Δάφνη Τζάτζη, Δέσποινα Παπαζιώγα
Ο καθένας μπορεί να δει πως σε αυτό το διάστημα, των 40 χρόνων, που είμαστε ενταγμένοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προσαρμοστήκαμε στην ιδέα μιας ενωμένης Ευρώπης και πως οικειοποιηθήκαμε τη “νέα” ταυτότητα του Ελληνα – Ευρωπαίου, οι περισσότεροι τουλάχιστον. Μέσα στη τελευταία δεκαετία ίσως να κατανοήσαμε περισσότερο από ποτέ ως μέλη της Ένωσης αλλά κυρίως ως κράτος τη σημασία αυτού του τίτλου. Μέχρι τώρα όμως το επίκεντρο της προσοχής σχετικά με τη λειτουργία της Ε.Ε και τα οφέλη της αφορούσε κυρίως τον κόσμο των ενηλίκων. Η Ενωμένη Ευρώπη δεν έμοιαζε ποτέ να αγγίζει ουσιαστικά το ίδιο της το μέλλον, δηλαδή τους νέους της. Μπορεί ίσως να μη το βλέπαμε εμείς όμως η Ευρωπαϊκή Ένωση εκτός από την οικονομική και πολιτική της πτυχή έχει και μια δεύτερη της οποίας προτεραιότητα είναι η επένδυση στη νέα γενιά ευρωπαίων πολιτών.
Η σταδιακή αλλαγή της Ε.Ε είναι πλέον εμφανής. Η Ευρώπη γίνεται όλο και περισσότερο ψηφιακή και προσεγγίζει πολιτικές και ιδέες ώστε να αποτελέσει χώρο δράσης των νέων της. Έτσι, αποβλέποντας στη δημιουργία θέσεων εργασίας, επενδύει σε διάφορους τομείς με βασικότερους την εκπαίδευση, την πρακτική και τον εθελοντισμό.
Στο πλαίσιο της στήριξης του εκπαιδευτικού συστήματος, γενικότερα, η Ε.Ε χρηματοδοτεί υποτροφίες για σχολές σε κράτη μέλη της Ε.Ε με χαμηλότερο κόστος και ίδιες ευκαιρίες για βιοπορισμό. Παράλληλα, όμως, η ένωση προωθεί άλλα , ίσως λιγότερο γνωστά, προγράμματα για τους μαθητές όπως τα εξής:
Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Μαθητευομένων για τη λήψη της γνώμη των νεαρών μαθητευομένων στις συζητήσεις σχετικά με την ΕΕΚ ( συνεχιζόμενη επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση) και τις θέσεις μαθητείας
- Την Ευρωπαϊκή Συμμαχία για Θέσεις Μαθητείας, η οποία έχει κινητοποιήσει τα κράτη μέλη της ΕΕ, την Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών, τις υποψήφιες προς ένταξη στην ΕΕ χώρες, καθώς και περισσότερους από 230 ενδιαφερόμενους να συμμετάσχουν στην ενίσχυση της προσφοράς, της ποιότητας, της προβολής των θέσεων μαθητείας και τη κινητικότητα των εφήβων.
- Το Πρόγραμμα Δημιουργικής Ευρώπης, που αντικαθιστώντας τα προηγούμενα αντίστοιχά του Προγράμματα Culture και Media στηρίζει δράσεις του πολιτιστικού τομέα οι οποίες ενθαρρύνουν τη διακρατική συνεργασία, τις πλατφόρμες επικοινωνίας, τα δίκτυα και τη λογοτεχνική μετάφραση. Οι δράσεις του πραγματοποιούνται με σκοπό να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες που υπάρχουν την εποχή της ψηφιακής τεχνολογίας και της παγκοσμιοποίησης.
Πέρα από τη γνώση, όμως, σημαντική είναι και η εμπειρία των εργαζομένων. Η Ε.Ε., προκειμένου να εξασφαλίσει την πρακτική εκπαίδευση των νέων, έχει θεσμοθετήσει διαφόρων ειδών προγράμματα, όπως τα Erasmus+. Το Erasmus μαζί με άλλες προσπάθειες της Ένωσης περιστρέφεται γύρω από την ανάπτυξη των λεγόμενων soft skills, την κοινωνική ισότητα , την απασχόληση και το γενικότερο στρατηγικό πλαίσιο κατάρτισης και πρακτικής ενός Ευρωπαίου. Εδώ και 30 χρόνια τα προγράμματα προσφέρουν, κατα κύριο λόγο σε νέους δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ευκαιρίες να “ζήσουν” την Ευρώπη και να δημιουργήσουν σταδιακά την εθνική και ευρωπαϊκή τους ταυτότητα. Πιο αναλυτικα, στους φοιτητές δίνεται η δυνατότητα φοίτησης στο εξωτερικό για ένα διάστημα 2 έως 12 μηνών, και για τις ηλικίες 13 με 30 ετών ,5 έως 21 μέρες. Για τους πρώτους σε αυτό το χρονικό διάστημα συντελείται η πρακτική τους άσκηση, η οποία πρέπει να αποτελεί μέρος του προγράμματος σπουδών με σκοπό την απόκτηση κάποιου πτυχίου. Οι δεύτεροι έρχονται σε επαφή με μέλη διαφορετικών κρατών, συνεργάζονται και συμμετέχουν σε ποικίλες δραστηριότητες συμπεριλαμβανομένων εργαστηρίων, συζητήσεων κ.α., οι οποίες τους προσφέρουν χρήσιμες για το μέλλον τους εμπειρίες. Και στις δύο περιπτώσεις η ΕΕ καλύπτει μέρος των εξόδων.
