Η εργασία αυτή υλοποιήθηκε από τους μαθητες του Β1 στο πλαίσιο του μαθήματος των Θρησκευτικών.
Το Τριώδιο είναι μια περίοδος του εκκλησιαστικού έτους που έχει μεγάλη σημασία στην Ορθόδοξη Εκκλησία, τόσο από θεολογική όσο και από λειτουργική άποψη. Πρόκειται για την προετοιμασία των πιστών για τη μεγάλη εορτή του Πάσχα και καλύπτει τις τελευταίες εβδομάδες πριν από τη Σαρακοστή. Eίναι μια περίοδος 50 ημερών, η οποία αρχίζει την Κυριακή του Τελώνη και Φαρισαίου και ολοκληρώνεται την Κυριακή της Τυρινής, ακριβώς πριν την αρχή της Σαρακοστής. Το όνομα «Τριώδιο» προέρχεται από το βιβλίο της εκκλησιαστικής ακολουθίας που χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το οποίο περιέχει τρία απολυτίκια (ή αίνους) και επαναλαμβάνεται σε πολλές λειτουργίες.
Το Τριώδιο προετοιμάζει τους πιστούς για τη νηστεία και τη μετάνοια που χαρακτηρίζουν την περίοδο της Μεγάλης Σαρακοστής. Η αρχή του Τριωδίου εξαρτάται από την ημερομηνία του Πάσχα κάθε χρόνο, καθώς το Πάσχα υπολογίζεται με βάση το σεληνιακό ημερολόγιο. Η πρώτη ημέρα του Τριωδίου είναι η Κυριακή του Τελώνη και Φαρισαίου, που βρίσκεται πάντα δύο εβδομάδες πριν από την Κυριακή της Απόκρεω. Αν και η ακριβής ημερομηνία μπορεί να ποικίλει από χρόνο σε χρόνο, το Τριώδιο συνήθως αρχίζει κάπου στο τέλος Ιανουαρίου ή αρχές Φεβρουαρίου.
Από εκκλησιαστική σκοπιά, το Τριώδιο αποτελεί μια περίοδο πνευματικής προετοιμασίας, με σκοπό την εξαγνιστική νηστεία και την καλλιέργεια της ταπεινότητας και της μετάνοιας. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι πιστοί καλούνται να παρακολουθήσουν θεία λειτουργία, να προσευχηθούν, να νηστέψουν και να εξομολογηθούν. Μάλιστα, οι ακολουθίες του Τριωδίου έχουν χαρακτήρα προτροπής για τη συνειδητοποίηση της αμαρτωλότητας του ανθρώπου, αλλά και για την προσδοκία της αναστάσιμης χαράς του Πάσχα. Ο εκκλησιαστικός χαρακτήρας του Τριωδίου, επομένως, συνδέεται με την πνευματική ανανέωση και τη μετάνοια, ενώ αποτελεί το στάδιο προετοιμασίας των πιστών για την πιο αυστηρή περίοδο της Εκκλησίας, αυτή της Μεγάλης Σαρακοστής, η οποία οδηγεί στη Μεγάλη Εβδομάδα και την Ανάσταση του Χριστού.
Ευγενία Αρτινιού
Το Τριώδιο είναι ένα από τα λειτουργικά βιβλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που περιλαμβάνει τους Ύμνους που πρέπει να ψαλλούν στις ακολουθίες από την αρχή της Αποκριάς, την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου, ως το Μεγάλο Σάββατο. Οι τρεις πρώτες εβδομάδες αποτελούν την Απόκρεω, ενώ ακολουθούν έξι εβδομάδες νηστειών (Τεσσαρακοστή) και τέλος η Μεγάλη Εβδομάδα.
Η πρώτη εβδομάδα του Τριωδίου διαρκεί από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι την Κυριακή του Ασώτου και ονομάζεται προφωνή. Αυτήν την εβδομάδα γίνεται «κατάλυσις εις πάντα», δηλαδή τρώγεται ελεύθερα κάθε φαγητό ακόμα και την Τετάρτη και την Παρασκευή. Για τον λόγο αυτόν ονομάζεται και «ελεύθερη» ή «απολυτή».
Η δεύτερη εβδομάδα ονομάζεται εβδομάδα της Απόκρεω, ενώ ο λαός την αποκαλεί και Κρεατινή, γιατί είναι η τελευταία εβδομάδα που καταναλώνεται κρέας πριν από το Πάσχα. Την εβδομάδα αυτήν γίνεται «κατάλυσις εις πάντα» όλες τις ημέρες εκτός της Τετάρτης και της Παρασκευής. Την Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας στην Ελλάδα υπάρχει το έθιμο της Τσικνοπέμπτης, κατά την οποία καταναλώνονται κρεατικά κυρίως στη σχάρα και στο τηγάνι, δεδομένου ότι μετά από τρεις ημέρες αρχίζει ουσιαστικά η νηστεία. Το Σάββατο της εβδομάδας αυτής είναι το πρώτο Ψυχοσάββατο, ενώ η επόμενη ημέρα είναι η Κυριακή της Απόκρεω.
