Του Αλέξανδρου Κουβαλάκη

Η πρώτη του Μάη θεωρείται αργία και είναι γνωστή σε παγκόσμιο επίπεδο ως «εργατική πρωτομαγιά»,  ενώ έχει συσχετιστεί με διαδηλώσεις και κινητοποιήσεις. Λίγοι ωστόσο είναι αυτοί που γνωρίζουν την σπουδαία ιστορική σημασία της ημέρας.

Η Πρωτομαγιά είναι ημέρα μνήμης για μία αιματοβαμμένη εξέγερση, που έμελλε να αλλάξει την Παγκόσμια Ιστορία.

Την Πρώτη του Μάη, του 1886, τα εργατικά συνδικάτα στο Σικάγο ξεσηκώθηκαν διεκδικώντας λιγότερες ώρες δουλειάς και καλύτερες συνθήκες εργασίας με σύνθημα «Οχτώ ώρες δουλειά, οχτώ ώρες ανάπαυση, οχτώ ώρες ύπνος».

Να σημειωθεί ότι τουλάχιστον 400.000 άνθρωποι συμμετείχαν στις απεργίες που γίνονταν σε όλη την χώρα και πάνω από 80.000 στο Σικάγο. Οι διαδηλώσεις κράτησαν λίγες μέρες, ωστόσο στις 4 Μαΐου, κατά τη διάρκεια μίας πορείας, στην πλατεία Χάιμαρκετ στο Σικάγο, κάποιος πέταξε έναν αναμμένο δυναμίτη στην αστυνομία που βρισκόταν γύρω από την πορεία. Το αποτέλεσμα ήταν η εξέγερση να βαφτεί με αίμα μιας και έχασαν την ζωή τους 7 αστυνομικοί και 4 διαδηλωτές, ενώ υπήρξαν και περισσότεροι από 70 τραυματίες από την έκρηξη αλλά και τις συγκρούσεις που   ακολούθησαν με την αστυνομία.

Στην Ελλάδα η πρώτη διαδήλωση για την Πρωτομαγιά έλαβε χώρα το 1892, ενώ το 1893 υπήρξε σημείο αναφοράς μιας και περίπου 2.000 εργαζόμενοι κατέβηκαν στους δρόμους διεκδικώντας οχτάωρη εργασία, την αργία της Κυριακής και κρατική ασφάλιση στα θύματα εργατικών ατυχημάτων. Η μέρα καθιερώθηκε ως αργία και όλες οι υπηρεσίες και οι επιχειρήσεις παραμένουν κλειστές.

Παράλληλα, τον Μάιο του 1936 οι καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης, μετά την απόρριψη των αιτημάτων τους, κατέλαβαν ένα εργοστάσιο και η διαδήλωση συνεχίστηκε με συμπαράσταση καπνεργατών από άλλα εργοστάσια. Μάλιστα δέχτηκαν επίθεση από την αστυνομία αλλά και από τον στρατό, ενώ κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων βρήκαν τραγικό θάνατο 8 εργάτες από τους πυροβολισμούς χωροφυλάκων.

Από την άλλη πλευρά, έχουμε τη γιορτή των λουλουδιών και της Άνοιξης, την αρχαία Πρωτομαγιά, η οποία πήρε σιγά-σιγά κι επίσημη μορφή. Τα λεγόμενα Ανθεστήρια, η γιορτή των λουλουδιών, ήταν η πρώτη επίσημη γιορτή λουλουδιών των Ελλήνων, η οποία ιδρύθηκε πρώτα στην Αθήνα και στη συνέχεια, έγινε θεσμός και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας, όπου κατά την τελετή κατευθύνονταν προς τα ιερά πομπές με κανηφόρες, που κουβαλούσαν λουλούδια.

Το ερώτημα είναι αν τη μέρα αυτή πρέπει απλώς να γιορτάζουμε ή να θυμόμαστε τους εργατικούς αυτούς αγώνες που βελτίωσαν τις εργασιακές συνθήκες. Είναι προφανές πως αν επιμέναμε ενωμένοι να απαιτούμε κάτι καλύτερο τόσο από τους εργοδότες όσο και από τις εκάστοτε κυβερνήσεις δεν θα είχαμε καταλήξει στην πλήρη καταπάτηση των εργασιακών δικαιωμάτων, στην απαξίωση των εργαζομένων και στην υποτίμηση του εργατικού δικαίου.

Αυτή η ανάγκη αποδεικνύεται σήμερα πιο έντονη από ποτέ, αφού τα δικαιώματα των εργαζομένων χάνουν συνεχώς έδαφος και έχουμε ξεχάσει τους αγώνες, που χρειάστηκαν για να αποκτηθούν.