S T O P B U L L Y I N G !

Έλενα Τσαμουρά, Δώρα Χατζηηλία

Το bullying είναι μια μορφή κακοποίησης, πιο συγκεκριμένα εκφοβισμού ή εξαναγκασμού. Αυτή συνεπάγεται περιοδικά επαναλαμβανόμενες πράξεις που σκοπό έχουν την επιβολή ενός ατόμου ή μιας ομάδας πάνω σε ένα άλλο άτομο ή ομάδα, επομένως μια «ανισορροπία δυνάμεων». Η εν λόγω ανισορροπία μπορεί να είναι κοινωνική ή/και σωματική. Το θύμα του εκφοβισμού αναφέρεται και ως στόχος.
Το bullying αποτελείται από τρία βασικά είδη κακοποίησης – συναισθηματική, λεκτική και σωματική. Συνήθως, πρόκειται για ανεπαίσθητες μεθόδους εξαναγκασμού όπως η ψυχολογική χειραγώγηση.
Ο εκφοβισμός μπορεί να προκύψει σε οποιοδήποτε περιβάλλον στο οποίο ανθρώπινα όντα αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Αυτό περιλαμβάνει το σχολείο, το στρατό, την οικογένεια, το χώρο εργασίας, το σπίτι και τις γειτονιές.
Oι ειδήμονες επί του θέματος σημειώνουν ότι τα περιστατικά φαίνεται να αυξάνονται – πιθανότατα πρόκειται σε μεγάλο βαθμό για άλλη μία «παρενέργεια» της κρίσης, που πρωτίστως είναι κοινωνική και έχει άμεσο αντίκτυπο στην ψυχοσύνθεση των παιδιών κάνοντάς τα επιθετικά, καθιστώντας τα θύτες απίστευτων πράξεων αλλά και ταυτόχρονα θύματα ενός συστήματος το οποίο σίγουρα δεν δημιούργησαν τα ίδια και δεν ευθύνονται για αυτό.
Πρόκειται για ένα εκτεταμένο φαινόμενο που δίνει λανθασμένα μηνύματα, με κυριότερο το ότι δεν είμαστε καθόλου ανεκτικοί στη διαφορετικότητα, όποια και αν είναι αυτή – είτε αφορά φυλή και χρώμα, είτε παιδιά με καλύτερες επιδόσεις από εμάς, τα οποία είναι και από τα κύρια θύματα του bullying, είτε παιδιά που δεν είναι τόσο κοινωνικά. Το bullying δεν αφορά έναν τσακωμό μεταξύ «τσαμπουκάδων». Κλείνει μέσα του μια ασυμμετρία δύναμης – οι δυνατοί εκφοβίζουν εκείνους που θεωρούν πιο αδύναμους.
Συνήθως τα περιστατικά bullying είναι μεμονωμένα στο Δημοτικό, ίσως επειδή υπάρχει καλύτερος έλεγχος των δασκάλων και των γονέων επάνω στα παιδιά.
Στο Γυμνάσιο όμως, σε συνδυασμό με τη δύσκολη φάση της εφηβείας, τα περιστατικά αυξάνονται. Στη δίνη της κρίσης μάλιστα που βιώνει τα τελευταία χρόνια η χώρα μας, συχνά οι γονείς, προσηλωμένοι στο πώς θα εξασφαλίσουν τα απαραίτητα για την επιβίωση της οικογένειάς τους, είναι απόντες από την εφηβεία των παιδιών τους.
Αν το παιδί είναι θύμα σχολικού εκφοβισμού υποφέρει σωματικά και συναισθηματικά και η απόδοσή του στο σχολείο σίγουρα θα το δείξει. Οι βαθμοί σταδιακά πέφτουν καθώς δεν είναι συγκεντρωμένο σε αυτά που λέει ο δάσκαλος ή καθηγητής του.
Αν ο εκφοβισμός επιμείνει τότε μπορεί ακόμα και να φοβάται να πάει στο σχολείο.
Οι θύτες επηρεάζονται εξίσου στην προσωπική τους ζωή υιοθετώντας τέτοιες συμπεριφορές. Συναντούν δυσκολίες στο να δημιουργήσουν θετικές και ήρεμες διαπροσωπικές σχέσεις σε κάθε επίπεδο και είναι πιο επιρρεπείς στο κάπνισμα και το αλκοόλ. Επίσης έχουν συχνά προσβλητική συμπεριφορά απέναντι σε κόσμο. Κάποιες μελέτες έδειξαν επίσης και συσχέτιση με μετέπειτα εγκληματικές ενέργειες.
Οφείλουμε να δείχνουμε μηδενική ανοχή σε τέτοια φαινόμενα, καθώς μπορεί να κοστίσουν πολύ σοβαρά στην ψυχική αλλά εν τέλει και στη σωματική υγεία των θυμάτων στο μέλλον.