Επίσκεψη στο Ειδικό Σχολείο Μυτιλήνης
Βαριάμη Μυρτώ, Γιουσμά Θεραπία, Γιουσμά Κατερίνα, Δεληγιάνη Μελπομένη

Με αφορμή το κύριο θέμα του τεύχους της εφημερίδας μας, σχετικά με τη σχολική βία και τον εκφοβισμό, πήραμε την απόφαση να επισκεφθούμε το Ειδικό Δημοτικό Σχολείο Μυτιλήνης, ώστε να έρθουμε σε επαφή με τα παιδιά και τους καθηγητές που βιώνουν έντονα πολλές φορές τον κοινωνικό ρατσισμό. Συνομιλήσαμε με τη διευθύντρια και όλο το ειδικό εκπαιδευτικό και βοηθητικό προσωπικό (κοινωνικός λειτουργός, φυσικοθεραπευτής, λογοθεραπεύτρια, γυμνάστρια, ψυχολόγος, εργοθεραπεύτρια, νοσηλευτής, εκπαιδευτικοί Ε.Α.Ε.).
Σύμφωνα με το εκπαιδευτικό προσωπικό, τα ειδικά σχολεία δεν έχουν προσωπικό με συγκεκριμένες ειδικότητες, όπως υφίσταται στα σχολεία Γενικής Αγωγής Εκπαίδευσης. Τα παιδιά με αναπηρίες συναντούν δυσκολίες στο να ενταχθούν ομαλά στην κοινωνία, τις οποίες επιχειρούν να αντιμετωπίσουν οι εκπαιδευτικοί των ειδικών σχολείων. Το ειδικό βοηθητικό προσωπικό βοηθάει τα παιδιά να αυτονομηθούν, οι φυσικοθεραπευτές, οι γυμναστές και λογοθεραπευτές συμβάλλουν στη βελτίωση της κίνησης και της ομιλίας αντίστοιχα, οι παιδοψυχολόγοι βλέπουν την κύρια διαταραχή αλλά και τις συνοδευτικές που χρειάζονται ειδική υποστήριξη.
Τα ειδικά σχολεία αποτελούνται από τρεις βαθμίδες, την Κατώτερη (2 τμήματα), τη Μεσαία (3 τμήματα) και την Ανώτερη (2 τμήματα). Η κατάταξη των παιδιών σε αυτές γίνεται με βάση το λειτουργικό και νοητικό επίπεδό τους και τα τμήματα είναι ολιγομελή. Για τη διδασκαλία χρησιμοποιούνται σύγχρονα κι εξειδικευμένα τεχνολογικά μέσα, που εξυπηρετούν τις ειδικές ανάγκες κάθε παιδιού, όπως ειδικοί Η/Υ για τα τετραπληγικά παιδιά και η μηχανή Perkins για τα άτομα με τύφλωση.
Όσον αφορά τον αυτισμό – ή καλύτερο το αυτιστικό φάσμα – δεν υπάρχει ορισμός, αλλά και θεραπεία. Δεν εντοπίζεται με την παρακέντηση, αλλά γίνεται αντιληπτός μετά τα δύο έτη, όταν η έλλειψη επικοινωνίας με το παιδί είναι ορατή. Τα άτομα εκείνα δε δέχονται την επαφή και δεν την αποζητούν. Η διαταραχή αυτή δεν εξαλείφεται αλλά γίνονται προσπάθειες να μετριαστεί. Βασικός άξονας του ειδικού σχολείου είναι η νοητική υστέρηση με μεγαλύτερο αριθμό εκπροσώπων τα παιδιά με σύνδρομο Down. Ωστόσο δέχεται και παιδιά με πολλαπλές αναπηρίες, λόγω έλλειψης δομών Ειδικής Αγωγής Εκπαίδευσης. Τα άτομα αυτά χαρακτηρίζονται από αργό ρυθμό μάθησης, που παλαιότερα στηριζόταν στην εξατομικευμένη διδασκαλία, όμως σήμερα αυτό το μοντέλο έχει αντικατασταθεί από τη διαφοροποιημένη διδασκαλία.
Υπάρχει η αντίληψη πως είναι μία ψυχοφθόρα και δύσκολη εργασία. Σύμφωνα, όμως, με το εκπαιδευτικό προσωπικό: »Καθημερινά διαπιστώνεις ότι οι μαθητές είναι όμοιοι με εσένα και τους αντιμετωπίζεις ανάλογα, απλώς ο τρόπος μάθησης, διδασκαλίας κι αγωγής είναι ιδιαίτερος και κατάλληλα προσαρμοσμένος. Άλλωστε, τα δικά σου τα πιο δύσκολα προβλήματα τα θεωρείς μηδαμινά, γίνεσαι άλλος άνθρωπος, παίρνεις μαθήματα ζωής και σου δίνουν θάρρος και κουράγιο να συνεχίζεις. Είναι πολύ γενναιόδωρα και το χαμόγελο όταν γυρίζουν να σε κοιτάξουν είναι η μεγαλύτερη πληρωμή που έχεις ενός εκπαιδευτικού.»
Εν κατακλείδι, τα παιδιά με αναπηρίες βιώνουν τον κοινωνικό κι εκπαιδευτικό ρατσισμό, για αυτό και πρέπει να ευαισθητοποιηθεί όλος ο κόσμος.
Αποκομίσαμε πολλά από την επίσκεψή μας στο ειδικό σχολείο: Μπήκαμε στη θέση του παιδιού με ιδιαιτερότητες. Άραγε πώς βιώνει την ιδιαιτερότητά του; Μπήκαμε στη θέση του γονέα του. Άραγε ποιες αγωνίες βιώνει για το μέλλον του παιδιού του; Μπήκαμε στη θέση των εκπαιδευτικών. Άραγε πόσο σθένος ψυχής απαιτείται για να ανταποκριθείς στις ανάγκες της δουλειάς σου;