε οικονομικά από κανέναν κρατικό φορέα. Όλα τα έσοδα του συλλόγου διατίθενται για την μουσική εκπαίδευση των σπουδαστών του ωδείου για να καλυφθούν ορισμένες περιπτώσεις ασθενέστερων οικονομικά σπουδαστών και για τις λειτουργικές ανάγκες. Όλα τα πρόσωπα που στελεχώνουν αιρετές διοικητικές θέσεις είναι άμισθα και προσφέρουν τις υπηρεσίες τους εθελοντικά ως μέλη του συλλόγου. Η διαφορά του ωδείου με τα μουσικά σωματεία είναι ότι μόλις ένα άτομο γραφτεί, γίνεται αυτομάτως ‘’φοιτητής’’. Στο τέλος, οι σπουδές αναγνωρίζονται με ένα πτυχίο. Στο ωδείο, όπως και κάθε άλλο μουσικό σωματείο, είναι υποχρεωτικές οι εξετάσεις θεωρίας και οργάνου ώστε οι εκάστοτε καθηγητές ή εξεταστές να καταλάβουν το επίπεδο του εξεταζόμενου και αν χρειαστεί να επαναλάβει την τάξη.
Το Ιόνιο Πανεπιστήμιο
Το Ιόνιο Πανεπιστήμιο ιδρύθηκε το 1984 μαζί με τα Πανεπιστήμια της Θεσσαλίας και του Αιγαίου. Αποτελείται από πέντε σχολές και δώδεκα τμήματα. Η έδρα του βρίσκεται στην Κέρκυρα, με πανεπιστημιακές μονάδες στην Λευκάδα, την Κεφαλονιά και την Ζάκυνθο. Το τμήμα μουσικών σπουδών ενεργοποιήθηκε το 1992 και δέχτηκε τους πρώτους της φοιτητές. Πρώτος πρόεδρος του τμήματος ήταν ένας σημαντικός συνθέτης της πρωτοποριακής μουσικής της Ελλάδας την εποχή εκείνη , ο Μιχάλης Αδάμης. Ο επόμενος μετά από αυτόν ήταν ο Χάρης Ξανθουδάκης. Η αρχική ιδέα του τμήματος ήταν να συνδυάσει τις πρακτικές σπουδές με τις θεωρητικές. Η λογική του Πανεπιστημίου είναι ότι για έναν μουσικό δεν αρκεί να παίζει τις νότες, επειδή τότε θεωρείται ερασιτέχνης. Δηλαδή, μπορεί ο άνθρωπος να αποκαλείται μουσικός όταν έχει μία πραγματική επίβλεψη όλων των πραγμάτων. Το πανεπιστήμιο προσφέρει σπουδές σε τρεις θεσμοθετημένες κατευθύνσεις, την μουσική σύνθεση, μουσική εκτέλεση και μουσικές επιστήμες. Συνήθως αποτελεί τον ιδεώδη συνδυασμό ανάμεσα σε ένα πανεπιστήμιο και μία μουσική ακαδημία. Στις τρεις κατευθύνσεις του τμήματος περιλαμβάνονται σπάνια διδακτικά αντικείμενα, όπως τζαζ, παλαιά μουσική, εκκλησιαστικό όργανο, τηλεόραση, χορός, ηλεκτρονική μουσική, μουσικοθεραπεία και άλλα. Επιπρόσθετα, είναι το μόνο από τα τέσσερα μουσικά τμήματα Ελληνικών Πανεπιστημίων που έχει αξιολογηθεί με εξαιρετικά επαινετικές κρίσεις. Σημειωτέον ότι οι Αμερικανοί αξιολογητές το έχουν συγκρίνει με τα μουσικά τμήματα του Harvardκαι του Υale. Είναι ένα τμήμα που στεγάζεται στο παλαιό φρούριο της Κέρκυρας η οποία είναι ένα νησί γεμάτο ζωντάνια και εκδηλώσεις, που συνδυάζει το φυσικό περιβάλλον με την ιστορία και την υψηλής αισθητικής πόλη του λίκνου της νεοελληνικής μουσικής. Πολλοί απόφοιτοι του τμήματος διδάσκουν ήδη σε Α.Ε.Ι της Ελλάδας, της υπόλοιπης Ευρώπης και των ΗΠΑ. Επίσης το τμήμα έχει την μεγαλύτερη δυναμική και καλλιτεχνική παρουσία στην Ελλάδα αλλά και στα πλαίσια του εξωτερικού. Αποτελεί το μόνο ελληνικό πανεπιστημιακό τμήμα που διαθέτει μόνιμη συμφωνική ορχήστρα, χορωδία, σύνολο τζαζ και σύνολο μουσικής δωματίου μέσω των οποίων οι φοιτητές συμμετέχουν επανειλημμένα σε κορυφαίες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Πλέον, πρόεδρος του τμήματος μουσικών σπουδών είναι η καθηγήτρια Αναστασία Σιώψη , η οποία ασχολείται με τα ανώτερα θεωρητικά μαθήματα και πήρε υποτροφία για μεταπτυχιακές σπουδές σε πανεπιστήμιο της Αγγλίας.
Ευχαριστούμε πολύ τον κ. Καρδάμη Κων/νο, αναπληρωτή καθηγητή του τμήματος Μουσικών Σπουδών Ιονίου Πανεπιστημίου από τον οποίο πήραμε τις παραπάνω πολύτιμες πληροφορίες.
