Της Σταυρούλας Τζιτζίνα

     Το Αγιασώτικο Καρναβάλι είναι ένα ζωντανό πολιτισμικό σύμβολο. Ξεχωρίζει από όλες τις πανελλήνιες εκδηλώσεις για την βασική ιδιομορφία του, την καυστική και σπιρτόζικη έμμετρη σάτιρα του που την εκφράζουν στο ντόπιο γλωσσικό ιδίωμα οι λαϊκοί  ποιητές.

    Το καρναβάλι είναι στενά συνυφασμένο με την πολιτισμική κληρονομιά, αλλά και τις εκφάνσεις της καθημερινής ζωής της Αγιάσου. Η καρναβαλική σάτιρα επικεντρώνεται σε καταστάσεις, γεγονότα, ή επεισόδια που διαδραματίστηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς που προηγήθηκε, ή ακόμη και στο απώτερο παρελθόν, κυρίως στην ίδια την Αγιάσο, αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα, καθώς και στο διεθνή χώρο.

    Έτσι, η σάτιρα απέκτησε έναν πολυδιάστατο χαρακτήρα, ενώ συνδέεται άμεσα με την τοπική κουλτούρα, μέσα από τη διακωμώδηση προσώπων και πρακτικών, αλλά και την ανάπλαση των ηθών, των εθίμων και του χαρακτηριστικού Αγιασώτικου  ιδιώματος.

    Από το 19ο αι. μέχρι σήμερα τα καρναβάλια ξεκινούν κάθε χρόνο την πρώτη Κυριακή της Αποκριάς και κορυφώνονται την Καθαρά Δευτέρα. Παλιότερα, τον εορταστικό τόνο έδιναν οι παρέες των γλεντιστών που κυκλοφορούσαν μεταμφιεσμένοι στους δρόμους, οι «μ[ου]τσούνες», ή «κουδουνάτοι», που γύριζαν τα απογεύματα και τα βράδια στις γειτονιές και στα κουϊτούκια, τραγουδώντας «αδιάντροπα» (άσεμνα) και σκωπτικά τραγούδια.

    Οι μεταμφιεσμένοι «καρνάβαλοι», «μουτζουρωμένοι» (σύμφωνα με το παλλεσβιακό αποκριάτικο έθιμο που επιτάσσει την επίθεση μαύρου σταυρού, ή έστω χρίσματος από το «φούμο» της σόμπας, στο μέτωπο, ή στις παρειές του γλεντιστή, «συνεχίζοντας οργιώδεις διασκεδάσεις ψάλλοντες και την ημέραν τα άσεμνα ποιήματα», όπως το «Πως το τρίβουν το πιπέρι», κ. ά.  Παράλληλα τραγουδούν και ορισμένα «αφηγηματικά» αποκριάτικα τραγούδια, που είναι παλλεσβιακά γνωστά, όπως η «Μηλίτσα».

    Γενικά μπορούμε να πούμε πως το αγιασιώτικο καρναβάλι είναι ένα από τα καλύτερα του νησιού !