Μετά την πτώση της Ακρόπολης, στις 24 Μαΐου 1827, η Επανάσταση του 1821 «ψυχορραγούσε». Στην Ηπειρωτική Ελλάδα είχε κατασταλεί και μόνο στο ανατολικό τμήμα της Πελοποννήσου παρέμενε ζωντανή. Κι εκεί, όμως, την απειλούσε ο Ιμπραήμ, που σκόπευε να εκστρατεύσει κατά του Ναυπλίου και της Ύδρας. Σ΄ αυτή τη δύσκολη στιγμή για την Ελλάδα, η ευρωπαϊκή διπλωματία άλλαξε στάση και άρχισε να διάκειται ευνοϊκά προς την Ελληνική Επανάσταση.
Σ΄ αυτό συνέβαλε και ο νέος Υπουργός Εξωτερικών της Αγγλίας, Γεώργιος Κάνινγκ, που έδωσε μια πιο φιλελεύθερη τροπή στην εξωτερική πολιτική της Αγγλίας. Έτσι, στις 24 Ιουνίου 1827, υπογράφτηκε στο Λονδίνο μια συνθήκη μεταξύ Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας, που καθόριζε τα σχετικά με την ανεξαρτησία της Ελλάδας. Σύμφωνα με αυτή τη συνθήκη, ιδρυόταν ελληνικό κράτος υπό την επικυριαρχία του Σουλτάνου, με σύνορα τον Αμβρακικό και τον Παγασητικό Κόλπο. Στη «Συνθήκη Ειρηνεύσεως της Ελλάδος» υπήρχε κι ένα μυστικό άρθρο, που προέβλεπε την επέμβαση των τριών δυνάμεων, εάν οι δύο εμπόλεμοι δε δέχονταν τους όρους της.
Ο αγγλικός στόλος υπό τον αντιναύαρχο Κόδριγκτον, ο γαλλικός υπό τον υποναύαρχο Δεριγνύ και ο ρωσικός υπό τον υποναύαρχο Χέυδεν κατέπλευσαν στην Πελοπόννησο, για να επιβάλουν την κατάπαυση των εχθροπραξιών. Η ελληνική πλευρά δέχτηκε με προθυμία την πρόταση των τριών Συμμάχων, ενώ ο Σουλτάνος δυσανασχέτησε και ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος πρόλαβε να προσορμισθεί στη λιμνοθάλασσα του Ναβαρίνου (στη σημερινή Πύλο), προτού προλάβει ο Δεριγνύ να τον εμποδίσει. Στόχος, πλέον, των τριών ναυάρχων ήταν να παρεμποδίσουν τη μεταφορά αιγυπτιακών στρατευμάτων σε άλλες περιοχές της Πελοποννήσου.
Στις 7 Σεπτεμβρίου 1827, ο Κόδριγκτον, που είχε το γενικό πρόσταγμα, διεμήνυσε στον Ιμπραήμ ότι ο στόλος του βρισκόταν εκεί, για να επιβάλει ανακωχή, ακόμα και με τη βία. Ο Ιμπραήμ, όμως, δεν έλαβε υπόψη του την απειλή. Έτσι, από τη μια συνέχιζε με αμείωτη ένταση τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του στην Πελοπόννησο και, από την άλλη, τις επόμενες μέρες, δύο μοίρες του τουρκοαιγυπτιακού στόλου εξήλθαν από το Ναβαρίνο με κατεύθυνση την Ύδρα και την Πάτρα. Εμποδίστηκαν, όμως, από τον συμμαχικό στόλο και αναγκάσθηκαν να προσορμιστούν και πάλι στο Ναβαρίνο.
