Οι παραδοσιακοί χοροί είναι μια μορφή τέχνης. Είναι τρόπος ζωής, κουλτούρας και προέλευσης. Χορεύοντας συνολικά καλλιεργείται η αντίληψη της αρμονίας και αναπτύσσεται αίσθηση ισότητας και αμοιβαιότητας. Μέσα από αυτούς διατηρείται η παράδοση και ο λαϊκός πολιτισμός και αποκαλύπτουν το ύφος, το ήθος και την ιστορία κάθε τόπου. Επομένως, όπως όλοι οι χοροί έτσι και οι κυπριακοί έχουν δικά τους ξεχωριστά χαρακτηριστικά και δυναμικότητα.
Κύριο χαρακτηριστικό των κυπριακών χορών είναι ότι οι άντρες χορεύουν ξεχωριστά από τις γυναίκες και δεν υπάρχουν καθόλου μικτοί χοροί, κάτι που ξεκίνησε από τα αυστηρά ήθη που επικρατούσαν εκείνη την εποχή. Θεωρούνταν ανήθικο οι γυναίκες να κάνουν πολλά κουνήματα, καθίσματα, κτυπήματα ποδιών και πηδήματα, όπως οι άντρες.
Γι’ αυτό και οι αντρικοί χοροί είναι πιο ζωηροί και πιο εύθυμοι από τους γυναικείους που είναι πιο ντροπαλοί και συνεσταλμένοι. Αυτό είναι και αρκετά φανερό από το στήσιμο των χεριών.
Των αντρών τεντωμένα και των γυναικών λυγισμένα με χαριτωμένες ρυθμικές κινήσεις, κάτι που παρατηρείται και σε πολλούς ελληνικούς παραδοσιακούς χορούς.
Πρύλις
Αρχαίος κυπριακός πολεμικός χορός, γνωστός στους Έλληνες ως Πυρρίχιος. Ένας τελετουργικός χορός που χορευόταν κατά την εκφορά και την ταφή νεκρών από ένοπλους στρατιώτες. Όπως ο Αριστοτέλης υποστηρίζει, τον έφεραν στην Κύπρο οι Αχαιοί μετά τον Τρωικό πόλεμο.
Το δρεπάνι ή παίξιμον του δρεπανιού
Είναι χορός επιδεξιότητας. Ξεκινά από το θέρος, όπου πάνω στη δουλεία τους οι δρεπανοφόροι έκαναν διάφορες γρήγορες και ρυθμικές κινήσεις με το δρεπάνι πάνω από το κεφάλι και γύρω από το κορμί κόβοντας σιγά σιγά μια δέσμη από τα άκρα του σιταριού.
Καντήλα (ο χορός των ποτηριών)
Ο αραπιές της καντήλας είναι χορός στον οποίο ο χορευτής τοποθετεί αρχικά ένα μαντήλι πάνω στο κεφάλι του και μετά αναποδογυρίζει ένα ποτήρι με νερό πάνω σε αυτό. Έτσι, χορεύει προσπαθώντας να κρατήσει το ποτήρι σε ισορροπία. Η πιο εντυπωσιακή φιγούρα του είναι, όταν ο χορευτής γονατιστός γέρνει προς τα πίσω και χωρίς να ρίξει το ποτήρι ξαναγυρνάει στην αρχική του θέση. Στις μέρες μας έχει διαφοροποιηθεί λίγο και οι χορευτές εκτελούν το χορό με πολύ περισσότερα ποτήρια από ένα.
Τατσιά ή Σίτα
Είναι δεξιοτεχνικός χορός στον οποίο ο χορευτής τοποθετεί σε μία τατσιά (είδος κόσκινου) ένα η περισσότερα ποτήρια μισογεμάτα με νερό ή κρασί και την στροβιλίζει προσπαθώντας να μη χυθεί ούτε μία σταγόνα. Στις μέρες μας, παρόλο που ο χορός παραμένει, εκτελείται περισσότερο σαν επίδειξη με ένα μεγάλο σύνολο ποτηριών και απομακρύνεται από τις παραδοσιακές του καταβολές.
Καρσιλαμάδες (αντρικοί, γυναικείοι)
Η «σουίτα» των αντρικών Καρσιλαμάδων (Αντικριστών) αποτελείται από τους τέσσερις χορούς, Συρτό (αντρικό), Ζεϊμπέκικο, Καροτσέρη, Μάντρα.
Η «σουίτα» των γυναικείων καρσιλαμάδων (Αντικριστών) αποτελείται από τέσσερις χορούς, Συρτό (γυναικείο), Καλαματιανό, Ευρωπαϊκούς χορούς.
Η στάμνα
Ερωτικός χορός αντρόγυνου με σπάσιμο της στάμνας και αντρικό ζεϊμπέκικο. Μοιάζει αρκετά με το συρτό στο πάτημα αλλά ο χορευτής μπαίνει διαφορετικά στο ρυθμό.
Στους κυπριακούς χορούς περιλαμβάνεται και ο Καλαματιανός ένας χορός που συναντάται σε κάθε ελληνικό τόπο. Οι παραπάνω χοροί χορεύονται συνήθως σε θρησκευτικές γιορτές, εθνικές επετείους, σημαντικές πολιτικές και αθλητικές εκδηλώσεις, γιορτές, παραδοσιακούς γάμους, πανηγύρια και δημοτικές εκδηλώσεις, όπως και στους τόπους της Ελλάδας και συμβολίζουν πάντα τη λαϊκή μας παράδοση.
Πολύ ωραία ανάλυση!