Επιπλέον, στο φάσμα της πρακτικής και της εμπειρίας, σημειώνονται και άλλες προσπάθειες να αλληλεπιδράσουν οι νέοι της Ε.Ε. με πιο απλές πρωτοβουλίες, δίνοντας έμφαση σε τομείς όπως τον πολιτισμό και τα κοινά ενδιαφέροντα, τη τέχνη και τον αθλητισμό. Τέτοια προγράμματα είναι, για παράδειγμα, η ευρωπαϊκή εβδομάδα αθλητισμού ( European week of sports ), τα ευρωπαϊκά βραβεία αθλητισμού ( #BeActiveAwards ) και το +Erasmus καλλιτεχνών.
Τα προγράμματα αυτά ανανεώνονται (όπως το Erasmus για τη περίοδο 2021-2027 ) και ταυτόχρονα προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα και τους κανόνες που ψηφίζονται από την επιτροπή .Έτσι, οι προσπάθειες γίνονται όλο και πιο ελκυστικές στα κράτη και ίσως στο κοντινό μέλλον θα μπορούσε να ενισχυθεί ο ρόλος τους ως μέσων καινοτομίας στους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας.
Από την άλλη, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι γνωστή για τη βαρύτητα που δίνει στην φιλανθρωπία. Ο εθελοντισμός αποτελεί σημαντικό προσόν το οποίο θα μπορούσε να συμπεριληφθεί στο βιογραφικό κάποιου κατά την αναζήτηση εργασίας, πόσο μάλλον για τους νέους Ευρωπαίους πολίτες. Για αυτόν τον λόγο, η Ε.Ε. προωθεί το πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης, το οποίο εκτείνεται σε όλες τις χώρες της Ε.Ε., αλλά και την Ισλανδία, την Τουρκία και τη Βόρεια Μακεδονία. Σε αυτό το πρόγραμμα μπορούν να λάβουν μέρος ενήλικες 18-30 ετών που διαμένουν σε κάποια από τις προαναφερθείσες χώρες. Για άλλη μια φορά αξίζει να αναφερθεί η οικονομική ενίσχυση που προσφέρεται στους συμμετέχοντες (500€), με σκοπό να μπορέσει να προωθηθεί το έργο τους. Με αυτόν τον τρόπο, οι συμμετέχοντες, οι οποίοι θα πρέπει να οργανωθούν σε μικρές ομάδες, ωφελούν κοινότητες είτε εντός είτε εκτός της χώρας τους. Μέχρι σήμερα τα προγράμματα συνεργασίας της Ευρώπης έχουν τη μεγαλύτερη απήχηση και συνεχίζουν ως τις πιο δημοφιλείς οργανωμένες δραστηριότητες ανάμεσα σε νέους παγκοσμίως.
Παρατηρούμε, λοιπόν, πως πολλές από τις δράσεις της Ε.Ε. επικεντρώνονται στη κατάρτιση, στην παροχή δυνατοτήτων πρόσβασης, στην απασχόληση, σε θέματα αλληλεγγύης και μαθητικής κινητικότητας … Εξάλλου, οι χώρες της Ε.Ε. από το 2013 δεσμεύτηκαν να πραγματοποιήσουν το σχέδιο «Εγγυήσεις για τη Νεολαία», αποσκοπώντας στην παροχή ποιοτικής θέση εργασίας και τη δημιουργία ενός προγράμματος επιμόρφωσης. Η Ε.Ε. ανοίγει σε όλους εμάς τις πόρτες για το όραμα μιας συνεκτικής κοινωνίας Ευρωπαίων πολιτών και ίσως αυτή η γενιά, με όλα τα διαθέσιμα εφόδια, να είναι και εκείνη που θα μπορέσει να το πραγματοποιήσει.
ΠΗΓΕΣ :
“Ευρωπαϊκός χώρος εκπαίδευσης.” Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 11 Μαΐου 2021, https://www.consilium.europa.eu/el/policies/education-area/. Accessed 15 5 2021.
“Εκπαίδευση, κατάρτιση και νεολαία.” Ευρωπαϊκή Ένωση, 2 Μάρτιος 2021, https://europa.eu/european-union/topics/education-training-youth_el. Accessed 15 5 2021.
“Απασχόληση των νέων.” Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 27 Νοεμβρίου 2020, https://www.consilium.europa.eu/el/policies/youth-employment/. Accessed 15 5 2021.
“Πρόγραμμα Erasmus +.” Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 20 Οκτώβριος 2020, https://www.consilium.europa.eu/el/policies/erasmus-plus-programme/. Accessed 15 5 2021.
