Όταν οι Πόντιοι έφτασαν στην Ελλάδα έφεραν μαζί τους τα ήθη, τα έθιμα και τις παραδόσεις τους που από πολύ παλιά είναι μεγάλο κομμάτι στις ζωές τους.
Μεγάλο κομμάτι των παραδόσεων είναι οι γνωστοί σε όλους μας ποντιακοί χοροί και η μουσική. Χοροί όπως το τικ μονό και το κότσαρι χορεύονται από γυναίκες και άνδρες που σχηματίζουν έναν κύκλο. Οι χοροί αυτοί συνοδεύονται από όργανα όπως η ποντιακή λύρα, ο ζουρνάς και το νταούλι.
Ένα έθιμο είναι το καλαντόνερο, που γίνεται την νύχτα της πρωτοχρονιάς. Τότε, οι κοπέλες του χωριού πάνε σε μία βρυσούλα και παίρνουν νερό, το οποίο θεωρούν πως έχει ορισμένες ιδιότητες, όπως το να φέρνει καλοτυχία και υγεία στις κοπέλες για όλο τον χρόνο αν πλυθούν με αυτό. Στην βρυσούλα πήγαιναν και επέστρεφαν αμίλητες και για αυτό το νερό ονομαζόταν το αμίλητο νερό. Εκεί οι κοπέλες άφηναν ένα προσωπικό τους αντικείμενο για όλη τη νύχτα, και αν κάποιος νέος έπαιρνε ένα από αυτά, σήμαινε πως αυτός και το κορίτσι στο οποίο ανήκε το αντικείμενο θα παντρευόντουσαν.
Ένα παρόμοιο έθιμο με το καλαντόνερο, είναι ο κλήδονας. Σε αυτό το έθιμο, την ημέρα του Άι Γιάννη, όλοι οι νέοι μαζευόταν στην πλατεία του χωριού και άναβαν μία φωτιά, την οποία πηδούσαν σαν ζευγάρια ένα αγόρι και ένα κορίτσι. Πίστευαν ότι η φωτιά τους ένωνε, και ότι με το να την περάσουν, θα εξασφάλιζαν μέλλον μαζί και θα παντρευόντουσαν.
Σχετικά με τους γάμους, υπήρχε το νυφόπαρμαν, που πριν την τελετή, πρέπων ήταν ότι ο γαμπρός θα πήγαινε από το σπίτι της νύφης, το οποίο είχε στην εξώπορτα ένα σκοινί (που λειτουργούσε σαν εμπόδιο) που για να κοπεί και να καταφέρει να μπει στο σπίτι να πάρει την νύφη, έπρεπε να πληρώσει το ποσό που ζητούσαν οι συγγενείς της. Μετά από πολλά παζάρια, ο γαμπρός ή ο κουμπάρος, πλήρωνε το ποσό και έφευγε με την νύφη και τα μέλη της οικογένειας της. Όταν έφταναν στην εκκλησία, γινόταν το έθιμο της κοσσάρας, δηλαδή της κότας, που κάποιος από το σόι του γαμπρού έκλεβε μία κότα και την παρουσίαζε στολισμένη στο ζευγάρι. Την κότα έπειτα την μαγείρευαν και την έτρωγαν στο γλέντι στο σπίτι του γαμπρού.
Την Κυριακή του Θωμά, οι Πόντιοι γιορτάζουν ένα δεύτερο Πάσχα, που το περνούν με τα άτομα της οικογένειας τους που έχουν πεθάνει. Σύμφωνα με την παράδοση όλη η οικογένεια πηγαίνει φαγητά και γλυκά στον τάφο ενός αγαπημένου τους ανθρώπου, και τρώνε όλοι μαζί. Έτσι νιώθουν πως γευματίζουν με τους νεκρούς.
Ακόμα, το ψυχοσάββατο, οι οικογένειες γέμιζαν έναν δίσκο με σιτάρι, και μέσα τοποθετούσαν κεράκια, το κάθε ένα για κάθε μέλος την οικογένειας που είχε πεθάνει. Έπειτα το σιτάρι μαγειρευόταν και η οικογένεια το έτρωγε. Αυτό λειτουργούσε σαν κάποια θυσία αλλά και σαν τρόπο να ενωθούν με τους συγγενείς τους.
Κωνσταντίνα Κ. και Νίνα Κ.