Η συμπεριφορά και η στάση του Ιμπραήμ ανάγκασαν τους τρεις ναυάρχους να αλλάξουν σχέδια. Αποφάσισαν, λοιπόν, τα πλοία τους να εισπλεύσουν στον κόλπο του Ναβαρίνου για να επιτηρούν αποτελεσματικότερα τις κινήσεις του τουρκοαιγυπτιακού στόλου, που τον αποτελούσαν συνολικά 89 σκάφη και 41 μεταγωγικά, από τα οποία τα 8 αυστριακά. Η συμμαχική δύναμη ήταν αριθμητικά πολύ μικρότερη, καθώς αποτελούνταν από 12 βρετανικά πλοία, με επικεφαλής τη ναυαρχίδα Ασία, 7 γαλλικά, με ναυαρχίδα τη φρεγάτα Σειρήνα και 8 ρωσικά, με ναυαρχίδα το πλοίο Αζόφ.
Το μεσημέρι της 20ής Οκτωβρίου, τα πλοία του συμμαχικού στόλου άρχισαν να εισπλέουν στον κόλπο του Ναβαρίνου, με επικεφαλής την αγγλική ναυαρχίδα Ασία. Οι Τουρκοαιγύπτιοι άρχισαν τους πυροβολισμούς κατά της αγγλικής λέμβου, που είχε στείλει με λευκή σημαία ο Κόδριγκτον για συνεννόηση, με αποτέλεσμα να φονευθεί ο Έλληνας πηδαλιούχος της, Πέτρος Μικέλης, ενώ ταυτόχρονα χτυπούσαν με βλήματα την αγγλική και τη γαλλική ναυαρχίδα. Ο Κόδριγκτον τότε έδωσε το παράγγελμα της επίθεσης. Παρά την αριθμητική υπεροχή του τουρκοαιγυπτιακού στόλου, νίκησε ο συμμαχικός στόλος. Γύρω στις 6 το απόγευμα, η λιμνοθάλασσα είχε γεμίσει από τα κατεστραμμένα πλοία του τουρκοαιγυπτιακού στόλου, του οποίου 6.000 άνδρες σκοτώθηκαν ή πνίγηκαν. Οι Σύμμαχοι έχασαν 172 άνδρες, ενώ οι τραυματίες ανήλθαν σε περίπου 500. Δύο πλοία καταστράφηκαν ολοσχερώς και αρκετά υπέστησαν εκτεταμένες ζημίες.
Στην Ευρώπη, την είδηση για τη ναυμαχία την αντιμετώπισαν ποικιλοτρόπως. Στο Λονδίνο, ο πρωθυπουργός, δούκας του Ουέλινγκτον, χαρακτήρισε τη ναυμαχία «ατυχές και απαίσιο γεγονός», ενώ μία μερίδα πολιτικών υποστήριξε ότι ο Κόδριγκτον έπρεπε να παραπεμφθεί στο ναυτοδικείο για ανυπακοή, επειδή δεν είχε εντολή να δράσει. Αντίθετα, στο Παρίσι και τη Μόσχα η είδηση προκάλεσε μεγάλο ενθουσιασμό. Τέλος, ο εμπνευστής της Ιεράς Συμμαχίας και ορκισμένος εχθρός της Ελληνικής Επανάστασης, πρίγκιπας Μέτερνιχ, χαρακτήρισε την καταστροφή του τουρκοαιγυπτιακού στόλου ως «αρχή της βασιλείας του χάους».
Για τους Έλληνες, η Ναυμαχία του Ναβαρίνου σήμανε την ελευθερία της Ελλάδας, παρά τη συνεχιζόμενη και σφοδρή άρνηση του Σουλτάνου. Οι τρεις δυνάμεις επέβαλαν τελικά τη θέλησή τους και, μέχρι τις 12 Σεπτεμβρίου 1829, που δόθηκε η τελευταία μάχη του Αγώνα στην Πέτρα της Βοιωτίας, το ελληνικό κράτος είχε σχηματισθεί με βόρεια σύνορα τη γραμμή Αμβρακικού – Παγασητικού.
Πηγές
https://www.sansimera.gr
https://el.wikipedia.org
Α. Κιντής