Η τρίτη εβδομάδα είναι αυτή της Τυροφάγου ή Τυρινής, οπότε έχουμε τη λεγόμενη λευκή νηστεία, δηλαδή όλες τις ημέρες γίνεται κατάλυση σε όλα τα γαλακτοκομικά προϊόντα, του αβγού, των ψαριών και φυσικά του ελαιολάδου, απαγορεύεται όμως η κρεοφαγία. Η εβδομάδα αυτή τελειώνει με την Κυριακή της Τυρινής, η οποία σηματοδοτεί και το τέλος της προπαρασκευαστικής περιόδου για τη Σαρακοστή αλλά και των καρναβαλικών εκδηλώσεων.
Από την τέταρτη εβδομάδα, με την Καθαρά Δευτέρα, αρχίζει η Μεγάλη Τεσσαρακοστή με την αυστηρότατη νηστεία της.
Ελένη Αχομπαντζέ
Το Τριώδιο, ένα θεμελιώδες λειτουργικό βιβλίο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, συγκεντρώνει τους ύμνους που ψάλλονται στις ακολουθίες από την Κυριακή του Τελώνη και Φαρισαίου, την απαρχή της Αποκριάς, μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο.
Η χρονική αυτή περίοδος, γνωστή ως Τριώδιο, είναι κινητή και καθορίζεται από την ημερομηνία του Πάσχα. Η έναρξή της τοποθετείται πάντα την Κυριακή του Τελώνη και Φαρισαίου, ενώ η λήξη της συμπίπτει με το Μεγάλο Σάββατο, την παραμονή της Κυριακής του Πάσχα.
Το Τριώδιο, μια περίοδος δέκα εβδομάδων στην εκκλησιαστική παράδοση, περικλείει την Αποκριά, τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή και τη Μεγάλη Εβδομάδα. Οι τρεις πρώτες εβδομάδες αφιερώνονται στην Αποκριά, ακολουθούν έξι εβδομάδες νηστείας, η Τεσσαρακοστή, και η περίοδος κορυφώνεται με τη Μεγάλη Εβδομάδα.
Λευτέρης Αβαντόπουλος
Το Τριώδιο έχει πάρει το όνομα του από το εκκλησιαστικό βιβλίο ,Τριώδιο, και περιέχει τους ύμνους που ψάλλονται αύτη την περίοδο. Αναφέρεται στις εβδομάδες που οι Χριστιανοί ετοιμάζονται για τη νηστεία της Σαρακοστής. Η πρώτη Κυριακή, του Τελώνη και του Φαρισαίου, προτρέπει τους πιστούς να φέρονται ταπεινά και να μην είναι υπερήφανοι. Η δεύτερη Κυριακή, του Ασώτου, διδάσκει την αξία της συγχώρεσης και της μετάνοιας. Την τρίτη Κυριακή, της Απόκρεω, στις εκκλησίες διαβάζεται η περικοπή από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου, που αναφέρεται στη Δευτέρα Παρουσία και την κρίση που θα ακολουθήσει. Η τέταρτη Κυριακή ,της Τυρινής ή Τυροφάγου, αναφέρεται στην εξορία των πρωτόπλαστων από τον Παράδεισο. Ακολουθεί η Καθαρά Δευτέρα και ξεκινά η Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Διαρκεί από την Καθαρά Δευτέρα έως την Παρασκευή πριν από το Σάββατο του Λαζάρου και είναι περίοδος νηστείας όπου οι Χριστιανοί προετοιμάζονται για την Μεγάλη Εβδομάδα και την Ανάσταση του Κυρίου.
Μαρία Γεωργά
Οι περισσότεροι νομίζουν ότι το άνοιγμα του Τριωδίου είναι το ξεκίνημα του καρναβαλιού. Τριώδιο όμως ονομάζεται το Λειτουργικό Βιβλίο της Εκκλησίας, το οποίο περιλαμβάνει τους Ύμνους την Κυριακών από την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο πριν την Τελετή της Αναστάσεως.
Η περίοδος του Τριωδίου είναι εκκλησιαστική περίοδος 10 εβδομάδων. Μέσα στην περίοδο αυτήν περιλαμβάνεται η Απόκρεως, η Μεγάλη Τεσσαρακοστή και η Μεγάλη Εβδομάδα. Οι τρεις πρώτες εβδομάδες αποτελούν την Απόκρεω, ενώ ακολουθούν έξι εβδομάδες νηστειών (Τεσσαρακοστή) και τέλος η Μεγάλη Εβδομάδα.
Η περίοδος του Τριωδίου έχει σκοπὸ να μας προετοιμάσει σε νηστεία, προσευχὴ και μετάνοια, για να υποδεχθούμε τα Άγια Πάθη του Κυρίου μας και την ένδοξη Ανάστασή Του.
Παναγιώτα Γουδανάκη
