Η Μονή Αρκαδίου βρίσκεται κοντά στο χωριό Αμνάτος, 23χλμ ανατολικά του Ρεθύμνου, στα σύνορα των επαρχιών Μυλοποτάμου, Ρεθύμνου και Αμαρίου. Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 500μ, πάνω σε ένα εύφορο υψίπεδο με ελαιώνες, αμπελώνες, πεύκα, κυπαρίσσια και πρίνους. Γύρω από το μοναστήρι υπάρχουν πολλά γραφικά εξωκλήσια, ενώ δίπλα από τη Μονή ξεκινάει το όμορφο Αρκαδιωτικό φαράγγι.
Η ακριβής ημερομηνία ιδρύσεως του μοναστηριού δεν είναι γνωστή, αλλά πιθανολογείται ότι ιδρύθηκε από τον αυτοκράτορα Αρκάδιο τον 12ο αιώνα σε φέουδο της οικογένειας Καλλέργη. Κατά μια άλλη εκδοχή το όνομά της οφείλεται σε κάποιον μοναχό Αρκάδιο που ίδρυσε τη Μονή κατά τον 16ο αιώνα. Την περίοδο της Τουρκοκρατίας η Μονή ονομαζόταν και Τσανλί Μαναστίρ (δικαιούχος κώδωνας), καθώς οι μοναχοί της Μονής είχαν αποσπάσει το δικαίωμα από τους Τούρκους να χτυπούν την καμπάνα αντί του σήμαντρου.
Η ισχυρή οχύρωση του Αρκαδίου προσέλκυε τους επαναστατημένους Κρητικούς με αποτέλεσμα να πυρποποληθεί από τους Οθωμανούς πολλές φορές, κατά το 1646, το 1821 και το 1866. Πολλά τουρκικά και ελληνικά έγγραφα αναφέρονται στη ζωή και στις περιπέτειες του μοναστηριού, που ήταν σε θέση να συντηρεί ή να αποκρύπτει καταζητούμενους, να παρέχει στοιχειώδη παιδεία, να ενισχύει ηθικά την περιοχή και να ηγείται των εθνικών υποθέσεων.
Το Αρκάδι αποτελεί σίγουρα το ιστορικότερο μοναστήρι της Κρήτης, το οποίο έμελλε να γίνει το ιερότερο σύμβολο των Αγώνων των Κρητικών για την Ελευθερία, καθώς εδώ έγινε το τραγικό ολοκαύτωμα του 1866 με την ανατίναξη της οιναποθήκης όπου φυλούσαν οι επαναστάτες την πυρίτιδα. Το γεγονός αυτό άνοιξε τον δρόμο για την απελευθέρωση του νησιού το 1898, ενώ η UNESCO έχει χαρακτηρίσει το Αρκάδι ως Ευρωπαϊκό Μνημείο Ελευθερίας.
Ζ. Σηφογιαννάκη
Πηγή
https://el.wikipedia.gr
