Οι έφηβοι αποτελούν μια από τις πιο ευάλωτες ομάδες στο Διαδίκτυο, καθώς περνούν πολλές ώρες online, χρησιμοποιώντας μέσα κοινωνικής δικτύωσης, διαδικτυακά παιχνίδια και εκπαιδευτικές πλατφόρμες.
Παρόλο που η τεχνολογία προσφέρει απεριόριστες ευκαιρίες για μάθηση και επικοινωνία, ενέχει επίσης σημαντικούς κινδύνους.
Οι κυριότεροι κίνδυνοι για τους εφήβους στο Διαδίκτυο είναι ο Διαδικτυακός Εκφοβισμός (Cyberbullying), το Ηλεκτρονικό Ψάρεμα (Phishing), ο Εθισμός στο Διαδίκτυο και στα Social Media, το Ακατάλληλο Περιεχόμενο, η Αποπλάνηση και η Διαδικτυακή Παρενόχληση (Grooming).
Σχετική έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο σχολείο μας από την Κα Καμαριωτάκη Ευαγγελία στο μάθημα της Τεχνολογίας σχετικά με την ασφάλεια στο Διαδίκτυο και στην οποία συμμετείχαν 200 μαθητές Β’ και Γ’ Γυμνασίου (75 αγόρια και 125 κορίτσια) οδηγεί στα εξής συμπεράσματα:
- Η πλειοψηφία των αγοριών και των κοριτσιών έχει στην κατοχή της και κινητό τηλέφωνο και υπολογιστή (με ποσοστά 68% και 64% αντίστοιχα).
- Τα περισσότερα αγόρια χρησιμοποιούν το κινητό τους κυρίως για να παίζουν παιχνίδια (με ποσοστό 60%) και τα περισσότερα κορίτσια για να ακούνε μουσική ( με ποσοστό 56%).
Τα περισσότερα αγόρια χρησιμοποιούν τον υπολογιστή τους κυρίως για να παίζουν παιχνίδια (με ποσοστό 44%) και τα περισσότερα κορίτσια για να βλέπουν ταινίες (με ποσοστό 64%)
Η πλειοψηφία των αγοριών και των κοριτσιών χρησιμοποιεί προγράμματα προστασίας από ιούς μόνο στον υπολογιστή (με ποσοστά 44% και 40% αντίστοιχα)
Τα περισσότερα αγόρια περνούν καθημερινά στο Διαδίκτυο 1-3 ώρες (με ποσοστό 48%) και τα περισσότερα κορίτσια 3-5 ώρες (με ποσοστό 44%).
Η πλειοψηφία των αγοριών και των κοριτσιών κοινοποιεί προσωπικές πληροφορίες σε ιστοτόπους (με ποσοστά 52% και 76% αντίστοιχα).
Η πλειοψηφία των αγοριών και των κοριτσιών επισκέπτεται συχνά ιστοσελίδες που δεν γνωρίζει(με ποσοστά 48% και 40% αντίστοιχα)
Η πλειοψηφία των αγοριών και των κοριτσιών δεν αλλάζει καθόλου τον κωδικό πρόσβασης στους λογαριασμούς (με ποσοστά 60% και 48% αντίστοιχα).
Με αφορμή τα εξαγόμενα συμπεράσματα της παραπάνω έρευνας και θέλοντας να ενισχύσουμε τις γνώσεις των μαθητών σχετικά με την ασφάλεια στο Διαδίκτυο, πήραμε συνέντευξη από την καθηγήτρια Πληροφορικής του σχολείου μας Κα Φλώρη Σοφία θέτοντας ερωτήματα που αφορούν κυρίως στην ανάγκη προστασίας και λήψης μέτρων ασφαλείας για την αντιμετώπιση διαδικτυακών απειλών που στοχεύουν τους νέους.
Η Κα Φλώρη μάς έδωσε μερικές πολύ χρήσιμες συμβουλές σχετικά με τη σωστή χρήση του Διαδικτύου και την προστασία των προσωπικών μας δεδομένων μεταξύ των οποίων είναι οι ακόλουθες:
- Θέσπιση χρονικών ορίων στη χρήση των ηλεκτρονικών συσκευών για αποφυγή εθισμού.
- Προσοχή στην αποδοχή άγνωστων διαδικτυακών φίλων. Χρειάζεται προσεκτικός έλεγχος των προφίλ και των δραστηριοτήτων τους.
- Αποφυγή αποστολής προσωπικών στοιχείων σε αγνώστους ή κλείσιμο ραντεβού με αγνώστους.
- Προσοχή στις κοινοποιήσεις μας, διότι το προφίλ μας ελέγχεται και μπορεί να χρησιμοποιηθεί μελλοντικά από τρίτους, για να μας βλάψουν προσωπικά αλλά και επαγγελματικά
- Έλεγχος της εγκυρότητας και αξιοπιστίας των πηγών και των ιστοσελίδων πριν διαδώσουμε μια πληροφορία
- Χρήση αντιικών προγραμμάτων για την προστασία των προσωπικών μας δεδομένων.
- Αποφυγή κλικαρίσματος links και ανοίγματος μηνυμάτων από άγνωστους αποστολείς και εταιρείες, που μπορεί να οδηγούν σε κακόβουλες σελίδες.
Προσοχή στα κινητά. Τα περισσότερα λειτουργούν ως μικροί Η/Υ και μπορούν να χακαριστούν πιο εύκολα ιδίως αφού αποθηκεύονται σ’ αυτά περισσότερα προσωπικά και έμπιστα στοιχεία και πληροφορίες.
- Συχνή αλλαγή και χρήση ισχυρών κωδικών πρόσβασης. Προτείνονται μεγάλοι και σύνθετοι κωδικοί αποφεύγοντας τη χρήση προσωπικών πληροφοριών (π.χ. ημερομηνία γέννησης), για να μην μπορούν εύκολα να εντοπιστούν.
- Σωστή πληροφόρηση σχετικά με τους κινδύνους και την ασφαλή πλοήγηση στο Διαδίκτυο και άμεση ενημέρωση κάποιου ενήλικα σε περίπτωση έκθεσης σε επικίνδυνες καταστάσεις ή διαδικτυακού εκφοβισμού.
- Χρήση τηλεφωνικών γραμμών βοήθειας όπως είναι η Help-line – 210 6007686 και η Γραμμή για τα Παιδιά – 800 1132 000
Συνοψίζοντας, η ασφάλεια των εφήβων στο διαδίκτυο είναι μια κοινή ευθύνη γονέων, εκπαιδευτικών και των ίδιων των νέων. Με σωστή ενημέρωση, κριτική σκέψη και προληπτικά μέτρα, οι έφηβοι μπορούν να αξιοποιήσουν τα οφέλη του διαδικτύου χωρίς να πέσουν θύματα των κινδύνων του.
