Ανέστης Πολίτης
Μια λέξη σύνθετη με πρώτο συνθετικό το «Ευρώ» και δεύτερο το ουσιαστικό «Σκεπτικισμός», το οποίο δηλώνει την τάση του ανθρώπου να αντιμετωπίζει τα πράγματα με δυσπιστία και αμφιβολία (Λεξικό Τριανταφυλλίδη). Έχουν γίνει πολλές προσπάθειες να εννοιολογηθεί πλήρως ο όρος, σύμφωνα όμως με τον καθηγητή του London School Of Economics, Simon Hix ο ευρωσκεπτικισμός ορίζεται ως η απάντηση-αντίδραση εναντίον της Ε.Ε. από πολίτες και πολιτικά κόμματα, των οποίων τα συμφέροντα θίγονται από τη διαδικασία ολοκλήρωσης.
Πώς, όμως, ακριβώς συμβαίνει αυτό; Μήπως η Ε.Ε. τελικά δεν εξυπηρετεί τους σκοπούς για τους οποίους δημιουργήθηκε, που ήταν κατά κύριο λόγο η ειρήνη και η ευημερία των πολιτών της; Δεν είναι λίγοι εκείνοι (ανάμεσα τους και κράτη-μέλη ιδρυτές) που σήμερα αμφισβητούν το θεσμό.
Αναλόγως της χώρας από την οποία εκφράζεται και της περιόδου κατά την οποία εκδηλώνεται, ο Ευρωσκεπτικισμός, λαμβάνει και διαφορετικές διαστάσεις – από μια απλή δυσπιστία ως προς την αποτελεσματικότητα της Ένωσης (ήπιος ευρωσκεπτικισμός), μέχρι και πρόταση υπέρ της διάλυσής της (σκληρός ευρωσκεπτικισμός). Η Δανία, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Ισπανία, αλλά και η Γαλλία, η Ιταλία και η Γερμανία είναι χώρες με έντονο Ευρωσκεπτικισμό. Αποκορύφωμα αποτελεί το Ηνωμένο Βασίλειο το οποίο με δημοψήφισμα τον Ιούνιο 2016 αποφάσισε την αποχώρησή του από την Ε.Ε. και η οποία ολοκληρώθηκε πρόσφατα (Brexit).
Βασική αιτία του Ευρωσκεπτικισμού αποτελεί, τις περισσότερες φορές, ο τρόπος εφαρμογής της κοινής νομισματικής και οικονομικής πολιτικής σε όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε.. Μάλιστα, η παγκόσμια οικονομική κρίση και οι βαρύτατες συνέπειές της έχουν εντείνει το αίσθημα της αμφισβήτησης προς την Ε.Ε.. Διαπιστώνουμε, λοιπόν, πως βασικό κίνητρο στον πυρήνα του ευρωσκεπτικισμού αποτελεί ο οικονομικός φόβος, ο οποίος συχνά συνοδεύεται και από έντονη ανησυχία των κρατών-μελών για την εθνική τους ταυτότητα και την εθνική τους ανεξαρτησία.
Οι κύριοι εκφραστές του προέρχονται από διαφορετικές πολιτικές ομάδες στο φάσμα της Δεξιάς και της Αριστεράς και προωθούν τη στάση τους με διαφορετικά στρατηγικά μέσα. Ορισμένα εκ των επιχειρημάτων ακολουθούν τον πολιτικά ορθό λόγο, ενώ άλλα προωθούν την εναντίωση με εργαλείο την «κοινωνική διάσπαση». Η τελευταία περίπτωση αφορά στα ακραία δεξιά πολιτικά κόμματα, η δράση των οποίων στηρίζεται στην κοινωνική διάσπαση και συχνά εκφράζεται με τη μορφή φανατισμού και βίας. Οι πολίτες, αγανακτισμένοι με τις πολιτικές της Ένωσης, στρέφονται σε ακραία κόμματα τα οποία υποστηρίζουν την έξοδο των κρατών μελών από την ΕΕ και την εφαρμογή μιας πολιτικής που συντελεί αποκλειστικά στην ανάπτυξη της εκάστοτε χώρας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το κόμμα «Εθνικό Μέτωπο» της Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία.
Αν μπορούσαν να αποφευχθούν οι ακραίες μορφές και εκφράσεις του Ευρωσκεπτικισμού, μήπως αυτός θα μπορούσε να αποτελέσει αφορμή για ουσιαστικό προβληματισμό και επαναπροσδιορισμό έτσι ώστε να μην ναυαγήσουν οι αξίες και το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης;
ΠΗΓΕΣ:
https://thesafiablog.com/2019/05/25/eu/
(ΕΥΡΩΣΚΕΠΤΙΚΙΣΜΟΣ: Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΤΗΣ Ε.Ε)
https://powerpolitics.eu/%CE%B7%CE%AC%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%82%CF%84%CE%BF%CF%85%CE%B5%CF%85%CF%81%CF%89%CF%83%CE%BA%CE%B5%CF%80%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%8D/
(Η Άνοδος Του Ευρωσκεπτικισμού)
https://www.huffingtonpost.gr/orfeas-tsagkalidis/-_7965_b_12600904.html
(Μια εννοιολόγηση του όρου «ευρωσκεπτικισμός»)
